Nаvоiy kоn mеtаllurgiyа kоmbinаti

Yakor reaktsiyasi.

SG statorining har bir faza chulg’amlariga qiymatlari simmetrik yuk-

lama ulansa, chulg’amlardan bir-biriga nisbatan 120 ga siljigan uch fazali toklar o’tadi. Bu toklar statorda n₁q n aylanish chastota bilan aylanadigan magnit maydonni hosil qiladi. Yuklama toki yakor magnit oqimi F_a ni hosil qiladi. F_a va qo’zg’atish chulg’amining magnit oqimi F₀ bir-biriga nisbatan qo’zg’almas bo’lib, bu oqimlar birgalikda mashinaning natijaviy magnit oqimini hosil qiladi.

Umuman, yuklama bilan ishlayotgan generatorda natijaviy magnit oqimi F_nat qo’zg’atish chulg’amining MYuK F₀ va yakorning MYuK F_a lari ta’siri natijasida hosil bo’ladi. MYuK F₀ yuklamaga bog’liq bo’lmaydi, F_a esa yuklamaning qiymatiga va xarakteriga bog’liq bo’ladi. Yuklamaning xarakteri deganda yakor MYuK ning asosiy magnit oqimga qanday burchak ostida ( q q0; 0 Q90; 0 –90) ta’sir qilishini tushunish lozim. SHuning uchun ham generatorning natijaviy magnit oqimi F_nat yuksiz ishlash rejimidagi oqim F₀ dan farq qiladi.

Yakor MYuK F_a ning asosiy magnit oqimi F₀qF_qo’z ga ta’siri yakor re-aktsiyasi deyiladi. Sinxron mashinalarda yakor reaktsiyasi yuklama qiymatiga va xarakteriga bog’liq bo’ladi. Quyida noayon va ayon qutbli sinxron mashina (SM) lar uchun yakor reaktsiyasini ko’rib chiqamiz.