Nazariy savollar. Bir qancha jinoyat sodir etish va uning ahamiyatini muhokama eting

Jazolarni qoplash deb - sodir qilingan jinoyatlar uchun tayinlangan turli jazo turlaridan eng og‘irining muddati o‘zgartirilmasdan boshqa jinoyatlar uchun ham yetarli miqdordagi jazo deb hisoblangan holdagi jazo tayinlanishiga aytiladi. Ushbu qoida faqat sodir etilgan jinoyatlar ijtimoiy
xavflilik darajasiga ko‘ra, ijtimoiy xavfi katta bo‘lmagan va uncha og‘ir bo‘lmagan jinoyatlarni tashkil qilganda yoki sodir etilgan jinoyatlarning bittasi uchun umrbod ozodlikdan mahrum qilish jazosi yoxud uzoq muddatga ozodlikdan mahrum qilish jazosi tayinlanganda amalga oshirilishi mumkin. Agarda sodir etilgan qilmishlar ijtimoiy xavflilik darajasiga ko‘ra:
7-bandiga sharx.
Jinoyatlar majmui bo‘yicha tayinlangan asosiy jazoga sud ayrim jinoyatlar uchun tayinlangan qo‘shimcha jazolarni ham qo‘shishi mumkin. Bunda: Alohida jinoyatlar uchun tayinlangan qo‘shimcha jazolar bir turga mansub bo‘lsa, sud ushbu qo‘shimcha jazo turi uchun belgilangan maksimal muddat doirasida ularning yengilrog‘ini og‘irrog‘i bilan qoplash yoki ularni to‘la yoki
qisman qo‘shish qoidasi orqali uzil- kesil jazo tayinlaydi. Ya’ni muayyan huquqdan mahrum qilish jazosi bir necha jinoyatlar uchun qo‘shimcha jazo tariqasida tayinlanib, ular qo‘shilganda jinoyatlar majmui tariqasidagi mudati uch yildan ortib ketmasligi lozim.
Ushbu holatda muayyan huquqdan mahrum qilish jazosi jinoyatlar majmui uchun uzil-kesil tayinlangan asosiy jazo (ozodlikdan mahrum qilish, intizomiy qismga jo‘natish va ozodlikni cheklash) jazosi muddatiga va sud tayinlagan muddatga tadbiq qilinadi. Agarda jinoyatlar uchun tayinlangan qo‘shimcha jazo turlicha bo‘lsa, ular alohida-alohida ijro etiladi.
8-bandga sharx
Ish bo‘yicha hukm chiqarilganidan keyin mahkumning ana shu ish bo‘yicha chiqarilgan hukmga qadar sodir etgan yana boshqa jinoyatda aybli ekanligi aniqlangan taqdirda ham jazo jinoyatlar majmui tartibida tayinlanadi. Bunday holda jinoyatlar majmui bo‘yicha sud tomonidan tayinlangan jazo muddatiga birinchi hukm yuzasidan jazoning o‘talmay qolgan qismi qo‘shiladi va uzil-kesil tayinlangan jazo muddati birinchi hukm bo‘yicha tayinlangan jazo muddatidan kam bo‘lmasligi lozim. Ushbu holatda shaxs tomonidan o‘tab bo‘lingan jazo muddati ikkala jinoyat uchun uzil-kesil tayinlangan jazo muddatiga ham tatbiq etiladi (masalan: shaxs sodir etgan o‘g‘rilik jinoyati uchun 5 yilga ozodlikdan mahrum etildi hamda u mazkur jazoning 3 yilini o‘tab
bo‘lganidan keyin o‘g‘rilik jinoyatini sodir etguniga qadar talonchilik jinoyatini sodir etganligi ham aniqlandi. Ushbu holatda sud talonchilik jinoyati uchun ham 5 yilga ozodlikdan mahrum qilish jazosini tayinlanadi va JK 59-moddasi qoidalaridan kelib chiqib jazolarni qisman qo‘shish yo‘li bilan uzil-kesil shaxsga 7 yilga ozodlikdan mahrum qilish jazosini tayinlanadi. Ushbu holatda shaxs mazkur jazo muddatining 3 yilini o‘tab bo‘lgan hisoblanadi va faqat qolgan 4 yilini o‘tab berishi lozim bo‘ladi). Agarda jinoyatlar majmuini tashkil etuvchi jinoyatlar JK Maxsus qism bitta moddasining turli qismlarida nazarda tutilgan jinoyatlarni tashkil qilsa, ushbu jinoyatlar uchun jazo tayinlashda JK 59–moddasida nazarda tutilgan jazo tayinlash qoidalari tatbiq qilinmaydi. Ushbu holatda jazo tayinlash aybdor shaxs harakatlari kvalifikatsiya qilingan JK Maxsus qism moddasining eng og‘ir qismi bilan javobgarlikka tortilib, o‘sha qism sanksiyasida nazarda tutilgan jazo turlaridan biri nazarda tutilgan muddatlar doirasida tayinlanadi (JK 33-moddasi).
Jinoyatlar majmui tariqasida jazo tayinlanganda, ozodlikdan mahrum qilish jazosining eng ko‘p muddati yigirma yildan ortiq bo‘lishi mumkin emas.