Neftni qayta ishlash sanoatining taraqqiyoti Reja: I. Kirish II. Asosiy qism

Neftni qayta ishlash sanoati.

Hozir Respublikada bu sohada Buxoro, Farg’ona va Oltiariq neftni qayta ishlash zavodlari ishlab turibdi. Farg’ona zavodi yonilg’i va surkov moylari ishlab chiqarishga ixtisoslashgan. Olitariq zavodi yonilg’i ishlab chiqaradi. Ko’kdumaloq neft-gaz koni ochilgandan so’ng Fransiyaning TEKNEP firmasi bilan birgalikda 1993 yilda Buxoro viloyatining Qoravulbozor tumanida neftni qayta ishlash zavodi qurilishi boshlanib, bir yilda 2,5 mln. Tonna gaz kondensatini qayta ishlash quvvatiga ega bo’lgan korxona barpo etildi va birinchi navbatda 1997 yil avgustda ishga tushirildi. Respublika, neft mustaqilligi ta’minlab, korxonalar o’rtacha bir yilda 11 mln. Tonna neftni qayta ishlash imkoniyatiga ega.
Neftning kimyoviy tarkibi va neftni qayta ishlash to’g’risida qisqacha ma’lumot. Neft fraksiyalari va neftni haydash qurilmalari.
Sanoatda neft juda katta ahamiyatga ega, chunki undan xalq xо‘jaligi ehtiyojlarini qondiruvchi turli xil maxsulotlar olinadi. Masshtan, neft raketalar uchun, dizel hamda ichki yonuv dvigatellari uchun yonilg‘i olishda eng boy manba hisoblanadi. Neftdan fakatgina mashinalar uchungina emas, balki uy-rо‘zg‘orda. korxonalarda ham yoqish uchun ishlatiladigan mahsulotlar (tabyiy gaz, qoramoy-«mazut») chiqadi. Surkov moylari, alkan moyi. ya’ni vazelin va boshqalar ham neft mahsulotidir.
Neft tarkibidagi maxsulotlarni ajratib olish uchun u turli usullar bilan qayta ishlanadi. Bu usullar orasida keng tarqalgani neftni fraksion haydashdir; bunda neft tarkibidagi mahsulotlar qaynash haroratiga qarab birin-ketin ajralib chiqadi. Neft haydalganda avvalo uning eng yengil qismi - gazsimon uglevodorodlar ajralib chiqadi.
Rektifikatsiya qurilmasini umumiy kо‘rinishi

Neft haydalganda, asosan, uch xil fraksiyaga ajratiladi:
1). -150° gacha - gazolin ya’ni benzinlar.
2) -150° dan 300° gacha- kerosin.
3). - 300° dan yuqori - neft qoldigi, ya’ni koramoy (mazut).
Neft yonilg‘ilarining asosiy turlari va sifati. Neft moylari, turlari va ularni olish usullari

•