Neft va gaz konlari mashina va jihozlari

 
17.3. Quduqlarni suv ostida tugallashning har xil sxemalari  
  
Quduqlarni  yer  ostida  “quruq”  tugallashda  chuqurlikda  quduqlarni 
tugallashda  qo‘llaniladigan  kallakdan  (4)  foydalaniladi  va  unga  botma  po‘lat 
kamera  (3)  o‘rnatiladi,  atmosfera  bosimini  ushlab  turadi.  Ishlatishda  quduqning 
kamerasi  azot  bilan  to‘ldiriladi;  xizmat  ko‘rsatishda  yoki  tamirlashda  ustki  jihoz 
orqali shlang bilan suv ustidagi kemadagi kapsula (1) yordamida havo uzatiladi va 

---

 
175 
brigadada  uch  kishi  xizmat  ko‘rsatadi.  Kapsula  kameraning  biriktiruvchi  etagiga 
(2) o‘rnatilgan bo‘ladi va ochiladigan  yuk (5) orqali tutashtiriladi. Xuddi shunday 
sxemadan  alohida  bosimli  quvur  uzatmalarning  markaziy  neft  yig‘uv  punktlari 
bilan biriktirishda qo‘llaniladi.  Bunda  hamma kerakli operatsiyalar suvning  ustida 
amalga oshiriladi. 
 Suv tagida chuqur joylashgan uglevodorodli konlarni istiqbolli o‘zlashtirish 
(chuqurligi  600÷900  metr)  tayanchlarga  tortiladigan  platformalar  bilan  bog‘liq 
bo‘lib,  dengizning  tubiga  qoqilgan  qoziqlarga  quvurlarni  bog‘lami  yordamida 
(zanjirlar  yoki  troslar)  mahkamlanadi  hamda  boshqa  suzub  tashuvchi  neft    kon 
jihozlariga ham biriktiriladi. Bunday holatlarda barqaror gidrotexnik inshootlardan 
farqi  dengiz  konlarini  jihozlashning  bahosi  dengizning  chuqurligiga  bog‘liq 
bo‘lmaydi.  Bunda    inshootning  seysmik  mustahkamligi  oshadi  hamda  dengizdagi 
neftgaz koni qisqa muddatda ishlatishga topshiriladi, QSOT (quduqlarni suv ostida 
tugallash)  fondi  oldindan  burg‘ilash  platformasi  yordamida  burg‘ilangan  bo‘lishi 
mumkin;  kon  jihozlarini  tezlik  bilan  almashtirib  favvora  usulidan  gazlift  usulida 
qazib  olishga  o‘tish  mumkin;  tayanch  tortilgan  platformani  dengizda  boshqa 
chuqurlikda  joylashgan  bir  kondan  boshqasiga  ko‘chirish  mumkin;  noqulay 
gidrometrologik sharoitda joylashgan rayondan qulay rayonga ko‘chirish mumkin; 
favqulotdagi  vaziyatlar  paydo  bo‘lganda  o‘z  vaqtidan  oldin  ko‘chirish  mumkin. 
Dengiz  konlaridan  gaz  qazib  olishda  suyultirilgan  tabiiy  gaz  ishlab  chiqara 
oladigan suzuvchi zavodlardan foydalanish istiqbolli hisoblanadi. 
 
17.4-rasm.  Dengizda  quduqlarni  tugallashda  qo‘llaniladigan  “quruq”          nomli 
sxema: 
1- kapsulalar; 2- biriktiruvchi etak; 3- po‘lat kamera; 4- quduq kallagi (boshchasi); 
5- ochiq yuk.