Neftni gazdan ajratish jarayonining hisobi

NEFTNI GAZDAN AJRATISh JARAYoNINING HISOBI

Xom neftni gazdan ajratish jarayonini ikki usulda o'rganish mumkin:

1)Olinayotgan mahsulotlarni birnecha quduqlar guruhi bo'yicha o'lchash uskunalaridagi o'lchov natijalariga ko'ra;

2)Fazaviy holat tenglamalaridan foydalanib analitik hisoblashlar asosida.

Ushbu ikkala usul ham o'zaro mos afzallik va kamchiliklarga ega. Birinchi usulning afzalligi shundaki, bunda quduqning haqiqiy ishlash jarayonida uzluksiz o'lchash olib boriladi. Bu usulning kamchiligi esa neftь va gaz miqdorining noaniq o'lchanishi, atrof muhit harorati va separatordagi bosimning o'zgaruvchanligi, separatordagi fazaviy o'zgarishlarning beqarorligi tufayli gaz omilini har bir o'lchaganda turli qiymatlarning olinishidir.
Nazariy jihatdan qaraganda neftdan gazni ajratishning analitik hisoblash usuli nisbatan asoslidir. Lekin bunday hisoblashlarning aniqligi ko'pincha qabul qilingan hisoblash usuli va tanlangan muvozanat doimiysiga bog'liq ekan. Neftdan gazni ajratishni hisoblashda quyidagi tenglamadan foydalaniladi:
nn

NEFTNI GAZDAN AJRATISh JARAYoNINING HISOBI 1
1
Xom neftni gazdan ajratish jarayonini ikki usulda o'rganish mumkin: 1
1)Olinayotgan mahsulotlarni birnecha quduqlar guruhi bo'yicha o'lchash uskunalaridagi o'lchov natijalariga ko'ra; 1
2)Fazaviy holat tenglamalaridan foydalanib analitik hisoblashlar asosida. 1
Ushbu ikkala usul ham o'zaro mos afzallik va kamchiliklarga ega. Birinchi usulning afzalligi shundaki, bunda quduqning haqiqiy ishlash jarayonida uzluksiz o'lchash olib boriladi. Bu usulning kamchiligi esa neftь va gaz miqdorining noaniq o'lchanishi, atrof muhit harorati va separatordagi bosimning o'zgaruvchanligi, separatordagi fazaviy o'zgarishlarning beqarorligi tufayli gaz omilini har bir o'lchaganda turli qiymatlarning olinishidir. 1
Nazariy jihatdan qaraganda neftdan gazni ajratishning analitik hisoblash usuli nisbatan asoslidir. Lekin bunday hisoblashlarning aniqligi ko'pincha qabul qilingan hisoblash usuli va tanlangan muvozanat doimiysiga bog'liq ekan. Neftdan gazni ajratishni hisoblashda quyidagi tenglamadan foydalaniladi: 1
nn 1
1 1 L + KiN 3
3
bu yerda: yi - gaz fazasidagi i-komponentning molь kontsentratsiyasi; Xi - suyuq fazadagi i-komponentning molь kontsentratsiyasi; Zi - boshlang'ich aralashmadagi i-komponentning molь kontsen tratsiyasi; Ki - ma'lum harorat va bosimda separatordagi aralashma i-komponentning muvozanat doimiysi; L va N mos holda suyuq va gaz fazadagi moddaning molь miqdori. (27) va (28) tenglamalar bo'yicha hisoblash quyidagicha olib boriladi: 3
YXi ёки Y.yi 3
1)laboratoriya tadqiqoti natijalariga ko'ra qatlamdagi aralashmaning tarkibi haqida ma'lumot yoziladi; 2) harorat va bosimga ko'ra ajratish sharoiti tanlanadi; 3) chizma yoki jadvallardan muvozanat doimiysi kerakli sistemada tanlanadi; 4) berilgan bosim va haroratda har bir komponent uchun Ki kattalik aniqlanadi; 5) N yoki L (N+L=1) kattalik beriladi va (36) yoki (37) tenglamalar sistemasidan biri hal qilinib, 3
Agar 1 n Xi yoki 1 1 n yi bo'lsa, u holda topshiriq to'g'ri yechilgan bo'ladi va qabul qilingan N va L kattaliklar to'g'ri bo'ladi; Agar 1 1  n Xi yoki 1 1  n yi bo'lsa, u holda qabul qilingan N va L qiymat noto'g'ri bo'ladi va bu kattaliklarga boshqa qiymatlar berilib hisoblash takrorlanadi. Gaz va suyuq fazaning taqsimlanishi, shuningdek, alohida faza tarkibini soddalashgan hisobi 15-jadvalda keltirilgan. Ajratilgan neftь va gazning zichligini hisoblash uchun 1 molь qo'shilgan aralashmadagi suyuqlik massasini aniqlash lozim. Hisoblash namunasi 16-jadvalda keltirilgan. 15-chi va 16-jadvallarda S7+ va undan yuqori fraktsiyalarning zichligi 865 kg/m3 va molekulyar massasi 267 deb qabul qilingan. t=300S da sanoat neftining o'rtacha zichligi 3
14-жадвал 3
топшириц. Нефтни газдан ажратиш жараёнини (16- жадвал) келтирилган бошлангич маълумотлар асосида 4
Neftь konlarida neftni gazdan ajratish uchun vertikal (tik), qiya va gorizontal (yotiq) ajratkichlardan foydalaniladi. Gaz neft ajratkichlarining o'tkazuvchanlik qobiliyatlarini aniqlash yetarlicha murakkab muhandislik masalalarini o'z ichiga oladi. Ayniqsa ajratkichning ishchi kattaliklariga 4
sezilarli ta'sir "neft-gaz" sistemasining dispersligi ekan. Oxirgi navbatda esa noaniq kattaliklar hisoblanadi. Shularga muvofiq xozirda gravitatsion ajratkichlarning mahsuldorligini hisoblashning faqat taxminiy usullari mavjud. Gravitatsion gaz va neftь ajratkichlarining o'tkazuvchanlik qobiliyati gaz uchun ham, suyuqlik uchun ham bir xil baholanadi. Vertikal gravitatsion ajratkichning diametri asosan gaz sarfiga bog'liq bo'lib, u quyidagi tenglama yerdamida aniqlanadi: 5
Bu yerda: Vo - normal sharoitda (metan uchun Vo=0,145 sm2/s; gazning kinematik qovushqoqlik koeffitsiyenti; S=210 - gaz uchun harorat doimiysi. Ajratkich sharoitiga keltirilgan gaz zichligi quyidagi tenglamadan topiladi: 6
Neftdan gazni ajratish mexanizmi, ajratgichlarning turlari. 6

1 1 L + KiN

bu yerda: yi - gaz fazasidagi i-komponentning molь kontsentratsiyasi; Xi - suyuq fazadagi i-komponentning molь kontsentratsiyasi; Zi - boshlang'ich aralashmadagi i-komponentning molь kontsen tratsiyasi; Ki - ma'lum harorat va bosimda separatordagi aralashma i-komponentning muvozanat doimiysi; L va N mos holda suyuq va gaz fazadagi moddaning molь miqdori. (27) va (28) tenglamalar bo'yicha hisoblash quyidagicha olib boriladi:

YXi ёки Y.yi

1. 
   laboratoriya tadqiqoti natijalariga ko'ra qatlamdagi aralashmaning tarkibi haqida ma'lumot yoziladi; 2) harorat va bosimga ko'ra ajratish sharoiti tanlanadi; 3) chizma yoki jadvallardan muvozanat doimiysi kerakli sistemada tanlanadi; 4) berilgan bosim va haroratda har bir komponent uchun Ki kattalik aniqlanadi; 5) N yoki L (N+L=1) kattalik beriladi va (36) yoki (37) tenglamalar sistemasidan biri hal qilinib,
   

Agar 1 n Xi yoki 1 1 n yi bo'lsa, u holda topshiriq to'g'ri yechilgan bo'ladi va qabul qilingan N va L kattaliklar to'g'ri bo'ladi; Agar 1 1  n Xi yoki 1 1  n yi bo'lsa, u holda qabul qilingan N va L qiymat noto'g'ri bo'ladi va bu kattaliklarga boshqa qiymatlar berilib hisoblash takrorlanadi. Gaz va suyuq fazaning taqsimlanishi, shuningdek, alohida faza tarkibini soddalashgan hisobi 15-jadvalda keltirilgan. Ajratilgan neftь va gazning zichligini hisoblash uchun 1 molь qo'shilgan aralashmadagi suyuqlik massasini aniqlash lozim. Hisoblash namunasi 16-jadvalda keltirilgan. 15-chi va 16-jadvallarda S7+ va undan yuqori fraktsiyalarning zichligi 865 kg/m3 va molekulyar massasi 267 deb qabul qilingan. t=300S da sanoat neftining o'rtacha zichligi

_п G 0,104 з