«Nazariy mexanika» fanidan

«Nazariy mexanika» fanidan

«Transport vositalari muhandislari»yo‘nalishi bakalavrlari uchun

mustaqil ishlarining topshiriqlari

S9,9a,10-20TVM	1-VARIANT	Topshirish muddati 20.12.2021 y
Rahbari	T.M. Sobirjonov

Baho	Talabaning bilim darajasi
A’lo	HGI ni to’liq bajarish. Nazorat savollariga to’liq javob berish.
Yaxshi	HGI ni to’liq bajarish. Nazorat savollariga qisman javob berish.
qoniqarli	HGI ni to’liq bajarish. Nazorat savollariga javob bera olmaslik.
Qoniqarsiz	HGI ni chal HGI ni chala yechish, bilmaslik.

1-hisob – grafik ishi

TOPSHIRIQ S-1

Mavzu: “Tekislikda joylashgan ixtiyoriy kuchlar sistemasining muvozanati”.

Mustahkam rama A nuqtasida qo’zg’almas sharnir va B nuqtasidaqo’zg’aluvchi sharnir yordamida mahkamlangan.

Unga momenti M=100 N·m juft kuch va kuch (S:1-jadvaldagi to’rtta kuchlardan har bir variant uchun talaba shifri bo’yicha ikkitasi tanlab olinadi) ta’sir qiladi. Agar o’lchamlardagi bo’lsa, A va B tayanchlardagi reaktsiya kuchlarini aniqlang.

Kuchlar
	F1=10 N		F2=20 N		F3=30 N		F4=40 N
SHartlar nomeri	Qo’yilish nuqtasi	1 grad.	Qo’yilish nuqtasi	2 grad.	Qo’yilish nuqtasi	3 grad.	Qo’yilish nuqtasi	4 grad.
1	-	-	K	45	H	30	-	-

2-hisob –grafik ishi

Topshiriq – K2

Mavzu: “Qattiq jismning qo’zg’almas o’q atrofida aylanma harakati”

Mexanizm pog’onali 1,2,3 g’ildiraklardan tashkil topib, ular bir-birlari bilan tasmali yoki tishli uzatma, yoki tishli reyka 4 va unga ip orqali bolangan yuk 5 dan iborat. G’ildiraklarning radiuslari tegishlicha quyidagicha: r₁=2sm, R₁=4sm; r₂=6sm, R₂=8sm; r₃=12sm, R₃=16sm. A, B va C nuqtalar g’ildiraklarning to’g’inida joylashgan.

Jadvalda mexanizmning yetaklovchi zvenosining harakat qonuni ko’rsatilgan bo’lib, ular (t) –g’ildirakning aylanish qonuni, S₄-reykaning harakat qonuni, (t)-g’ildirakning burchakli tezligi, V-tezlik qonuni (bu yerda -radiandalarda, S-santimetrda, t-sekundlarda).  va  larning musbat yo’nalishlari soat strelkasiga teskari yo’nalishida, S₄ va S₅ va V₄,V₅ lar uchun pastga yo’nalishdir. t=2s vaqt uchun K2-jadvalda «aniqlang» degan ustun ostidagi qiymatlarni toping.

SHartlar nomeri	Berilgan	Aniqlansin
		Tezliklar	Tezlanishlar
1	V5=2(t^2-3)	VA, VC	3, aB, a4

3-hisob – grafik ishi

TOPSHIRIQ D - 1

Mavzu: “Moddiy nuqta harakat differentsial tenglamasini integrallash” (dinamikaning 2-masalasini yechish).

Massasi m bo’lgan D yuk, boshlang’ich tezlik bilan vertikal tekislikda yotuvchi ABC egri trubkaning A nuqtasidan boshlab harakat qilmoqda. Trubkaning ikkala uchastkasi ham og’ma joylashgan yoki bir qismi og’ma, bir qismi gorizantal joylashgan. Unga o’zgarmas kuch va yukning tezligiga proportsional bo’lgan muhitning qarshilik kuchi ta’sir etadi. (Bu kuch harakat yo’nalishiga teskari). Yuk B-nuqtada tezlikni o’zgartirmasdan BC – uchastkaga o’tib, harakatni davom etadi. Bu uchastkada og’irlik kuchidan tashqari ishqalanish kuchi (ishqalanish koeffitsenti va Ox – o’qiga proektsiyasi F_x ga teng bo’lgan) o’zgaruvchan kuchi ta’sir etadi, uning qiymatlari jadvalda berilgan. Yukni material nuqta deb hisoblab, A – nuqtadan B gacha bo’lgan harakatda AB=lyoki vaqt t₁ ma’lum bo’lsa, uni BC-uchastkadagi harakat qonuni topilsin, ya’ni , bu yerda x=BD.

№	m, kg		Q, N	R, N		t1,s	Fx, N
1	2,4	12	6	0,8v^2	1,5	-	6t

«Nazariy mexanika» fanidan

«Transport vositalari muhandislari»yo‘nalishi bakalavrlari uchun

mustaqil ishlarining topshiriqlari

S9,9a,10-20TVM	2-VARIANT	Topshirish muddati 20.12.2021 y
Rahbari	T.M.Sobirjonov

Baho	Talabaning bilim darajasi
A’lo	HGI ni to’liq bajarish. Nazorat savollariga to’liq javob berish.
Yaxshi	HGI ni to’liq bajarish. Nazorat savollariga qisman javob berish.
qoniqarli	HGI ni to’liq bajarish. Nazorat savollariga javob bera olmaslik.
Qoniqarsiz	HGI ni chal HGI ni chala yechish, bilmaslik.

1-hisob – grafik ishi

TOPSHIRIQ S-1

Mavzu: “Tekislikda joylashgan ixtiyoriy kuchlar sistemasining muvozanati”.

Mustahkam rama A nuqtasida qo’zg’almas sharnir va B nuqtasidaqo’zg’aluvchi sharnir yordamida mahkamlangan.

Unga momenti M=100 N·m juft kuch va kuch (S:1-jadvaldagi to’rtta kuchlardan har bir variant uchun talaba shifri bo’yicha ikkitasi tanlab olinadi) ta’sir qiladi. Agar o’lchamlardagi bo’lsa, A va B tayanchlardagi reaktsiya kuchlarini aniqlang.

Kuchlar
	F1=10 N		F2=20 N		F3=30 N		F4=40 N
SHartlar nomeri	Qo’yilish nuqtasi	1 grad.	Qo’yilish nuqtasi	2 grad.	Qo’yilish nuqtasi	3 grad.	Qo’yilish nuqtasi	4 grad.
2	K	30	-	-	-	-	H	60

2-hisob –grafik ishi

Topshiriq – K2

Mavzu: “Qattiq jismning qo’zg’almas o’q atrofida aylanma harakati”

Mexanizm pog’onali 1,2,3 g’ildiraklardan tashkil topib, ular bir-birlari bilan tasmali yoki tishli uzatma, yoki tishli reyka 4 va unga ip orqali bolangan yuk 5 dan iborat. G’ildiraklarning radiuslari tegishlicha quyidagicha: r₁=2sm, R₁=4sm; r₂=6sm, R₂=8sm; r₃=12sm, R₃=16sm. A, B va C nuqtalar g’ildiraklarning to’g’inida joylashgan.

Jadvalda mexanizmning yetaklovchi zvenosining harakat qonuni ko’rsatilgan bo’lib, ular (t) –g’ildirakning aylanish qonuni, S₄-reykaning harakat qonuni, (t)-g’ildirakning burchakli tezligi, V-tezlik qonuni (bu yerda -radiandalarda, S-santimetrda, t-sekundlarda).  va  larning musbat yo’nalishlari soat strelkasiga teskari yo’nalishida, S₄ va S₅ va V₄,V₅ lar uchun pastga yo’nalishdir. t=2s vaqt uchun K2-jadvalda «aniqlang» degan ustun ostidagi qiymatlarni toping.

SHartlar nomeri	Berilgan	Aniqlansin
		Tezliklar	Tezlanishlar
2	1=2t^2-9	V4, 2	2, aC, a5

3-hisob – grafik ishi

TOPSHIRIQ D - 1

Mavzu: “Moddiy nuqta harakat differentsial tenglamasini integrallash” (dinamikaning 2-masalasini yechish).

Massasi m bo’lgan D yuk, boshlang’ich tezlik bilan vertikal tekislikda yotuvchi ABC egri trubkaning A nuqtasidan boshlab harakat qilmoqda. Trubkaning ikkala uchastkasi ham og’ma joylashgan yoki bir qismi og’ma, bir qismi gorizantal joylashgan. Unga o’zgarmas kuch va yukning tezligiga proportsional bo’lgan muhitning qarshilik kuchi ta’sir etadi. (Bu kuch harakat yo’nalishiga teskari). Yuk B-nuqtada tezlikni o’zgartirmasdan BC – uchastkaga o’tib, harakatni davom etadi. Bu uchastkada og’irlik kuchidan tashqari ishqalanish kuchi (ishqalanish koeffitsenti va Ox – o’qiga proektsiyasi F_x ga teng bo’lgan) o’zgaruvchan kuchi ta’sir etadi, uning qiymatlari jadvalda berilgan. Yukni material nuqta deb hisoblab, A – nuqtadan B gacha bo’lgan harakatda AB=lyoki vaqt t₁ ma’lum bo’lsa, uni BC-uchastkadagi harakat qonuni topilsin, ya’ni , bu yerda x=BD.

№	m, kg		Q, N	R, N		t1,s	Fx, N
2	4,5	24	9	0,5v	-	3	3sin(2t)

«Nazariy mexanika» fanidan

«Transport vositalari muhandislari»yo‘nalishi bakalavrlari uchun

mustaqil ishlarining topshiriqlari

S9,9a,10-20TVM	3-VARIANT	Topshirish muddati 20.12.2021 y
Rahbari	T.M.Sobirjonov

Baho	Talabaning bilim darajasi
A’lo	HGI ni to’liq bajarish. Nazorat savollariga to’liq javob berish.
Yaxshi	HGI ni to’liq bajarish. Nazorat savollariga qisman javob berish.
qoniqarli	HGI ni to’liq bajarish. Nazorat savollariga javob bera olmaslik.
Qoniqarsiz	HGI ni chal HGI ni chala yechish, bilmaslik.

1-hisob – grafik ishi

TOPSHIRIQ S-1

Mavzu: “Tekislikda joylashgan ixtiyoriy kuchlar sistemasining muvozanati”.

Mustahkam rama A nuqtasida qo’zg’almas sharnir va B nuqtasidaqo’zg’aluvchi sharnir yordamida mahkamlangan.

Unga momenti M=100 N·m juft kuch va kuch (S:1-jadvaldagi to’rtta kuchlardan har bir variant uchun talaba shifri bo’yicha ikkitasi tanlab olinadi) ta’sir qiladi. Agar o’lchamlardagi bo’lsa, A va B tayanchlardagi reaktsiya kuchlarini aniqlang.

Kuchlar
	F1=10 N		F2=20 N		F3=30 N		F4=40 N
SHartlar nomeri	Qo’yilish nuqtasi	1 grad.	Qo’yilish nuqtasi	2 grad.	Qo’yilish nuqtasi	3 grad.	Qo’yilish nuqtasi	4 grad.
3	-	-	H	45	K	30	-	-

2-hisob –grafik ishi

Topshiriq – K2