Nazariy fizika kursi

R
va 
r n
kattaliklar katta qiymatlami , 
К
hamda 
A 
kattalilclar esa juda ham kichkina qiymatlami qabul qiladi. Shu tufayli 
R 
—>00
 
da 
Es = E a
 
boiadi. Yadrolar orasidagi o ‘rtacha masofalarda, 
ya’ni elekronning Bor radiusi tartibidagi masofalarda, atom toiq in
funksiyalaming o‘ zaro qoplagan sohasi katta b oiib , elektron bulutining 
almashuv zichligi ham katta bo‘ ladi. Bundan tashqari, elektron buluti 
almashuv sohasining ba’zi qismlari yadrolarga juda yaqin kelgani 
munosabati bilan ularning yadrolar bilan o ‘ zaro tortishuvi 
A
almashuv 
integraliga katta manfiy hissa qo‘ shadi,Yadrolar orasidagi o ‘ rtacha 
masofa nisbatan katta bo‘ lganligi sababli, turli qismlardagi elektron 
bulutlarining almashuv zichligi bir-biridan shu masofada bo‘ ladi. 
Demak, energiyaga qo‘ shiladigan musbat hissa ham deyarli kam 
boiadi. Natijada, yadrolar orasidagi o ‘rtacha masofalarda 
A
integral 
manfiy qiymatlami qabul qiladi va bu o ‘z navbatida 
E s
kattalikning 
manfiyligini va 
Ea
nmg musbatligini bildiradi. Demak, o ‘rtacha 
masofalarda 
E s
kattalik atomlar orasidagi tortishuvni, 
E a
kattalik esa 
itarishuvni ifodalaydi.
Shunday qilib, elektronlarning holati to‘ la antisimmetrik bo‘ lgan 
to‘ lqin 
funksiyasi 
bilan 
ifodalanadi. 
Elektronlarning 
o ‘ rin 
almashtirishlari bilan b o g iiq to iq in funksiya va unga mos xususiy 
qiymat simmetrik boigan i uehun barqaror vodorod molekuladagi to ia
to‘ lqin funksiya antisimmetrik bo‘ lishi uchun spin toiq in funksiyasi 
antisimmetrik bolishi shart, ya’ni elektronlarning spinlari antiparallel 
y o ‘ nalgan boiishi lozim. Faqat shu holdagina ikkita vodorod atomlari 
orasidagi tortishish kuchi paydo b oia d i va bu singlet holat b o iib uni, 
'£ orqali belgilanadi, ya’ ni