Nazariy fizika kursi

tushayotgan birinchi zarracha h amm a energiyasini boshida qo'zg'olmasdan
turgan ikkinchi zarrachaga beradi va o'zi to'xtab qoladi, ikkinchi zarracha
esa birinchi zarrachaning boshlang'ich yo'nalishida uning tezligi bilan harakat
qilib ketadi.
3.5.3. Sochilish jarayonlariga misollar
3.5.3-m isoI. Kichik zarracha radiusi a bo'lgan
qattiq sharda sochilyapti. Sochilish kesimini toping.
S h a m in g potensial ini ifodalab olaylik:
U(r) =
0
,
r < a\
r > a.
(3.75)
Agar tushayotgan zarrachaning nishon masofasi
a dan katta bo'lsa u shar bilan ta’sirga kirmaydi.
3.9-rasmdan ko'rinib turibdiki
Ж
3.9- rasm. Qattiq
sharda sochilish.
71

---

. я - в
в
р = flsin
a s i n —- — = ci cos —.
Buni (3.52) formulaga olib borib qo'yamiz:
(3.76)
d a = ^ к а 2 я\пвс!9. 
(3.77)
T o ‘liq kesim
o = \ d o = n a 2 
(3.78)
shar ekvatorial k esim in in g yu zasiga teng. S o ch ilish kesim i n im a u c h u n
sh u n d a y deyilisliini shu m iso ld a tush un ish m um kin - m isold agi sharda
sochilish u ch un zarracha shar ekvatorial kesimiga teng b o ‘lgan m 2 m aydonga
tushishi kerak, aks hoida sochilish u m u m a n ro'y bermaydi.
3.5.4-m isol. 
Kulon m aydonida sochilish kesimini toping 
(Rezerford
formulasi).
K ulo n m aydoni
U ( r ) = -
r
(3 .7 9 )
potensiai bilan aniqlanadi. (3.5 0) formulaga shu potensialni qo'yib integral-