Nazariy fizika kursi

87

---

16.  Radiuslari 
R
i, 
R2.  (R.
\  < 
R2)
 
bo‘lgan  silindrik  kondensator  qoplama­
lari  orasidagi  potensiallar  farqi  V .  Qoplamalar  orasida  kuchlanganligi 
silindr  o'qiga  parallel  bo‘lgan  aksial  magnit  maydon  (H )  bor.  Katod 
vazifasini  bajaruvchi  ichki  qoplamadan  boshlang‘ich  tezligi  nolga  teng 
bo‘lgan  elektronlar  chiqadi.  Magnit  maydon  ta’sirida  elektronlarning 
traektoriyasi  buriladi.  Qoplamalar  orasida  magnit  maydon  oqimi  Фс 
qanday  bo‘lganda,  elektronlar  anod  vazifasini  bajaruvchi  ikkinchi  qo- 
plamaga yetib  borolmaydi.
17.  Bir jinsli  magnit  maydonda  harakatlanayotgan  zaryadlangan  zarracha- 
ga magnit maydonga perpendikulyar yo'nalishda nomagnit xususiyatga 
ega bo‘lgan  qo‘shimcha  F kuch  ta’sir  qiladi.  Qo‘shimcha kuch  ta’sirida 
yuzaga kelgan  ko‘ndalang  dreyf tezligini  aniqlang.
18.  Chiziqli  zichlik  \  bilan  tekis  zaryadlangan  ip  laboratoriya  sanoq  sis­
temasida  o‘zining  uzunligi  bo'ylab  v  tezlik  bilan  ko‘chmoqda.  Ipdan 
r  masofada  joylashgan  nuqtaviy  zaryad  aynan  shunday  tezlik  bilan 
ipga  parallel  yo‘nalishda  harakatlanadi.  Zaryadga  ip  tomonidan  ta’sir 
etuvehi  kuclmi  toping.
19.  Zaryad  qanday  xususiyatlarga ega?
20.  Nisbiylik  nazariyasida  absolyut  qattiq  jism  tushunchasini  kiritib  bo‘l- 
masligini  tushuntiring.
21.  Elektromagnit  maydondagi zaryad uchun ta’sir integrali nimalarga aso­
san  yozildi?
22.  Elektromagnit  maydondagi  zaryad  uchun  ta’sir  integralini  3-  va 4 -  o‘l- 
chovli  ko‘rinishda yozing.
23.  Elektromagnit  maydondagi  zaryad  uchun  Lagranj  funksiyasini  yozing. 
v  -С  с  holni  ko‘rib  chiqing.
24.  Elektromagnit  maydondagi zaryad uchun Gamilton funksiyasini yozing. 
p <§;  me holni  ko‘rib  chiqing.
25.  Maydonda harakatlanayotgan  zaryad  harakat  tenglamasini  yozing.
26.  Zaryadga ta’sir  etuvehi  Lorentz  kuchi  qanday  qismlardan  iborat?
27.  Elektr  va  magnit  maydon  nazariyaga  qanday  yo‘sinda kiritiladi?
28.  Zaryadni  ko'chirishda  faqat  elektr  maydon  ish  bajaradi.  Sababini  tu­
shuntiring.
29.  Elektromagnit  maydon  tenzorini  yozing.  U  qanday  xossalarga ega?
30.  Zaryadning  harakat  tenglamasini  4-o‘lchovli  ko‘rinishda  yozing.  Elek­
tromagnit  maydon  tenzorining ko‘rinishidan  foydalanib,  uni  3-o‘lchovli 
ko‘rinishga  o‘tkazing.
31.  Maydon  potensiallari  uchun  to‘g‘ri  va  teskari  Lorentz  almashtirish  for­
mulalarini  yozing.
32.  Maydon  kuchlanganliklari  uchun  Lorentz  almashtirishlarini  yozing.

---