Navoiy davlat pedagogika instituti tarix fakulteti “milliy g’oya, ma’naviyat asoslari va huquq ta’limi” kafedrasi

“Kim ko‘p maqol biladi” o‘yini. 
Tomonlar galma – galdan maqollarni aytishadi. Qaysi 
guruh yoki tomon tutilmasdan, aniq, muntazam javob berib borsa, o‘sha tomon yoki guruh 
yutadi. Maqollarning ifodali o‘qilishiga alohida e’tibor beriladi. Navbatdagi maqollarni 
topishda taraddudlanib qolgan, ikkilangan yoki topolmay qolgan (jarima ballini olgan) tomon 
yengilgan hisoblanadi. Bir tomon aytgan maqolni boshqa tomonning takroran aytishiga yo‘l 
qo‘yilmaydi. 
“
Maqollarni sharhlaymiz“ o‘yini.
Bunda o‘quvchilar guruhlarga bo‘linishadi. Bir guruh 
tegishli maqollarni aytadi. Boshqalar uni sharhlab, izohlab berishga harakat qilishadi. Bunda 
nisbatan aniqroq, kengroq tushinarliroq hamda ta’sirchanroq tarzda sharhlab berishga alohida 
e’tibor qaratiladi. Bu usulda maqollarning mazmuni, uning qanday hayotiy vaziyatlarda 
qo‘llanishini idrok etish uchun real sharoit yaratiladi. Bu o’yin o’quvchilarining 
dunyoqarashini kengaytiradi. 
“Maqollar zanjiri” o‘yini. 
Bu o‘yin bayt baraklar asosida yuzaga kelgan. Undagi asosiy 
talab bir guruh (tomon) aytgan maqol qaysi harf, tovush bilan tugasa, keyingi tomon ayni 
mana shu harf, tovush bilan boshlanadigan maqolni aytishi kerak bo‘ladi: “Aytar so‘zni ayt, 
Aytmas so‘zdan qayt”, “Til – aql bezagi”, “It egasini hurmas”, “Sabrning tagi sariq oltin”… 
“Marraga kim oldin keladi” o‘yini. 
Ushbu o’yinning mohiyati quyidagicha: Markazdan 
ikki tomonga bir xil o‘lchamdagi lenta tortiladi. Lentalarning uchlari tayoqqa o‘raladi. Asosiy 
vazifa mana shu lenta markazga borguncha o‘rab borishdan iborat. Faqat o‘sha jarayonida 
muntazam ravishda maqollardan namunalar aytib boriladi. Agar bu qoida buzilsa jarima balli 
belgilanadi. Lentaning oxirigacha maqollar silsilasini uzmasdan yetkazgan o‘quvchi g‘olib 
hisoblanadi. 
“Maqollar bozori” o‘yini. 
Bunda o‘quvchilar yangi maqollar bilan tanishtiriladi. Amalga 
oshirish shakli esa quyidagicha bo‘ladi: o‘yinda ikki o‘quvchi ishtirok etadi. Ulardan biri 
“sotuvchi”, ikkinchisi xaridor bo‘ladi. “Sotuvchi” “xaridor”ga o‘z maqollarini taklif etadi. U 
maqolning boshlanish qismini o‘qiydi, xaridor esa uni davom ettiradi. Davom ettirilmagan 
maqol yangi hisoblanadi. Xaridor uni ovoz chiqarib ifodali tarzda o‘qib beradi. Ular orasida 
hamma biladigan maqollar ham, ko‘pchilik bilmaydiganlari ham tanlangan bo‘lishi kerak. 
“Xaridor” mana shu yangi maqollarni oladi va ularni ovoz chiqarib o‘qib beradi. Ayni 
paytda, “Xaridor” ham o‘z “bisoti”dagi yangi maqollarni “sotuvchiga” tavsiya etishi mumkin. 
Sotuvchi ham o‘zi uchun yangi bo‘lgan maqollarni tanlab oladi, ularni ovoz chiqarib o‘qiydi. 
Bunda ham har bir maqolni o‘qish va aytishda ifodali o‘qish qoidalariga to‘la rioya etish talab 
etiladi.