Nigora Erkaboyeva pedagogik mahorat (O‘quv qo‘llanma) Toshkent

Tabaqalashtirilgan texnologiyalar. Uzluksiz ta’lim tizimida tabaqalashtirilgan texnologiyalardan foydalanish o‘quvchilarning shaxsiy layoqatlari, qiziqishlari, qobiliyatlarini aniqlash asosida ularni turli faoliyat turlariga, xususan, ijtimoiy-foydali mehnat, ishlab chiqarish mehnati, ma’lum ijtimoiy rollarni bajarish (gidlik, bolalar va o‘smirlar yetakchiligi, keksalarga yordam ko‘rsatish jamoasining a’zosi)ga jalb etilishini anglatadi.

Loyiha texnologiyalari. Tarbiya jarayonida samarali qo‘llanilib kelinayotgan tarbiya texnologiyalaridan yana biri – loyiha texnologiyalari hisoblanadi.

Loyiha ta’limining ilmiy asoslari bundan 300 yil avval asoslana boshlangan. Nemis pedagogi M.Knollning tadqiqotlarida ko‘rsatilishicha, “loyiha” tushunchasi XVI asrda italiyalik me’morlar tomonidan arxitektura sohasining ilmiy asoslarini tizimlashtirgan holda uni fan sifatida e’tirof etilgan vaqtda shakllangan. XVIII asrning oxirida muhandislik sohasining tezkor rivojlanishi dastlab Frantsiya, so‘ngra Germaniya, Avstriya, Shveytsariyadagi, XIX asr o‘rtalarida esa AQShdagi o‘quv loyihalarining texnika va sanoat oliy maktablarida keng qo‘llanilishi uchun imkoniyat yaratdi.
1911 yilda AQSh ta’lim tizimida “loyiha” tushunchasi ta’limiy kategoriya deya e’tirof etilgan bo‘lsa, loyiha metodi didaktik usul sifatida XIX asr boshlarida





²⁸ Виды технологий воспитания // https://studme.org/297924/pedagogika/ vidy_tehnologiy_ vospitaniya.
²⁹ Инновацион таълим технологиялари / Муслимов Н.А., Усмонбоева М.Ҳ., Сайфуров Д.М., Тўраев А.Б. – Тошкент: “Сано-стандарт” нашриёти, 2015. – 105-106-бетлар.
shakllangan. Ushbu usul amerikalik pedagoglar – V.Kilpatrik, Ye.Kollings va Ye.Parxerstning tadqiqotlarida yanada rivojlantirildi³⁰.

4. 
   O‘yin texnologiyalari. Bu turdagi texnologiyalar “ijtimoiy tajribalarni o‘zlashtirishning barcha ko‘rinishlari: bilim, ko‘nikma, malaka hamda hissiy- baholovchi faoliyat jarayonini hosil qilishga yo‘naltirilgan shartli o‘quv vaziyatlarini ifodalovchi shaxsga yo‘naltirilgan”³¹ligi bilan xarakterlanadi.
   

O‘z mohiyatiga ko‘ra, o‘yin texnologiyalari ta’lim oluvchilarni muayyan jarayonga tayyorlash, ularda ma’lum hayotiy voqelik, hodisalar jarayonida bevosita ishtirok etish uchun dastlabki ko‘nikma, malakalarni hosil qilishga xizmat qiladi. O‘quvchilar, ota-onalar, pedagogik jamoa a’zolari, ta’lim muassasalarining rahbarlari, jamoatchilik tashkilotlarining vakili va boshqalar sifatida turli rollarni bajarish ularga pedagogik faoliyat mazmuni bilan yaqindan tanishish imkoniyatini yaratish asosida ma’lum faoliyatni samarali tashkil etishga nazariy, amaliy va ruhiy tayyorgarlikka erishish nuqtai nazaridan yordam beradi.

5.