Низомий номидаги тошкент давлат педагогика

 
IV. Уйга вазифа.  Ўқитувчиларга уйга вазифа топшириқлари слайдда 
намойиш қилинади. Дарсликдаги вазифалар кўрсатилади.
 
5-АМАЛИЙ МАШҒУЛОТ:
Умумий ўрта таълимда дастурлаш тилларини ўқитиш методлари
Ишдан мақсад: Дастур тузиш технологияси. Дастурлаш тиллари 
(Pascal, Delphi)да дастур тузишни ўргатиш методикаси. 
Delphi дастурлаш муҳитида дастурларни ёзиш учун Delphi дастурлаш 
тилида фойдаланилади. Delphi даги дастур операторлар деб аталадиган 
кўрсатмалар (буйруқлар) кетма-кетлигидан иборат. Бу кўрсатмалар бир-
биридан нуқтали вергул ( ; ) белгиси билан ажратилади.
Ҳар бир кўрсатма идентификаторлар комбинациясидан иборат бўлади. 
Идентификатор қуйидаги маънолардан бирини англатиши мумкин:

тилнинг кўрсатмалари (:

, if, while, for); 

ўзгарувчиларни; 

ўзгармасларни (константалар) (бутун ёки ҳақиқий) ; 

арифметик (

, -, *, 

) ёки мантиқий (and, or, not) амалларни; 

қисм дастурни (процедура ёки функцияни); 


процедуранинг бошланиши (procedure, function) ёки тугаши (end) 
ҳамда блокнинг бошланиши ёки охири (begin, end).

---

137 
Бутун тип. Delphi тили еттита типдаги бутун сонли маълумотларни
қабул қила олади: Shortint, Smailint, Longint, Int64, Byte, Word ҳамда 
Longword 
Бутун типдаги сонлар. 
типи 
диапазони 
ўлчами 
Shortint 
-128 ... 127 
8 бит 
Smallint 
-32 768 ... 32 767 
16 бит 
Longint 
-2 147 483 648... 2 147 483 647 
32 бит 
Int64 
-2
63
... 2
63
- 1 
64 бит 
Byte 
0...255 
8 бит, ишорасиз 
Word 
0...65 535 
16 бит, ишорасиз 
Longword 0 ... 4 294 967 295 
32 бит, ишорасиз 
Object Pascal тили энг универсал Integer бутун типли маълумотни 
қабул қилади ҳалос. У longint типига эквивалент. 
Ҳақиқий тип. Delphi тилида олтита ҳақиқий типдаги маълумотлар 
мавжуд: real48, single, double, extended, comp, currency. Бу типлар бир-
биридан қабул қиладиган қийматларининг диапазони, ишончли 
рақамларининг сони ва компьютер хотирасидан эгаллайдиган хажмлари
билан фарқланади.