Navoiy davlat pedagogika instituti tarix fakulteti «davlat va huquq nazariyasi»

tovar ishlab 
chiqarish
paydo bo’ldi. Tovar ishlab chiqarish ortiqcha mahsulotning ko’payishiga, boylikning 
to’planishiga, mulkiy tengsizlikning kelib chiqishiga sabab bo’ldi. Savdo-sotiq, tovar ayirboshlash 
rivojlandi. Kishilik jamiyatning bu tariqa rivojlanishi uchinchi yirik mehnat taqsimotiga olib keldi. 
Ishlab chiqarish bilan shug’ullanmasdan mahsulotlarni sotish, ayirboshlash bilan mashg’ul 
bo’ladigan savdogarlar qatlami vujudga keldi. Bu davrga kelib yer ham xususiy mulkka aylandi. 
qo’
shimcha ishchi kuchiga bo’lgan ehtiyoj o’sib bordi va qulchilik ijtimoiy tuzumning muhim 
qismiga aylandi. Jamoa tuzumining rivojlanishi natijasida yangi oila-urug’ jamoalari vujudga 
kelgan. Bu esa ancha yirik ijtimoiy tashkilotlar - ittifoqlar (fratriyalar) va qabilalarning, qabilalar 
ittifoqining paydo bo’lishiga olib keldi. Qabilalar o’z hududiga, nomiga, tiliga (shevasiga) diniy va 
maishiy urf-odatlariga ega bo’lgan. 
Asta-sekin qabilaning o’zini-o’zi boshqarish organlari, qabila kengashi tashkil topa boshlagan. 
Uning tarkibiga barcha urug’larning oqsoqollari (dohiylari) kirgan. qabila kengashi a’zolari, qabila 
yo’lboshchisi qabila a’zolari tomonidan saylangan va almashtirilgan. 
YUqoridagilardan kelib chiqib, davlatga quyidagicha ta’rif berish mumkin:
Davlat – majbur qilish kuchiga, ya’ni hokimiyatga ega bo’lgan, o’z fuqarolariga
,
hududiga, 
shuningdek, shu hududida istiqomat qiluvchi barcha insonlarning manfaatlarini himoya 
qiladigan, boshqa davlatlar bilan siyosiy, iqtisodiy, madaniy munosabatga kiraoladigan mustaqil 
siyosiy toshkilotdir. 

Davlat hokimiyati 
– davlat aparati bir-biri bilan o’zaro bog’liq bo’lgan muayyan 
tuzilmaga birlashgan davlat hokimiyatini amalga oshiruvchi davlat organlarining tizimidir.