Нигинахон шермухамедова

27.
 
―Entelexiya‖ atamasi nimani anglatadi? 
A. YUnoncha 
entelechia 
- o‗z-o‗zida maqsadga ega bo‗lgan 
B. Lotincha 
entelechia 
- o‗z-o‗zida maqsadga ega bo‗lgan 
V. Grekchada o‗z-o‗zida maqsadga ega bo‗lgan 
G. Forscha o‗z-o‗zida maqsadga ega bo‗lgan 
28.
 
―Biz qor bosgan, quyunlar charx urayotgan tog‗lar orasida turibmiz. 
Qarshimizda ba‘zan tuman pardasi osha so‗qmoqlar namoyon bo‗ladi. Ular 
ishonchsiz bo‗lishi mumkin. Lekin biz bu erda harakatsiz turadigan bo‗lsak, 
muzlab qolishimiz ham hech gap emas; bordiyu soxta yo‗lni tanlasak, yiqilib 
o‗lishimiz mumkin; biz xatto chin yo‗l bor-yo‗qligini ham bilmaymiz. Xo‗sh, 
nima qilishimiz kerak? Hammasi yaxshi bo‗lishiga umid qilib, dadil harakat 
qilishimiz kerak‖. Ushbu so‗zlar muallifi kim? 
A. U.Jeyms 
B. O.SHpengler 
V. E.Toffler 
G. L.Feyerbax 

---

56 
 
29.
 
 Hayotning vujudga kelishi va uning tabiiy tanlanish natijasida tadrijiy 
rivojlanishi zamirida yotuvchi o‗sish, nasl qoldirish, irsiyat, o‗zgaruvchanlik, 
ko‗payish progressiyasi, yashash uchun kurash, tabiiy tanlanish kabi 
qonunlarni fanda birinchi kim qayd etgan? 
A. CH.Darvin 
B. J.Lamark 
V. U.Jeyms 
G. A.Eynshteyn 
 
30.
 
Jonli organizmlar borlig‗i qanday xususiyatga ega? 
A. Funksional 
B. Evolyusion 
V. Spontan 
G. Sistemali 
 
 

---

57 
Borliqning tuzilishi va shakli
 
 
 Substansiya g‗oyasi. 
Qadimgi falsafada vujudga kelgan borliqni talqin 
qilishga nisbatan o‗zgacha yondashuv «haqiqiy borliq»ni biron-bir umumiy 
asosda, birinchi manbada, dunyoda mavjud hamma narsalarning birinchi sababida 
izlashni nazarda tutadi. Gegel ta‘biri bilan aytganda, bu erda gap dunyoning 
umumiy asosini belgilovchi biron-bir narsaning «mavjud borlig‗i» haqida boradi. 
Mazkur talqin dunyoning yagonaligi haqidagi tasavvur bilan bog‗liq bo‗lib, u 
dunyoda mavjud bo‗lgan barcha narsalar borliqqa ega ekanligi bilangina emas, 
balki mavjud barcha narsalar yagona asosdan kelib chiqishi va har qanday narsaga 
muqarrar tarzda xos bo‗lgan ayrim umumiy, universal xossalar bilan tavsiflanishi 
bilan ham belgilanadi. 
Falsafada bunday asos 
substansiya
(lot. substantia – 
mohiyat, birinchi asos), narsalarning yagona asosdan iborat ekanligi haqidagi 
ta‟limot, ularning kelib chiqishi bilan belgilangan umumiy va uzviy xossalar