Navoiy-kon metallurgiya kombinati navoiy davlat konchilik instituti energo mexanika fakulteti

1.1-jadval

Tajriba №	YUklama turi	Asboblarning ko‘rsatkichlari
		IA	IV	IS	UAV	UVS	USA	KTT	KtN
1 2 3

2.2-jadval

Tajriba №	YUklama turi	KTT va KTN bilan asboblarning ko‘rsatkichlari
1 2 3

Berilgan yuklamalar uchun 1,2 – jadval bo‘yicha s vattmetrlarning doimiylarini belgilang va vattmetrlar o‘lchash uchun tok va kuchlanish chegaralarini aniqlang.

Stenda o‘rnatilgan har bir hisoblagich uchun A o‘zgarishlar soni hisoblagich yozuvi (8) tenglik bo‘yicha s hisoblagichni doimiysini aniklang.
P₁=U_BC[I_Acos(90^°-j_A)–I_Bcos(30^°+j_B)]=
=U_BC(I_Asinj_A–Ö3/2I_Bcosj_B+1/2I_Bsinj_B)

II/ YUqorida ko‘rsatilgan yuklamalar uchun, tegishli ulash sxemalari bo‘yicha, har xil tipli hisoblagichlar orqali aktiv va reaktiv energiya o‘lchovi amalga oshiriladi. Hisoblagich diskining 210 marta aylanganda hisoblagichning energiya hisoblash davri deb qabul qilinadi. Hisoblagichning aktiv va reaktiv energiyani hisoblash bilan bir vaqtda, vattmetrlar ko‘rsatgichlari bo‘yicha yuklamalarning iste’mol qilayotgan quvvati yoziladi.

Aktiv energiya isrofini aniqlash.
1. Tajriba: 3 fazali, 2 elementli aktiv energiya hisoblagichini ulash sxemasini yig‘ish va yuklamaning
R_A=R_V= R_S birinchi va R_A; R_V + Z_VS; R_{C +} C_DS ikkinchi yuklamada aktiv energiyani o‘lash natijalarini yozish.


2. Tajriba: 1 fazali aktiv energiya xisoblagichni ulash sxemasini yig‘ish va R_A= R_V = R_C yuklamaning birinchi ko‘rinishidagi aktiv energiya ulchash natijalarini yozish.


Nazorat savollari
1. Uch fazali va bir fazali zanjirning ulanish sxemalarini tushuntiring.
2. Aktiv va reaktiv quvvat haqida tushuncha bering.
3. Qanday turdagi hisoblagichlarni bilasiz?
4. Aktiv energiya isrofi deganda nimani tushunasiz?
5. Elektr yuklama nima?


TAJRIBA ISHI № 2
BIR VA UCH FAZALI XISOBLAGICHLARNING ISH PRINSIPINI TADQIQ ETISH;


Ishdan maqsad: Bazadagi har xil yuklama ko‘rinishidagi aktiv va reaktiv elektr energiya hisobini 1 fazali va 3 fazali hisoblagichlar yordamida o‘tkazilgan tajriba ishlari orqali elektr energiya isrofini tekshirish va mijoz to‘lovini tok va kuchlanish transformatsiya koeffitsientlari orqali hisoblash va nazorat qilish, tajribadagi o‘lchash asbablari- (vattmetrlar, sekundomer, ampermetrlar, voltmetrlar)


Nazariy kism.
Reaktiv energiya isrofini aniqlash

1. Faza magnit oqimlarining normal 90⁰ siljishi va bo’lingan ketma-ket chulg’amli, 3 fazali, 2 elementli reaktiv hisoblagich yordamida;

2. Faza magnit oqimlarining 60⁰ siljishi 3 fazali, 2 elementli reaktiv hisoblagich yordamida;
3. 3 fazali, 2 elementli aktiv energiya yordamida;
4. 3 yoki 1 fazali aktiv hisoblagichlar yordamida;

Hisoblashning birinchi sxemasi simmetriyasi yoki oddiy asimmetriyali 3 fazali tizimlarda qo’llaniladi. 3 fazali reaktiv energiya hisoblagich sxemasi va vektor diagrammasi 2.1-rasmda ko’rsatilgan.

a )

b)
2.1 – rasm. A) uch fazali tarmoqlarda reaktiv energiyani ulash uchun uch fazali ikki elementli schyotchikni ulanish sxemasi. B) tok va kuchlanishlarning vektor diagrammasi.

Vektor diagrammadan ko’rinib turibdiki, hisoblagichning birinchi elementi quvvatga proporsional bo’lgan diskning aylanish tezligini ta’minlaydi:
P₁=U_BC[I_Acos(90^°-j_A)–I_Bcos(30^°+j_B)]=
=U_BC(I_Asinj_A–Ö3/2I_Bcosj_B+1/2I_Bsinj_B)

Ikkinchi element esa

P₂=U_AB[I_Ccos(90^°-j_C)–I_Bcos(150^°+j_B)]=
=U_AB(I_Csinj_C+Ö3/2I_Bcosj_B+1/2sinj_B)