Нерв системаси касалликлари

Субарахноидал бўшлиққа қон қуйилиши

Субарахноидал бўшлиққа қон қуйилиши (97-расм) ё аневризма ёрилиб кетганида ёки артерия ҳамда веналарда ривожланиш нуқсонлари бўлган маҳалларда кузатилади, лекин бундай ҳодиса жуда камдан-кам учрайди.

Аневризмалар туғма, атеросклеротик ва микотик аневризмаларга бўлинади. Туғма аневризмаларнинг ҳаммадан кўп учрайдиган жойи мия артериялари бифуркацияси соҳасидир (98-расм). Аксари улар: 1) уйқу артерия-си билан бириктирувчи орқа артериянинг туташиш жойида, 2) олдинги бирик-тирувчи артериянинг олдинги церебрал артериялар билан туташиш соҳасида, 3) мия ўрта артериясининг Сильвий эгатидаги бифуркацияси соҳасида учрайди. Туғма аневризмалар 20-30 фоиз ҳолларда бир нечтадан, кўп бўлади. Базиляр артериянинг мия иккита орқа артериясига бўлинадиган жойида пайдо бўлган аневризмаларнинг ёрилиши бир мунча кам учраса, туғма аневризмаларнинг ёрилиши анча кўп учрайди. Бундай аневризмалар туғма деб аталса-да, бола туғилган маҳалда улар бўлмайди ва артерия деворининг бифуркация соҳасидаги ўрта қавати заифлаши туфайли пайдо бўлади. Бунда артерия девори дўмпайиб чиқиб, фиброз тўқимадан иборат юпқа деворли тузилма ҳосил бўлади. Бу тузилмада дегенератив ўзгаришлар ва петрификация бошланиши мумкин. Аневризма деворига қон ва фибрин лахталари қатлам-қатлам бўлиб ўтириб қолиши ҳам мумкин.
Аневризма ёрилиши аксари калла ички босимининг кўтарилиб бориши
билан давом этади, калла ички босимининг кўтарилиши, ўз навбатида, субарахноидал бўшлиққа қон қуйилишига сабаб бўлиши мумкин.
Мия артериялари аневризмаси жуда кўп ҳолларда фиброз-мускул дисплазияси, буйрак поликистози, бош мия артериялари ва веналарининг
ривожланиш нуқсонлари билан бирга қўшилган бўлади. Аневризма аста-секин катталашиб боради ва диаметри 10 мм ларга етган маҳалларда одатда
ёрилиб кетади.
Аневризманинг ёрилиши, клиник жиҳатдан олганда, энса соҳасида тўсатдан оғриқ туриб, одамнинг бирдан ўзидан кетиб қолиши билан таърифланади, лекин бунда бир неча дақиқадан кейин одам ҳушига келиши ҳам мумкин.
Субарахноидал бўшлиққа қон қуйилишининг асорати тариқасида мия
инфаркти, гидроцефалия, мия чурраси бошланиши ва мия стволига қон
қуйилиши мумкин. Беморларда томирлар спазми ҳам бошланади, бундай спазмга тромбоцитлар ва эритроцитлар емирилишидан (лизисидан) юзага келадиган маҳсулотлар сабаб бўлади деб ҳисобланади.

Aim.uz