«neft gazni qayta ishlash kimyoviy texnologiyasi»

t,
°C
x, y % (
мол.)

---

30 
Nasadkali kolonnalar turli gidrodinamik rejimda ishlashlari mumkin: 
plyonkali, emulgasiyalaydigan va boshqalar. Yuqori mahsuldor ustunlarda 
jarayonni emulgasiyalaydigan rejimda amalga oshirish ajralish samaradorligini 
keskin tushishiga olib keladi. Bu narsa suyuqlikning qayta aralashuvi oshishi va 
qurilma kesimidagi bug’ tezligining bir tekis emasligi bilan tushuntiriladi.
Shuning uchun ustunning plyonkali ish rejimini tanlaymiz.
3.2. Moddiy balans va ishchi flegmaviy son. 
Distillyat sarfini G
D
kgG’sek., kub qoldig’ini G
W 
kgG’sek., boshlang’ich 
G
F
kgG’sek., orqali belgilaymiz. 
Uzluksiz g’arakatdagi rektifikasion ustun moddiy balansini quyidagi 
tenglamada: 
G
F
q 
G
D 
Q
G
W
;
(3.1)
G
F
X
F
q 
G
D
X
D
Q
G
W
X
W
(3.2) 
Bunda G
F
, G
D 
,G
W
– distillyat, oziqlanish va kub sarfi qoldig’i. 
X
F
, X
D
, X
W
– oziqlanishdagi, distillyatdagi va kub qoldig’idagi oson 
uchuvchan komponentlar miqdori, massa ulushi. 
Hisob-kitob uchun oziqlanish, distillyat va kub qoldig’i konsentrasiyasini 
massa ulushlarida belgilaymiz. X . 
X 
q 
x∙M
D
G’
(x∙M
D 
Q 
(1 
– 
x)∙M
T
),
(3.3) 
bunda M
D
q88, M
T
q92
–dioksan va toluolning mol massasi. 
X
F 
q (88∙0,45)G’(88∙0,45 Q (1 – 0,45)∙92) q 0,439 kgG’kg qorishma. 
X
D 
q 
(88∙0,9)G’(88∙0,9 Q (1 – 0,9)∙92) q 0,896 kgG’kg qorishma. 
X
W
q (88∙0,02)G’(88∙0,02 Q (1 – 0,02)∙92) q 0,019 kgG’kg qorishma. 
Moddiy balans tenglamasidan.
G
F 
q 
G
W 
Q1000
G
F
∙0,439 q G
W
∙0,019 Q1000∙0,896 
G
F
q2088 kgG’soat q 0,580 kgG’sek; G
W 
q 1088 kgG’soat q 0,302 kgG’sek; 
G
D
q0,278 kgG’sek. 
Tenglamaga ko’ra flegmaning minimal sonini aniqlaymiz.
R
MIN 
q 
(X
D
-Y
*
F
)G’(Y
*
F
–X
F
);
(3.4) 
bunda Y
*
F 
q 0,54 bug’dagi dioksan mol ulushi (ilova D). 
R
MIN 
q (0,9 – 0,54)G’(0,54 – 0,45) q 4 
Flegma 
β ortiqligining koeffisentini turli miqdorini berib, tegishli flegmaviy 
sonni aniqlaymiz. 
Pog’onalarning grafigini tuzish bilan diagrammada muvozanatli va ishchi 
liniyalar o’rtasidagi konsentrasiyalarning o’zgarishi bug’ tarkibi Y – suyuqlik 
tarkibi X bo’lsa, N ni topamiz.[1]
N ning ta’rifi A, B, V, G ilovalarda berilgan, natijalar esa 3.2. jadvalda. 
Jadval 3.2. 
β 
1,05 
1,35 
1,75 2,35 

---

31 
R 
4,2 
5,4 
7 
9,4 
N 
58 
42 
32 
29 
N(RQ1) 301,6 268,8 256 301,6 
Jadvaldagi ma’lumotlardan foydalanib, quramiz N(RQ1)qf(R): 
Rasm 3.2. bog’liqlik N(RQ1) dan R gacha. 
Minimal ishlab chiqish N(RQ1) Rq6,6 flegmaviy songa to’g’ri keladi. (3.2. 
rasm). 
Ishchi chiziqlar tenglamasi. 
a) ustunning yuqori qismi:
y 
q 
((RG’(RQ1))∙x)Q(x
D
G’(RQ1));
(3.5)
y 
q 0,868∙xQ0,118; 
b) ustunning quyi qismi: 
y q (RQF)G’(RQ
1)∙x - (F-1)G’(RQ1)∙ x
W
, 
bunda F – oziqlanishning nisbiy mol sarfi. 
F q (x
D
- x
W
)G’(x
F
-x
W
) ; F q (0,9-0,02)G’(0,45-0,02)q2,047; 
y q 1,138∙x – 0,003. 
Ilovaga ko’ra D n
t
q35 – nazariy tarelkalar soin, n
t v 
q 20 – ustunning yuqori 
qismidagi tarelkalar nazariy soni; n
t n
q 15 – ustunning pastki qismidagi tarelkalar 
nazariy soni. 
Yuqori va pastki qismlardagi suyuqlik sarfi quyidagi nisbatdan aniqlanadi: 
L
V
 
q 
G
D
RM
V 
G’M
D
;
(3.6) 
L
N
 
q 
G
D
RM
N
 
G’M
P
QG
F
 
M
N
G’M
F
,
(3.7) 
250
260
270
280
290
300
310
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10