Navoiy viloyati pedagog xodimlarni qayta tayyorlash va malakasini oshirish instituti

MA'RUZA № 24 

 

YER OSTI SUVLARINING FIZIK XUSUSIYATLARI VA KIMYOVIY TARKIBI. 

 

Yer osti suvlarining fizik xossalariga ularning tiniqligi, rangi, xidi, ta'mi va xarorati kiradi. 

Tiniqligi.  Tabiiy  suvlar  tiniq  yoki  loyqa  bo’lib,  loyqa  suvlarda  mineral  mineral  va  organik 

birikma zarralari ko’p bo’ladi. Tiniq suvda xech qanday zarralar aralashmasi uchramaydi. 

Rangi.    Ichiladigan  toza  suv  rangsiz  bo’lib,  daryo  va  dengizlarda  och  zangori  tusda  tovlanib 

turadi. Lekin yer osti suvlari ayrim xollarda temir, vodorod sulfid qo’shilishidan to’q zangori tusda, 

botqoqliklarda esa organik kislotalar ta'sirida sariq tusda bo’ladi. 

Xidi.  Yer  osti  suvlari  asosan  xiddsizdir.  Vodorod  sulfidli  suvlardan  palgda  tuxum,  organik 

kilotalilaridan esabotkok xidi keladi. 

Ta'mi.  Toza  suv  mazali,  yoqimli  bo’ladi.  Tabiatda  suvlar  natriy  xlorid  miqdoriga  qarab  sho’r, 

magniy sulfat miqdoriga qarab esa achchiq bo’lishi mumkin. 

Xarorati.  Yer  osti  suvlarining  xarorati  suvli  gorizontning  yotish  chuqurligiga,  geografik 

joylashishiga  qarab  turlicha  bo’ladi.  Xaroratiga  qarab  suvlar  quyidagilarga  bo’linadi:  juda  sovuq 

Q5oS,  sovuq  Q6o  S,  iliq  Q18oS,  iliqroq  Q25oS,  issiq  Q37oS,  qaynoq  Q40 

oS

.  Suvning  xarorati 

uning tarkibidagi tuz va gazlar miqdorining oz-ko’pligiga ta'sir etadi.