Navoiy davlat konchilik va texnologiyalar universiteti

Adabiyotlar:
1.V.A.Skryagin. Mashinasozlik texnologiyasi bo’yicha tajriba ishlari. Leningrad «Mashinostroenie», 1974
2.Matalin A.A. mexanik ishlov berish texnologiyasi. Leningrad «Mashinostroenie», 1977

NDKI	Otchyot po laboratornoy rabote №2 «Detal partiyalarini tayyorlashda anikligini aniklash»	Fakul’tet
«Mashinasozlik texnologiyasi asoslari»		Gurux talabasi F.I.SH.

№1 Protokol

№	1 ulchash	2ulchash	3 ulchash	Urtacha ulchash	Int.
1
2
3
4

№1 protokoldan Minimal ulcham A_min=

Maksimal ulcham A_max=
Ukning bir joyga tegmasligi maydoni= A_min- A_max
Intervallar soni n=
Intervallar ulchami /n=
№2 Protokol

Intervallar chegarasi	Intervallar №	S	1	2	3	4	5	6	7	8	9
YUkori
Pastgi
CHastotalar

Ukning bir joyga tegmasligi egriligining faktik ulchamlari:
Aniklik xisobi:

Sana	Ishni bajardi	Imzo	Sana	Ishni kabul kildi	Imzo

TOKARLIK DASTGOXINI DETALLARGA ISHLOV BERISH UCHUN SOZLASH


1. Ishning maqsadi:
Detallarga ishlov berishda tokarlik dastgoxining ulchamda soxlashda xatolikni tekshirish va aniqlash.


2. Ishning tarkibi:

1. 
   Keskichni limb, mustaxkam tirgak va etalon bo’yicha urnatish xatoligini tekshirish.
   
2. 
   Yarim tozalab yunishni bajarish uchun dastgoxni sozlash xatoligini aniqlash. (ushlab turiladigan ulcham dopuski 0,1-0,3mm).
   
3. 
   Tirgak bo’yicha detal partiyalariga ishlov berishda tokarlik dastgoxini sozlash xatoligi tekshirish (supportni buylama surish bo’yicha).
   

a) supportni qulda surish bo’yicha;
b) supportni avtomatik surishda ;

4. 
   Egri bo’linish usuli orqali dastgoxni sozlash aniqligini aniqlash.
   
5. 
   Xulosalar.
   

3. Ishni bajarish tartibi:
Sozlash xatoligini xisoblash bir nechta detal partiyalariga ishlov berishda asbob xolatining bir nuqtada yotmasligi maydoni kabi xisoblanadi, ya`ni asbobni kup marotaba ulchamga urnatishdadir.
Urnatish xatoligi sozlov ulchamining dopuskiga yoki eng katta sozlov ulchamlarining farqlashga teng. Ushbu kattalik uz ichiga bir qancha tarkibiy qismlarni oladi. eng axamiyatli tarkibiy qismlardan biri asbobni ulchamga urnatish xatoligidir.

1. 
   Asbobni ulchamga urnatish xatoligini tekshirish.
   

Asbobni xar bir tekshirilayotgan usul bo’yicha aniqlashda urnatish xatoligi 0,001mm qiymatda bulingan nazorat indikatori yordamida amalga oshiriladi. Dastgox staninasiga urnatilgan keskichning buylama surish uchun support ortidan kundalang surish uchun urnatiladi.
Asbobni berilgan xolat bo’yicha urnatish 10 marta amalga oshiriladi va nazorat indikatori ko’rsatkichlar natijalari xisobotning 1 jadvaliga yoziladi.
Birinchi ulchashda indikator shkalasi 0 ga quyiladi. Keyingi ulchashlarda 0 xolatdan og’ish beligisi ko’rsatib utiladi. Asbobni ulchamga urnatish xatoligi kam sonli ulchashlarda xosil bulgan qiymatlar tebranishlari bilan xarakterlanadi:



Bu erda - eng katta(ijobiy) og’ish.
- nazorat indikatorini shkalasining eng kichik (salbiy) og’ishi.
A. Limb bo’yicha keskichni urnatish xatoligi.
Ish boshida limb bo’linishining buylama surish bo’yicha ma`lum bir besh karralisi oldindan vintli juftlikni tanlab xisob boshidan tanlanadi. Fartuk korpusi bilan nazorat indikatori urtasida aloqa urnatiladi. Indikator shkalasi 0 ga urnatiladi. Bundan keyin qulda stanina bo’yicha fartuk ungga utkaziladi va keyin esa qaytadan fartuk limbning qabul qilingan bulinishlari bo’yicha urnatiladi, fartukning berilgan xolatdan siljishini xisobot blankasiga belgi asosida yozib quyiladi ( №1 jadval).
B. Mustaxkam tayanch bo’yicha keskichni urnatish xatoligi.
Fartuk support bilan dastgox staninasiga qotirilgan tayanchga olib boriladi. Bunda indikator shkalasi 0ga olib kelinadi. Keyingi urnatishlarda fartukni dastlabki xolatiga siljitish qulda amalga oshiriladi. Mazkur tajriba fartukni tayanch bo’yicha avtomatik surishda takrorlanadi. Ulchash natijalari xisobotning №1 jadvali kerakli grafalariga yoziladi.
V. Limb bo’yicha kundalang surish uchun keskichni urnatish xatoligi: A bandning bajarilishi bo’yicha xisoblanadi.
Nazorat indikatorining shkalasini kundalang surish bo’yicha 0ga urnatgandan keyin kundalang supportni uzi tomonga tortiladi, keyinchalik qaytadan supportni limbning berilgan bulinishi bo’yicha kundalang surishni oldingi xolatiga urnatiladi.