|
19.2- расм. Хом ашё аксиал харакат қилувчи дизел ёнилғисини гидротозалаш реактори:
1-тақсимловчи тарелка; 2-фильтрлаш мосламаси; 3-қобиқ; 4-колосник панжараси; 5-буғни киртиш учун коллектор; 6-чиннидан тайёрланган шарлар; 7-таянч ҳалқаси; 8-таянч; 9,11-катализаторни тушириш учун штуцерлар; 10,12-термопаралар. Оқимлар: I- хом ашё; II-реакция маҳсулотлари.
ва механик қўшимчалар ушлаб қолинади.
Катализаторнинг юқориги қатлами икки қатор тўр ва чинни шарлар жойлаштирилган колосник панжара 4 ёрдамида ушлаб турилади. Катализаторнинг юқориги ва пастки қатламлари оралиғидаги бўшлиқда буғни киритиш учун коллектор 5 бор. Реакторнинг пастки қисмида чиннидан ясалган шарлар қатлами мавжуд. Ушбу қатлам, биринчидан, катализаторнинг пастки қатлами учун таянч ҳисобланса, иккинчидан, реакция маҳсулотларини ускунадан бир меъёрда чиқариб туришга хизмат қилади. Юқориги тубда кўп зонали термопаралар 12 ни ўрнатиш учун учта штуцер бор. Ушбу термопаралар ёрдамида катализатор қатламидаги ҳарорат майдонини ва реакторнинг ўрта қисмидаги ҳароратни назорат қилиб туриш мумкин. Юқориги қатламдаги катализаторни тушириш учун ускуна деворидаги штуцер 11 орқали, пастки қатламдаги катализаторни ташқарига чиқариш учун эса пастки тубда жойлашган штуцер 9 ёрдамида амалга оширилади. Реактордаги юқориги ва пастки катализатор қатламлари оралиғида туйнук ўрнатилган. Хизмат кўрсатиш ва таъмирлаш учун қулайлик яратиш учун ускунанинг пастки қисмида тутқичлар бор.
19.3- расм. Алкиллаш учун турбоаралаштиргичли горизонтал реактор:
1-қобиқ; 2-циркуляция учун қувур; 3-қайтарувчи тўсиқлар; 4-қувурлар ўрами; 5-пропеллерли аралаштиргич; 6-узатма. Оқимлар: I-совитувчи агент; II-реакция маҳсулотлари; III-кислота; IV-хом ашё.
Сульфат кислотаси билан алкиллашга мўлжалланган горизонтал реактор (ёки контактор) 19.3-расмда кўрсатилган. Дастлабки хом ашё ва кислота ускунанинг жадаллашган ҳолатда аралаштириш зонасига берилади, чунки бу ерда пропеллерли аралаштиргич 5 ўрнатилган. Сўнгра хом ашё ва кислота аралашмаси қобиқ 1 ва циркуляцион қувур 2 оралиғидаги ҳалқасимон бўшлиққа киради ва қувурлар ўрамидаги берк контур бўйича циркуляция қилади. Экзотермик реакция пайтида ажралиб чиқаётган иссиқликни йўқотиш учун циркуляцион қувур ичига U-симон иссиқлик алмашиниш қувурлари 4 жойлаштирилган. Совитувчи агент сифатида кислотадан озод бўлган реакциянинг буғланаётган маҳсулотларидан фойдаланилади.
«ЮОП» фирмасига тегишли ҳаракатчан катализаторли каталитик риформинг реакторининг схемаси 19.4-расмда келтирилган. Реактор блоки кетма-кет бирлаштирилган тўртта реактордан иборат. Ушбу реакторларда газ-хом ашё аралашмаси радиал йўналишда ҳаракат қилади. Реакторлар битта ўқ бўйлаб жойлашган бўлиб, яхлит конструкцияни ташкил этади ва бир-бирлари билан ўтказиш қувурлари системаси билан боғланган. Юқориги реакторнинг устига регенерация қилинган катлизатор учун бункер жойлаштирилган.
Газ-хом ашё аралашмаси иссиқлик алмашгичлар системаси ва хом ашёни иситиш печининг биринчи босқичини ўтиб, биринчи босқич реакторига киради, сўнгра кетма-кет печнинг тегишли секциялари ва иккинчи, учинчи ҳамда тўртинчи реакторлар блоки орқали ўтади. Реакторнинг тўртинчи босқичида ҳосил бўлган платформинг маҳсулотлари сепараторга киради, у ерда таркибида водородни ушлаган газ ажралади, платформат эса барқарорлаштириш жараёнига юборилади.
Диаметри 1,6 мм бўлган кичик шарсимон катализатор қуйилиш қувурлари системаси орқали эркин ҳолатда оғирлик кучи таъсирида бункердан биринчи босқичли реакторга тушади, сўнгра иккинчи, учинчи ва тўртинчи босқичли реакторларга оқиб ўтади. Катализатор тўртинчи босқичдаги пастки реактордан шарсимон клапанлари бўйлаб затворлар системаси орқали пневтранспортнинг таъминлагичига тушади ва азот ёрдамида регенераторнинг бункер-таъминлагичига юборилади. Регенератор шартли равишда учта зонага бўлинади. Ускунанинг ичида газлар оқими радиал йўналишда ҳаракат қилади. Юқориги зонада (кислороднинг моль ҳисобидаги миқдори 1 % дан кам бўлмаслиги керак) кокс куйдирилади. Ўрта зонада (кислороднинг миқдори 10-20 %) хлорорганик бирикмалар ёрдамида катализаторнинг оксидланиш орқали хлорланиши юз беради. Пастки зонада
Do'stlaringiz bilan baham: |
