Ni aniqlash. Ishdan maqsad

LABОRATОRIYAISHI №6
MASHINA VA APPARAT YURITMALARNING
KONSTRUKSIYASINI O‘RGANISH
VA KINEMATIK PARAMETRLARINI ANIQLASH.
1.Ishdan maqsad:
1.Mashina va apparat yuritmalarining konstruksiyasini o‘rganish, ularning asosiy kinematik parametrlarini hisoblashdan iborat.
2. Kerakli asbob va jixozlar:
SHtangensirkul, lineyka va zarur bulgan maxsus uskunalar
3. Umumiy ma’lumotlar:
YUritmaning kinematik sxemasi.

YUritma elementlarining nomlanishi:
1-elektrodvigatel I- val
2-mufta II -val
3-chervyakli reduktor III-val
4-ponasimon tasmali uzatma
5-lentali konveyer
6-baraban
4.Ishni bajarish tartibi:

1. 
   Berilgan qurilma yuritmasi modelining ishlash prinsipi bilan tanishish.
   
2. 
   YUritma elektrodvigateli parametrlari aniqlash. Elektrodvigatel tipi:
   

Elektrodvigatel quvvati N el.dv = Elektrodvigatel aylanishlar chastotasi n_eldv= Reduktor uzatishlar soni U_red =
Tasmali uzatma uzatishlar soni U_tas =
Etaklovchi shkiv diametric d1=
Etaklanuvchi shkiv diametri d₂= Zanjirli uzatma uzatishlar soni U_zan =
Etaklovchi yulduzcha tishlar soni z₂= Etaklanuvchi yulduzcha tishlar soni z₂= Lentali konveyer uchun: Etaklovchi baraban diametri d₁ =
Etaklanuvchi baraban diametri d₂ =

3. 
   Elektrodvigatelni elektr manbasiga ulasak, yuritma xarakatga keladi. YUritma etaklovchi barabanning bir minutda necha marta aylanish chastotasi aniqlanib, jadvalga ѐziladi: n₃ =
   
4. 
   Uzatma pog‘onalaridagi uzatishlar soni U_} va U₂ va U_um larni aniqlang.
   
5. 
   Uzatmaning n ₁ , n₂ aylanishlar chastotasini aniqlang.
   
6. 
   Uzatmaning ω₁, ω ₂, ω ₃ burchak tezliklarini aniqlang.
   

Uzatma elementlarining va uzatma umumiy F.I.K η ni aniqlang.

3. 
   Uzatma xar bir validagi T - burovchi momentni aniqlang.
   

4. YUritma parametrlari:

YUritma vallari №	Quvvat 7 kvt	Uzatishlar soni U	Aylanishlar chastotasi n, ayl/min	Burchak tezligi ω	F.I.K η	Burovchi mo me n t T. Nm
1
2
3
4

5.Xulosa.

6. 
   Takrorlash uchun savollar
   

1. 
   Mashina yuritmasi nima?
   
2. 
   Uzatmaning asosiy vazifasi nimadan iborat?
   
3. 
   Uzatmada qanday asosiy vallar ajralib turadi?
   
4. 
   F.I.K. nima?
   
5. 
   Ko‘p pog‘onali uzatmaning umumiy uzatishlar soni qanday aniqlanadi.
   

LABОRATОRIYA ISHI №7
TISHLI G‘ILDIRAKLARNING KONSTRUKSIYASINI O‘RGANISH


Ishdan maqsad:
Etaklovchi va etaklanuvchi tishli g‘ildirak elementlari bilan tanishish. Ularning o‘lchamlarini o‘lchash. Tishli g‘ildirak chizmasini chizish.
Jihozlar va asboblar: Tishli g‘ildiraklar, shtangensirkul, chizg‘ich, sirkul.


Umumiy ma’lumotlar
Tishli uzatmalar mashina va mexanizmlarda keng qo‘llaniladi. Oddiy tishli uzatma shesternya (odatda etaklovchi) va tishli g‘ildiraklardan (etaklanuvchi) iborat bo‘ladi.
Mashina va mexanizmlar tarkibida ishlovchi tishli g‘ildiraklar tishlari ish jarayonida eyiladi, ayrim hollarda, tishlarga ta’sir etuvchi yuklanishning keskin ortishi natijasida sinishi ham mumkin. Tishlari singan yoki me’yoridan ko‘p eyilgan tishli g‘ildirak yangisi bilan almashtiriladi. Ishdan chiqqan g‘ildirak hamma vaqt ham topilavermaydi, shu sababli yangisini yasash kerak bo‘ladi.
Diametrlari katta bo‘lmagan tishli g‘ildiraklar val bilan birga tayyorlanadi va val-shesternya deb nomlanadi. (Rasm 1, a,b,v).


1-rasm.

1. 
   silindrsimon val-shesternya
   
2. 
   konussimon val-shesternya
   
3. 
   val-chervyak
   

SHesternya, g‘ildiraklarni tayyorlash ishlab chiqarish turlariga bog‘liq. Masalan, mayda seriyali ishlab chiqarishda tishli g‘ildiraklarning diametri d_a<150mm bo‘lgandaprutoklardan, d_a> 150mm dan katta holda bolg‘alash va shtampovka usullarni qo‘llagan holdatayyorlanadi. Silindrsimon g‘ildiraklarning diametrlari kichik va o‘rta qiymatda gupchakli qilib tayyorlanadi. Ishlab chiqarish ko‘p mikdorda bo‘lsa, o‘lchamlari o‘rta va katta bo‘lmagan g‘ildiraklar shtampovka usulida, g‘ildirak diametrlari 400 mm va undan yuqori bo‘lganda, ko‘proqquyma usul ko‘llaniladi. Quyma usulda tayyorlangan tishli g‘ildiraklar spitsali (Rasm 2) qilib tayyorlanadi. Spitslarning ko‘ndalang kesimini shakli har-xil bo‘lishi mumkin. (Rasm Z.a,b,v,g,d). Spitslar soni quydagicha aniklanadi.

Bu erda d - tishli g‘ildirakni bo‘luvchi deametri, mm.