Nazariy fizika kursi

co
c h a s to ta
bilan, ikkinchisi / c h a s t o t a bilan.
A m m o y-> 
co
b o ‘lgan h o l d a (4 .3 9 ) h a d l a r h i s o b g a o l i n m a s a
b o ‘Imaydi, (4.40) fo rm ulada gi ikkinchi h a d bu h o ld a cheksiz o ‘sa
х0 (/ )= я cos 
(cot
+
а ) - '- ^ - ( \
— cos (ft)?))- 
(4.37)
87

---

boshlaydi, bu esa bu y e c h im n in g k o 'r a y o t g a n h o lim iz d a q o i l a n i s h i
m u m k in emasligini bildiradi. Q uyidagicha y o i tutam iz: (4.39) va (4.38)
y e c h im la rn in g y i g i n d is in i olam iz, 
у = co + s
d e y m iz va 
£ — > 0
limitga 
o 'ta m iz . S h u lim itda quyidagi y e c h im n i to p a m iz :
T opilg an yec h im d a g i ikkinchi had vaqt o 'tish i bilan o 's a boshlaydi, 
re z o n a n s d e g a n h o d isa m a n a sh u c h e k l a n m a g a n o 's is h g a olib kelishi 
bilan x a r a k t e r l a n a d i. A lb a t t a , k ic h ik t e b r a n i s h l a r y a q i n l a s h u v i d a n
c h i q i b k e t m a s l i k u c h u n ( 4 . 4 1 ) f o r m u l a d a n f a q a t g i n a t e b r a n i s h
a m p litu d a s i hali y e ta r lic h a kichik b o 'l g a n h o lla rd a g in a fo y d a la n ish
m um k in .
ko 'rin ish g a ega b o i a d i . Bu «energiya» s a qlanuvc hi kattalik em as, buni 
Lagranj funksiyasining vaqtga o sh k o ra b o g i i q li g i d a n h a m tush u n ish
m u m k in . Tashqi k uch sistem aga t a ’sir q i l a r e k a n siste m an in g energiyasi 
bu k u c h t a 's i r i o s t i d a o 'z g a r i s h i k e ra k . E n e r g i y a n i n g o 'z g a r i s h i
q uyid ag ich a t a ’riflanadi:
4 .2 .4 . Tashqi kuch bajargan ish
(4.28) Lagranj funksiyasiga m os keluvchi energiya
£ ( / ) = —