Nazariy savollar. Bir qancha jinoyat sodir etish va uning ahamiyatini muhokama eting

2.Jinoyatlar majmui va uning zaruriy belgilari, turlarini muhokama eting.
Jinoyatlar majmui masalasi JK ning 33-moddasida ko’rsatib o’tilgan.
33-modda. Jinoyatlar majmui
Ushbu Kodeks Maxsus qismining turli moddalarida yoki bitta moddasining turli qismlarida nazarda tutilgan, javobgarlikka tortiladigan ikki yoki bir necha jinoiy qilmishni sodir etish, agarda ulardan birortasi uchun ham shaxs sudlangan bo‘lmasa, jinoyatlar majmui deb topiladi.
Agar shaxs sodir etgan qilmishda ushbu Kodeks Maxsus qismi ayni bir moddasining turli qismlarida nazarda tutilgan jinoyatlarning alomatlari mavjud bo‘lsa, u moddaning og‘irroq jazo belgilangan qismi bo‘yicha javobgarlikka tortiladi.
O‘zbekiston Respublikasi Oliy Sudi Plenumining “Bir necha jinoyat sodir etilganda qilmishni kvalifikatsiya qilishga doir masalalar to‘g‘risida”gi qarorida jinoyatlar majmuiga oid qoidalar tushunchasi va uni qo‘llashga oid tushuntirishlar berilgan.
Jinoyatlar majmui tushunchasi o‘zida quyidagi belgilarni ifoda etadi: – Jinoyat kodeksining turli moddalarida yoki bitta moddasining turli qismlaridagi javobgarlikka tortiladigan ikki yoki undan ortiq qilmishni sodir etishi; – sodir etgan qilmishlarining birortasi uchun ham shaxs sudlanmagan bo‘lishi lozim. Masalan, shaxs qasddan odam o‘ldirish jinoyatini sodir etgandan so‘ng sudlanmasdan ehtiyotsizlikdan odam o‘ldiradi. Shaxs bezorilik jinoyatini sodir etgandan so‘ng, qasddan badanga og‘ir shikast yetkazish jinoyatini sodir etadi. Jinoyatlar majmui haqidagi normalar qo‘llashda adabiyotlarda jinoyatlar majmui real va ideal turga bo‘linadi. Jinoyatlar real majmui ikki va undan ortiq, har qaysisi Jinoyat kodeksi Maxsus qismi turli moddalarida (moddasi turli qismlarida) nazarda tutilgan muayyan jinoyat tarkibini tashkil etuvchi, jinoiy qilmish sodir etilganda mavjud bo‘ladi. Masalan, shaxs bosqinchilik jinoyatini sodir etganda so‘ng sudlanmasdan o‘g‘rilik jinoyatini sodir etadi. Ushbu misolda ikkita jinoyat alohida-alohida harakatlar bilan sodir etilgan. Jinoyatlar ideal majmuida esa aybdorning bitta xatti-harakatida Jinoyat kodeksi Maxsus qismi turli moddalarida (moddasi turli qismlarida) nazarda tutilgan kamida ikkita jinoyat tarkibi belgilari mavjud bo‘ladi. Masalan, A. mashina boshqarib ketayotgan B.ni qasddan o‘ldirish niyatida o‘q uzadi. Otilgan o‘q mashina g‘ildiragiga tegib, mashina ag‘darilib ketadi. Natijada B. halok bo‘ladi va mashina tuzatib bo‘lmas darajada shikastlanadi. Ushbu harakatda qasddan odam o‘ldirish va mulkni qasddan nobud qilish yoki unga shikast yetkazish jinoyati tarkiblari mavjud. Mazkur misolda bir harakat bilan ikkita jinoyat tarkibi belgilari yuzaga kelgan.