Navoiy texnika-iqtisodiyot kasb-hunar kolleji

3. Tavakkalchilik turlari
Tavakkalchilikni bir necha turlarga bo’lish mumkin:
- Alternativlarni amalga oshirish va tanlash jarayonida ob’ektiv va sub’ektiv ehtimolliklarga ega.
Qarorlar qabul qilishda biz 2 turdagi tavakkalchilikga yo’l qo’yamiz:
1) Tavakkalchilikni hisobga olgan holda umumdavlat qarorlarini qabul qilish;
2) Mahalliy ahamiyatga molik qarorlar qabul qilish.
Iqtisodiyotning bozor munosabatlariga o’tishida talab va va taklif munosabatlari orasida ham ma’lum bir tavakkalchilikka tayaniladi.
Noaniq qarshiliklar natijasida yuzaga keluvchi tavakkalchilik «Vis major» deyiladi. Ko’p hollarda noaniqliklar tavakkalchilikni sinash tushunchalari deyiladi. Lekin (tavakkalchilik uchun) noaniqliklar ba’zi hollarda tavakkalchilik sifatida ko’rinadi yoki ba’zi bir noma’lum hodisalarni paydo bo’lishida yoki paydo bo’lishi bizga noaniq vaziyat ehtimoli ko’rinishida paydo bo’ladi. Amalda uzoq muddatli va qisqa muddatli tavakkalchilik mavjud.
Uzoq muddatli tavakkalchilik qishloq xo’jaligi va uning tarmoqlarini rivoji bilan bog’liq bo’lib ko’p hollarda butun xalq xo’jaligi darajasida qabul qilinadi.
Qisqa muddatli tavakkalchilik kon’yunkturali hisoblanadi, ya’ni ma’lum vaqt davomida bajariladigan ma’lum turdagi ishlarni bajarishda qabul qilinadi.
Tavakkalchilik turlari quyidagi sinflarga bo’linadi:

1. 
   Xo’jalik tavakkalchiligi;
   

Xo’jalik tavakkalchiligi muvaqqat va ob’ektiv tavakkalchilikdan tashkil topadi.
Muvaqqat tavakkalchilik - bu ishlab chiqarish jarayonida yo’naltirilgan mahsulot keraksiz bo’lib qolishidir. Ob’ektiv tavakkalchilik-bu mazkur mahsulot mazkur hududda sotilmay qolishidir.
Tadbirkorlar o’z faoliyatlari davomida quyidagi vaziyatlarda tavakkalchilikni hisobga olishlari lozim:

1. 
   Ishlab chiqarish sohasida: boshqaruv, taqsimot, texnologiya, texnika ob-havo bilan bog’liq tavakkalchilikni.
   

Foydalanilgan adabiyotlar


1 Ibragimov R.G. Marketing. Toshkent, Sharq-matbaa aksiyadorlik kompaniyasi bosh taxririyati, 2002.
2. Normaxmatov R. Marketing (Ma’ruzalar kursi). Samarqand, SamISI bosmaxonasi, 2007.
3. Salimov S. Marketing nazariyasi. O’quv qo’llanma. Toshkent, 2001.
4. G’ulomov S.S. Marketing asoslari. T., ToshDU, 2000.
5. Yusupov M. Marketing (ko’rgazmali o’quv qo’llanma). Toshkent, ToshDIU,
2001.
6. R.Valijonov, O.Qobulov “Menejment asoslari” KHK uchun darslik T. “Sharq” 2002 y
7.U.Murakayev, I.S.Saifnazarov “Menejment asoslari” KHK uchun darslik T. “O’zbekiston” 2001 y
8.M.Sharifxo’jayev, Yo. Abdullayev “Menejment” darslik T. “O’qituvchi” 2001 y
9.S.S.Ғulomov “Menejment va biznes asoslari” darslik. T. “Mexnat” 1997 y
10.K.M.Qosimov “Menejment” darslik T. 2002 y