Низомий номидаги тошкент давлат педагогика университети ф. И.Ҳайдаров Н. С. Жўраев психология тарихи

2. ЖАНЕ ПЬЕР МАРИ ФЕЛИ (1859-1947)

Француз психологи ва психиатрии. Неврозлар сихастения, психастеник характер психик автоматизмни текшириш ишларини олиб борган. 1920 йилларда фаолият категорияси асосида умумпсихологик концепциясини яратган. Унда бихевиористлардан фарқли ўлароқ психикани ижтимоий аҳамиятга эга бўлган амалий ташқи таъсирлардан интериоризациясининг натижаси деб қаралади. Жане ғоялари ХХ аср француз психологиясига ва Выготскийнинг маданий-тарихий концепциясига муҳим таъсир кўрсатган.


3. МАСЛОУ АБРАХАМ ХАРОЛЬД (1908-1970)

Америкалик психолог. 1908 йил 1 апрелда Нью-Йоркда туғилди. Гуманистик психология асосчиларидан бири. Мотивациянинг туғмалиги ва универсаллигига асосланган иерархик модел ғояси асосчиси. Инсонни шахс хусусиятлари мустақиллик креативлик фалсафий дунёқараш демократиик махсулдорлик каби хусусиятларни таърифлаган. Кейинчалик у эҳтиёжларни зарурий ва тараққиёт эҳтиёжларга ажратиш орқали ўзгартирган.


4. РОДЖЕРС КАРЛ РЭНСОН (1902-1987)

Америкалик психолог. 1902 йил 8 январда Роджерслар оиласида тўртинчи фарзанд бўлиб дунёга келди. Гуманистик психология асосчиларидан бири. «Мижозга марказлашган терапия» (1954) асари муаллифи. Шахс ядроси сифатида «Мен концепцияси»ни кўрган бу «Мен – реал» ва «Мен – идеал»нинг ўзаро таъриф динамикасидан иборат. Унинг таърифига кўра шахсда келишиб ишлайдиган икки инстанция мавжуд:

1. 
   индивидуал тажриба ва атрофдагиларнинг долзарб баҳосидан келиб чиқувчи одамнинг ўз тасаввурлари ва ўзини баҳолашидан иборат бўлган реал «мен»;
   
2. 
   инсон орзу қилган идеал «мен» мижозга қаратилган объектив психотерапияни ишлаб чиқди. Унинг асосида мижозга маслаҳат бермаслик ва унинг ҳулқини баҳоламаслик, лекин муаммоларини ҳал қилишни талаб қилувчи ижодий қобилият ётади.
   

5. 
   ЛАНГЕ НИКОЛАЙ НИКОЛАЕВИЧ (1858 – 1921)
   

Рус психологи ва Россияда экспериментал психология асосчиларидан бири. Идрок, диққат, хотира, тафаккур масалалари билан шуғулланган. Идрокнинг фазовийлиги концепциясини яратган. Унда фазалар умумийдан қисманга ўтади. Диққатнинг мотор назариясини ишлаб чиққан. Бунда ҳаракат идрокнинг фақат энергияси эмас, балки яхлитловчи ҳамдир. Психиканинг асосий функцияси организмга ҳолат ҳақида хабар берувчи марказга интилган токни ва унга жавобан марказдан кетувчи реакцияни ўз ичига олган «доиравий реакциядир».

5.