Elektr ulchash asboblari

Karshilikni o’lchashning ampermetr va voltmetr usuli

Reja:


1. Umumiy ma’lumotlar va elektr ulchash asboblarining klassifikatsiyasi

2. Magnitoelektrik sistema asboblari

3. Elektromagnit sistema asboblari.

4. Induktsion sitema asboblari

Umumiy ma’lumotlar va elektr ulchash asboblarining klassifikatsiyasi.

Elektr kurilmalarining ish rejimini mutassil kuzatib borish va generator hosil kiladigin hamda turli iste’molchilar ishlatadigan elektr energiyasini xisobga olish uchun elektr zanjiriga xar xil elektr energiyasini xisobga olish uchun elektr zanjiriga xar xil elektr ulchash asboblarini ulanadi. Bu asboblar tok kuchini, kuchlanishini, qarshilik, quvvat, tok chastotasi va sarf qilingan elektr energiyani ulchaydi.

Ulchash-ulchanayotgan kattalikni shartli ravishda ulchov birligi sifatida qabul qilingan xuddi shu jinsdagi kattalik bilan takkoslash demakdir.

Ulchanayotgan kattalikni ulchov birligi yoki ulchov bilan takkoslash uchun muljallangan moslama ulchash asbobi deb ataladi. Amaliy ulchashlarda ishlatiladigan asboblar ish asboblari deyiladi.

Asboblarni tekshirish va darajalash uchun muljallangan asboblar namuna asboblar deyiladi. Har qanday ulchash natijasi ulchanayotgan biror kattalikning xakikiy qiymatidan bir oz fark kiladi. Ulchanayotgan kattalikning xakikiy qiymati-namuna ulchovlar yordamida aniklanadigan qiymatdir.

Ulchanayotgan kattalikni ulchashda asbob kursatgan qiymati A1 bilan uning xakikiy qiymati A2 urtasidagi ayirma asbobning absolyut xatoligi deb yuritiladi va (A bilan belgilanadi.

А = А₁ - А₂

Absolyut xatolikning ulchanayotgan kattalikning xakikiy yoki ulchangan qiymatiga nisbati nisbiy xatolik deb yuritiladi va ( harfi bilan belgilanadi. Nisbiy xatolik protsent xisobida ulchanadi:

 =- А / А₂ 100%

Elektr ulchash asboblarining xillari juda ko‘p . Kuyiladigan talablar, ishlash sharoitlari, konstruktsiyasi va boshka belgilariga karab, ular turli gruppalarga ajratiladi.

A) bevosita ko‘rsatadigan, jamlaydigan va uzi yozadigan ( kayd kiluvchi ) asboblar;

B) moslanuvchi asboblar.

Bevosita ko‘rsatadigan asboblar amalda ko‘p uchraydi; ularning darajalangan shkalalari buylab strelka yoki yoruglik shu’lasi tarzidagi kursatkich xarakat kiladi.