Nazorat savollari 0ziq-ovqat sanoat korxonalarining xom ashyolari turlari bo’yicha sinflanishi

7. Xomashyoni saqlash usulini tanlash prinsipi.
Xomashyoni saqlash rejimlari - temperatura, nisbiy namlik va muxitning gaz tarkibidir. Masalan don massasini saqlashning uchta rejimi mavjud: quruq xolatda (kritik namlikgacha bo’lgan), sovutilgan xolatda, kislorodsiz sharoitda. Bunday rejimlarda korxonalarda 3-4 oy, silos elevatorlarda 2-3 yil, maxsus skladlarda 4-5 yillab donni saqlash imkoniyatini beradi.
8. Terimdan keyingi pishish bosqichi jarayonlari.
Yig’im terimdan keyin dastlab xomashyoda terimdan keyingi pishish bosqichi jarayonlari bo’ladi. Unda o’sish davridagi sintez jarayonlari oxiriga yetadi.
9. Xomashyoning tinch holati
Saqlash davrida xomashyo terimdan keyingi pishish bosqichidan asta sekin tinch xolat bosqichi jarayonlarini kechiradi. Bunday tabiiy tinch xolatda fiziologik jarayonlar minimal bo’ladi. Biroq nafas olish jarayonida fermentlar ishtirokida oksidlanish-qaytarilish reaksiyalari borib, xomashyo issiqlik va karbonat angidrid ajratadi, toksinlar parchalanib, xomashyoning immutaggeti oshadi. Bu xolatda xomashyo asosiy zaxira moddasining reaksiyalari borib, xomashyo issiqlik va karbonat angidrid ajratadi, toksinlar parchalanib, xomashyoning immuniteti oshadi. Bu xolatda xomashyo asosiy zaxira moddasining sarfi nixoyatda kam bo’ladi. Bu xolatni saqlab qolishda eng asosiy omil bu past temperaturadir. Tinch xolatini yo’qotgan xomashyo sifatining buzilishi tezlashadi. Bu xomashyolar turiga ko’ra o’z-o’zidan qizish, fiziologik aynish va oxirgi bosqichda unib chiqish biokimyoviy va kimyoviy jarayonlarini kechirib, mutlaqo yaroqsiz xolga keladi.

10. Ho’l xomashyolarni saqlashning optimal sharoitlari

Har bir meva va sabzavotni yaxshi saqlashning asosiy sharti bu optimal tanlangan sovish xarorati va nisbiy namlikdir. Masalan, olmalar -0.5 dan -0.5°s: danaklilar 0°s : mandarin 0.3 dan 2°s gacha bo’lgan haroratlarda va xavoning nisbiy namligi danaklilar uchun 80-85%; olma, uzum, nok uchun 85-90% ; sitruslar 78-83% optimal sharoit xisoblanadi. Kartoshka 0°s gacha va undan past xaroratlargacha sovitilmasligi kerak. Meva va sabzavotlarni saqlashning universal sharoitlari mavjud emas. Xar qanday meva sabzavotning optimal sharoitda xam saqlanish muddati davomiyligi uning individual xususiyati bo’lib, ma’lum chegaraga ega. Olma, uzum, karam, ayrim piyoz navlari kabi meva va sabzavotlar 6-7 oygacha saqlansa, pomidor, bodring. Yashil sabzavotlar, danakli va yumshok mevalar bir necha xafta yoki uzog’i 2-3 oy saqlanishi mumkin.