Navoiy davlat pedagogika instituti "tasdiqlayman"



Download 5,56 Mb.
Pdf ko'rish
bet182/222
Sana09.07.2022
Hajmi5,56 Mb.
#759707
1   ...   178   179   180   181   182   183   184   185   ...   222
Bog'liq
Magistratura tahlil majmua 2018 (1)

Tadqiqot farazi 
Maqsadga mos holda tadqiqotning ishchi farazi qo’yiladi. Faraz (grekchadan – asos, 
taxmin) – haqiqatligi noma’lum bo’lgan ilmiy o’y yoki taxmindir. Tadqiqot muammosi 
aniqlangach, u bilan parallel tarzda izlanish olib boriladi va muammoni hal qilishga va 
kutilayotgan natijalar to’g’risida dastlabki fikrlar, ya’ni tadqiqot ob’ektining taxminiy 
nazariyasi yaratiladi. 
Farazlar, ilmiy bilimlarning rivojlantirish metodi sifatida farqlanib, ular o’zida 
taxminlarni ilgari surish va keyinchalik tajribada sinab ko’rishlarni, ilmiy nazariyaning 
tarkibiy elementi sifatida qamrab oladi. Farazni o’rtaga tashlayotgan tadqiqotchining 


251 
vazifasi, tadqiqot ob’ektida boshqalar ko’rmayotgan nima noma’lum, u nimani 
ko’rayotganligini bayon qilishdan iborat. Faraz, eski bilimdan yangisiga o’tish vositasi 
sifatida, mavjud tasavvurlar bilan ziddiyatga kirishadi. Har holda, barchaga ayon va 
isbotlashni talab qilmaydigan fikrlar – faraz emas. 
Faraz shunda paydo bo’ladiki, agar agar yangi dalillarni tushuntirish zaruriyati 
tug’ilsa, ular mavjud ilmiy nazariya doirasiga sig’masa va tushuntirib bo’lmasa yuzaga 
keladi. 
Faraz, paydo bo’lishi va tasdiqlanishi jarayonida bir qancha bosqichlarni bosib 
o’tadi. 
1 – bosqich. 
Mavjud nazariya yoki farazlarga to’g’ri kelmaydigan, biroq 
tushuntirish uchun yangi farazlar talab qilinadigan dalillar guruhini ajratish. 
2 – bosqich.
Ushbu dalillarni tushuntirishga taalluqli faraz yoki taxminni bayon 
qilish. 
3 – bosqich.
Ushbu farazdan kelib chiqadigan barcha natijalarni aniqlash.
4 – bosqich.
Farazdan kelib chiqadigan natijalarni, mavjud kuzatishlar, tajriba 
natijalari va qonunlar bilan taqqoslash. 
5 – bosqich.
Farazdan kelib chiqadigan natijalar tasdiqlansa va ular mavjud 
bilimlarga zid kelmasa, farazni haqiqiy bilim yoki ilmiy nazariyaga aylanishi. 

Download 5,56 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   178   179   180   181   182   183   184   185   ...   222




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish