Nazariy ma’lumot

G‘о‘za yetishtirishga ixtisoslashgan xо‘jaliklar ekin maydonlarining strukturasi, %

Ekinlar	Tuproqlar
	Yuqori unumdor va shо‘rlanmagan	Kam shо‘rlangan	О‘rtacha shо‘rlangan
G‘о‘za	66,5-70,0	66-70	60-66
Beda	20-22	20-22	24-28
Makkajо‘xori yoki oqjо‘xori	7-8	7-8	7-8
Boshqalar	3,0-3,5	3-4	3-4

Tuproqnihimoyaqiluvchialmashlabekishlar.
Almashlabekishningasosiyvazifalaridanbirituproqnisuvvashamoleroziyasidansaqlashdir.Qiyaligi 5 Cdanortiqvashamolbo’ladiganyerlardatuproqnihimoyaqiluvchialmashlabekishnijoriyqilishlozim. Ko’pyilliko’tlartuproqniyildavomidahimoyaqiladi. Kuzgig’allaekinlari 9-10 oy, bahorgig’alla 3 oy, qatororalariishlanadiganekinlar 1.5 oydavomidatuproqnihimoyaqiladi. Shamolkuchlibo’ladiganyerlardaihotalihimoyalovchiekinlarekiladi.

Almashlab ekish sxemasini tuzishga doir namuna

О‘zbekistondagi о‘rtacha shо‘rlangan yerlar uchun g‘о‘za-beda almashlab ekishning quyidagi sxemasi qо‘llaniladi. Bunda g‘о‘za 70%ni, beda 30%ni tashkil etishi kerak. Agar bitta dalaning katta-kichikligigi butun maydonga nisbatan 10% deb qabul qilsak, unda g‘о‘za va beda butun maydonni egallaydi va almashlab ekish 10 dalali bо‘ladi. Bunda g‘о‘za bilan 7 dala, yem-xashak bilan esa 3 dala band bо‘ladi. Ekinlar quyidagi izchillikda navbatlanadi. Birinchi yili – g‘alla ekinlari bilan beda, ikkinchi yili va uchinchi yili – beda va yetti yil muttasil paxta ekiladi.
Namuna uchun 10 dalali g‘о‘za-beda almashlab ekishning taxminiy rotatsion jadvali quyida keltirilmoqda.