Nevrasteniya

Depressiya etiologiyasi

Depressiya, asosan, o‘tkir va surunkali ruhiy jarohatlardan keyin paydo bo'Iadi. Ba’zan hech qanday sababsiz rivojlanadi, bunday paytlarda depressiyaga nasliy moyillik haqida so‘z ketadi. Depressiya og‘ir va uzoq davom etuvchi somatik kasalliklar bilan og‘riydigan bemorlarda ham rivojlanib, somatik kasalliklar kechishini og‘irlash- tirishi mumkin. Depressiya ba’zan uzoq vaqtli remissiyalardan keyin takrorlanib turishi mumkin.

Davolanishdan qat’i nazar, yillab davom etadigan depressiyalar ham bo‘ladi, bunday paytlarda uning og‘ir turi haqida so‘z yuritiladi. Somatik simptomlar ustunlik qiluvchi yoki ruhiy-hissiy buzilishlarsiz faqat somatik simptomlar bilan kechuvchi depressiyalar ham mavjud. Bunday hollarda diagnozni to‘g‘ri aniqlash ancha vaqtni talab qiladi, ba’zan u aniqlanmay qoladi. Depressiyaning kelib chiqishida tibbiy-psixologik omillardan tashqari, ijtimoiy va biologik omillarga ham katta uig‘u beriladi. Biologik omillardan, awalambor, miyada mediatorlar (serotonin, noradrena- lin, atsetilxolin va h.k.) almashinuvi buzilishiga katta e’tibor qaratiladi.

Depressiyani erta aniqlash o‘ta muhim muammolardan biridir. Ba’zi ma’lumotlarga ko‘ra, depressiya bilan og'rigan bemoriarning 80 % umumiy amaliyot shifokorlariga va 20 % yaqini psixiatrlarga murojaat qiladi, holos. Depressiyaning ana’naviy tasnifiga binoan uning kelib chiqishiga qarab pcixogen, konstitutsional, endogen, va somatogen (organik) turlari farq qilinadi. Ularning klinik ko‘rinishlari ham bir-biridan biroz farq qiladi. Kasalliklarning 10-xalqaro tasnifiga binoan ruhiy va xulq-atvor buzilishlari sindromal prinsipgaasoslanib tuzilgan.Bunda asosiy urg‘u kasallikning klinik manzarasiga qaratiladi.

•