Навоий “хамса” сидаги баъзи образлар талқинига доир

Т А Қ Р И З
Алишер Навоий “Хамса”си маънавиятимизнинг мангу хазинаси. Ундаги масалалар, ғоялар ёш авлодни комил инсонлар руҳида тарбиялашда ўзига хос йўриқнома. “Хамса” ҳақида кўп ёзилди. Ўнлаб тадқиқотлар яратилди. Аммо ҳали ўрганиладиган жиҳатлар, қилинадиган ишлар анчагина.

Т.Хўжаевнинг ушбу қўлланмасида “Хамса”нинг кам тадқиқ этилган томонларига эътибор қаратилган. Китобдан кўзланган асосий мақсад мактаб, академик лицей, коллеж ўқувчилари, олий ўқув юрти талабалари ва бошқа китобхонларга “Хамса”даги образлар, асарнинг бадиий ҳусусиятлари, унинг мазмун-моҳиятини англаб етишларига осонлик туғдиришдан иборатдир. Китобда “Хамса”нинг келгусида ўрганиладиган, ҳали тўлиқ ёритилмаган қирраларига эътибор қаратилган. Қайд этилган масалаларнинг бир қисми имкон қадар ўз ечимини топган.

Т.Хўжаев “Хамса”да учрайдиган образларни бир неча жиҳатдан тасниф қилган. Ишда эса, пайғамбарлар, уларга хос сифатлар, асосий белгилар, айрим диний-тасаввуфий, мифологик образлар, улар билан боғлиқ хусусиятлар илмий манбаларга суянган ҳолда тадқиқ этилган.

“Хамса”да улар номлари учрайдиган байтлар достонларнинг қайси ўринларида, қайси муносабат, қандай воқеалар баёни жараёнида келтирилганлиги мисоллар асосида таҳлил қилинган. Бу “Хамса” достонлари сюжетини тўғри англаш имконини туғдиради.

Китобда “Хамса”нинг бадиий жиҳатлари хусусида ҳам мулоҳаза юритилган. Достонларда учрайдиган шеърий санъатлар, турли бадиий воситалар, туш лавҳалари, халқ мақолларининг қўлланиши, бунда Навоийнинг бадиий маҳорати кабилар ҳақида фикр юритилган. Бу масалаларни баён қилишда назарий маълумотларга кўп мурожаат қилинганки, ўқувчи ҳам назарий маълумотга, ҳам достон воқеалари сюжетидан хабардор бўлиш имконига эга бўлади.

Қўлланмада “Хамса” моҳияти, ғоялари билан алоқадор айрим фикрлар ҳам ўрин олган. “Хамса” сабоқлари шаклидаги бу мулоҳазалар ўқувчи дунёқараши, ички олами, шахс камолоти тарбиясида асосий ўрин тутади. Мазкур қисм орқали достонлардаги ҳикматлар, Навоийдек улуғ донишманднинг ҳаёт, инсон, тириклик кабилар билан боғлиқ қарашлари, айрим тушунчалар моҳияти ёритишга харакат қилинган.

Умуман, ушбу қўлланма “Хамса”нинг кам ўрганилган айрим томонларини ўрганишга йўналтирилгани, назарий маълумотларга бойлиги, ўқувчиларга “Хамса” моҳиятини тўғри англаш имконини бериш билан аҳамиятлидир.

Шу боис ҳам, Т.Хўжаевнинг “Алишер Навоий “Хамса”сини ўрганиш” номли қўлланмасини нашр қилишга тавсия этаман.

С.Жумаева,

филология фанлари номзоди



1 Qarang: Islom dini asoslari. 1-kitob. Toshkent, 1991. 9-bet.

2 Qur’oni karim. Anbiyo surasi. O`zbekcha izohli tarjima va izohlar muallifi Alouddin Mansur. Toshkent: Cho`lpon, 1992. 220-bet.

1 Islom. Ensiklopidicheskiy slovar. –Moskva: Nauka, 1991. 13-bet.

2 Alisher Navoiy. Tarixi anbiyo va hukamo. MAT. 20-tomlik. 16-tom. T., 2000. 99-bet. (Izoh: boshqa misollar ham shu manbadan olinib, sahifada beti ko`rsatiladi)

3 Nosiruddin Burhonuddin Rabg`uziy. Qisasi Rabg`uziy. 1-kitob. –Toshkent: Yozuvchi, 1990. 15-32-betlar. (Izoh: boshqa misollar ham shu manbadan olinib, sahifada beti ko`rsatiladi)

4 Alisher Navoiy. Saddi Iskandariy. MAT. 20 tomlik. II-tom, T., 1993. 74-bet. (Izoh: boshqa misollar ham shu manbadan olinib,sahifada beti ko`rsatiladi)

1 Alisher Navoiy. Hayratul-abror. MAT. 20 tomlik. 7-tom. T., 1991. 33-bet. (Izoh: boshqa misollar ham shu manbadan olinib, sahifada beti ko`rsatiladi)

2 Qisasi Rabg`uziy. 18-bet.

3 Qur’oni karim. 432-bet.

4 Qissasi Rabg`uziy. 39-bet.

1 Sulaymon Boqirg`oniy. Boqirg`on kitobi. T., 1991, 18-bet.

2 Alisher Navoiy.Sab’ai sayyor. Nasriy bayoni bilan.Toshkent, 1991.324-bet. (Izoh: Boshqa misollar ham shu manbadan olinib, sahifada beti ko`rsatiladi)

1 Qur’oni karim. 96-bet.

2 Frezer Dj.Dj. Folklor v vetxom zavete.M.: Polit.lit., 1990.-S.102.

3 Rabg`uziy. Qisasi Rabg`uziy. 1-kitob. 41-bet.

4 Muqaddas kitob suratlarda.Muqaddas Kitobni (Bibliya) tarjima qilish instituti, 1985. 22-bet.

5 Qur’oni karim. 146-bet.

1 Snesarov G.P. Reliktы domusulmanskix verovaniy i obryadov v uzbekov Xorezma.-M., 1969.-S.247

1 Qur’oni karim. 168-bet.

1 Rahmatulloh qori Obidov. Payg`ambarlar tarixi islomiyat tarixidir. Birinchi kitob. Toshkent:“Movarounnahr”, 2005. 99-bet.

2 Rabg`uziy. Qisasi Rabg`uziy.1-kitob. 59-68-betlar.

3 Alisher Navoiy.Tarixi anbiyo va hukamo.112-116-betlar.

4 Husanov N. XV asr o`zbek adabiy yodgorliklaridagi antroponimlarning leksik-semantik va uslubiy xususiyatlari. Fil. fan. doktori dis. avtor. T., 2000. 12-bet.

1 “Qisasi Rabg`uziy”. 1-kitob. 64-bet.

1 Qur’oni karim. 152-bet.

2 Qisasi Rabg`uziy. 1-kitob.19-bet.

3 O`sha asar, 102-bet.

4 Alisher Navoiy. Tarixi anbiyo va hukamo. 122-bet.

1 Qisasi Rabg`uziy. 1-kitob. 108- 109-betlar.

1 Alisher Navoiy. Layli va Majnun. MAT. 20 tomlik. 9-tom. T.,1992. 94-bet. (Izoh: Boshqa misollar ham shu manbadan olinib, sahifada beti ko`rsatiladi)

2 Qur’oni karim. 154-bet.

3 “Qisasi Rabg`uziy”. 1-kitob.115-bet.

1 Qur’oni karim. Anbiyo surasi. 226-bet.

2 Alisher Navoiy.Tarixi anbiyo va hukamo. 129-131-betlar.

3 Islam.Ensiklopedicheskiy slovar. M.,1991.17-bet.

1 Rahmatulloh qori Obidov. Payg`ambarlar tarixi islomiyat tarixidir. 247-bet.

2 Qarang: Muso qissasi. “Sirli olam” jurnali,1991.7-son.47-48-betlar.

3 O`sha manba, 47-bet.

1 Frezer Dj.Dj. Folklor v vetxom zavete. M.:Polit. lit.ra, 1990.-FS.314.

1 Rabg`uziy. Qisasi Rabg`uziy. 1-kitob.169-bet.

2 Qur’oni karim. Qasas surasi. 270-bet.

3 Qur’oni karim. 104-bet.

1 Qur’oni karim. 214-bet.

2 Qur’oni karim. 214-bet.

1 Qur’oni karim. Toha surasi. 213-220-betlar.

2 Qur’oni karim.106-bet.

3 Islam.Ensiklopedicheskiy slovar. 275-bet.

4 Alisher Navoiy. Tarixi anbiyo va hukamo. 133-142-betlar.

1 Mifi narodov mira. 1 tom.M.,1980.-S.565

2 Qur’oni karim. Ol-i Imron surasi.39-bet.

3 Alisher Navoiy. Tarixi anbiyo va hukamo. 176-bet.

4 Husanov N. O`sha manba.17-bet.

5 Rahmatulloh qori Obidov. Payg`ambarlar tarixi islomiyat tarixidir.119-120-betlar.

1 Qur’oni karim. 39-40-betlar.

2 Alisher Navoiy. Tarixi anbiyo va hukamo. 177-bet.

1 Yusuf Xos Hojib. Qutadg`u bilig. T., 1971.939-bet.

2 Alisher Navoiy. Tarixi anbiyo va hukamo.177-bet.

1 Qur’oni karim. Alouddin Mansur tarjimasi. Toshkent, 1992. 261-264, 297-302-betlar.

2 Mifы narodov mira. Ensiklopediya 2 tomlik. 2-tom. Moskva, 1992. 460-bet.

1 Shayxzoda.Asarlar. 4-tom. Toshkent, 1972.256-bet.

1 Alisher Navoiy. Tarixi anbiyo va hukamo. 161-bet.

1 So`fi Olloyor. Sabotul ojizin.Toshkent, 1991.4-bet.

2 Jalolliddin Rumiy. Uchmoqqa qanot yo`q vale uchgayman. Toshkent, 1994, 16-17-betlar.

1 Qur’oni karim. 262-bet.

2 Alisher Navoiy. Tarixi anbiyo va hukamo. 164-bet.

3 Qur’oni karim. 261-264-betlar.

1 Alisher Navoiy. Tarixi anbiyo va hukamo. 164-bet.

2 Rabg`uziy. Qisasi Rabg`uziy. 2-kitob.54-bet.

1 Nosiruddin Burhonuddin Rabg`uziy. Qisasi Rabg`uziy. 2-kitob. Toshkent: “Yozuvchi”, 1991. 36-bet.

2 Husanov N. Ko`rsatilgan manba.17-bet.

3 Nosiruddin Burhonuddin Rabg`uziy. Qisasi Rabg`uziy. 2-kitob. Toshkent: “Yozuvchi”, 1991. 66-67-betlar.

1 Nosiruddin Burhonuddin Rabg`uziy. Qisasi Rabg`uziy. 2-kitob. Toshkent: “Yozuvchi”, 1991. 68-bet.

2 Alisher Navoiy. Tarixi anbiyo va hukamo. 129-bet.

1 Qur’oni karim. 299-bet.

2 “Qisasi Rabg`uziy”. 2-kitob. 23-bet.

3 O`sha asar, 28-bet.

1 Husanov N. Ko`rsatilgan manba, 16-bet.

2 Rahmatulloh qori Obidov. O`sha manba, 2-kitob. 34-bet.

3 Qur’oni karim. 273-bet.

1 Rahmatulloh qori Obidov. O`sha manba, 1-kitob. 343-bet.

2 “Qisasi Rabg`uziy”. 2-kitob.12-bet.

1 G`afforov N. Alisher Navoiy “Xamsa”sida so`fiylar timsoli. Fil.fan.nom. ilmiy daraj.olish uchun yozilgan diss. avtoref. T., 1999. 9-10-betlar.

2 O`zbekiston ME. 9-tom. T., 2005.362-bet.

3 Islam. Ensiklopedicheskiy slovar. M.,1991.241-bet.

1 O`z ME. 1-tom. T., 2000. 51-bet.

2 O`z ME. 1-tom.T., 2000. 206-bet.

1 Usmon Turar. Tasavvuf tarixi. T., 1999. 54-bet.

2 Husanov N. O`sha manba, 26-bet.

3 O`zME. 2- tom. T., 2001. 62-bet.

1 H.Homidiy. Tasavvuf allomalari. T., 2004. 48-bet.

2 O`sha manba, 49-bet.

3 Alisher Navoiy. Nasoyim ul-muhabbat. MAT. 20 tomlik. 17-tom. T., 2001. 48-bet.

1 H.Homidiy. Tasavvuf allomalari. T., 2004. 20-21-betlar.

1 G`afforov N. Alisher Navoiy “Xamsa”sida so`fiylar timsoli. Fil.fan.nom.diss.avtoref. T., 1999. 12-13-betlar.

2 Alisher Navoiy. Nasoyim ul-muhabbat. 38-39-betlar.

3 O`zME. 7-tom. T., 2004. 341-bet.

1 O`zME. 7-tom. T., 2004., 24-bet.

2 Islam. Ensiklopedicheskiy slovar. 79-bet.

3 Alisher Navoiy. Nasoyim ul-muhabbat. 29-31-betlar.

1 Alisher Navoiy. Nasoyim ul-muhabbat. 30-bet.

2 Qarang: Hayitmetov A. Adabiy merosimiz ufqlari.-Toshkent: “O`qituvchi”, 1997. 208-bet.

3 Navoiy asarlari lug`ati.-Toshkent: G`.G`ulom nomidagi Adabiyot va san’at nashriyoti, 1972. 577-bet.

1 Alisher Navoiy asarlari tilining izohli lug`ati. To`rt tomlik, 3 – tom.-Toshkent: “Fan”, 1984.131-bet.

2 To`xliyev B. O`zbek adabiyoti. 9-sinf uchun darslik.-Toshkent: “O`qituvchi”, 2000. 20-bet.

3 Avesto. Asqar Mahkam tarjimasi. Toshkent, 2001. 38-bet.

4 O`sha asar, 340-bet.

5 Navoiy asarlari lug`ati. 214-bet.

1 Mallayev N. Alisher Navoiy va xalq ijodiyoti. – Toshkent: G`.G`ulom nomidagi Adabiyot va san’at nashriyoti, 1974. 96-bet.

2 Alisher Navoiy. Farhod va Shirin. MAT. 20 tomlik. 8-tom. -Toshkent: “Fan”, 1991. 163-bet.

1 Alisher Navoiy. Sab’ai sayyor. Nasriy bayoni bilan. – Toshkent: G`afur G`ulom nomidagi nashr-matbaa birlashmasi, 1991. 448-bet.

2 Alisher Navoiy. Layli va Majnun. MAT. 20 tomlik. 9-tom. – Toshkent: Fan, 1992. 341-bet.

1 Alisher Navoiy. Navodir ush – shabob. MAT. 20 tomlik. 4-tom. – Toshkent: “Fan”, 1989. 191-bet.

2 Alisher Navoiy. Badoye’ ul-vasat. Asarlar. 15 tomlik. 3-tom. Toshkent: “Badiiy adabiyot” nashriyoti, 1965. 240-bet.

1 Qur’oni karim. 204-205-betlar.

2 Qisasi Rabg`uziy. II kitob. 68-bet.

3 Rahmatulloh qori Obidov. Payg`ambarlar tarixi islomiyat tarixidir. II kitob. 14-bet.

4 Nishotiy. Qushlar munozarasi // Muborak maktublar. T., 1987. 293-bet.

5 Rahmatulloh qori Obidov. O`sha manba, 12-bet.

1 Saidov M. Ozarbayjon mifik tafakkurining gaynaklari. Baku: Yozuvchi, 1983. 127-bet.

2 Go`ro`g`lining tug`ilishi. Dostonlar. T., 1967, 72-bet.

3 Oq olma, qizil olma. T., 1972.160-bet.

1 Oq olma, qizil olma. T., 1972. 128-bet.

1 Husanov N. XV asr o`zbek adabiy yodgorliklaridagi antroponimlarning leksik-semantik va uslubiy xususiyatlari //Filologiya fanlari doktori dissertatsiyasi avtoreferati. T., 2000. 30-bet.

1 O`zME. 1-tom. T., 2000. 669-bet.

1 Navoiy asarlari lug`ati. T., 1972. 171-bet.

2 Mallayev N. Alisher Navoiy va xalq ijodiyoti. T., 1974. 163-bet.

3 O`zbek tilining izohli lug`ati. II tom. Moskva, 1981, 616-bet.

4 O`sha asar, 745-bet.

5 Alisher Navoiy. Tarixi muluki Ajam. 16-tom. T., 2000. 235-bet.

6 Homidov H. Boqiy bo`ston tarovati. T., 1986. 21-bet.

1 Hasanov S. Navoiyning yetti tuhfasi. T., 1991. 32-33-betlar.

2 Yo`ldoshev Q. va boshqalar. Adabiyot. 7-sinf uchun darslik-majmua. T., 2009. 148-bet.

3 Alisher Navoiy. Sab’ai sayyor. 20 tomlik. 10-tom. T., 1992. 353-bet.

1 Karimov I.A. Ulug`lari e’zozlangan yurt zavol ko`rmagay. “Teatr” jurnali. 2001-yil, №5. 11-bet.

1 Qarang: Shayx Ahmad ibn Xudoydod Taroziy. Funun ul-balog`a. “O`zbek tili va adabiyoti” jurnali, 2002-yil, №1. 73-bet.

1 Qarang: Ahmad Taroziy. Funun ul-balog`a. “O`zbek tili va adabiyoti” jurnali, 2002. №4. 78-bet.

2 Atoulloh Husayniy. Badoyi’u-s-sanoyi’. Toshkent, 1981. 34-bet.

1 Atoulloh Husayniy. Badoyi’u-s-sanoyi’. Toshkent, 1981. 35-bet.

2 O`sha asar, 35-124-betlar.

3 Hojiahmedov A. She’riy san’atlar va mumtoz qofiya. Toshkent: “Sharq”, 1998. 65-114-betlar.

1 Qarang: Atoulloh Husayniy. Badoyi’u-s-sanoyi’. 174-bet.

2 Hojiahmedov A. She’riy san’atlar va mumtoz qofiya. Toshkent, “Sharq”, 1998. 100-bet.

3 Alisher Navoiy. Mukammal asarlar to`plami. 20 tomlik. 8-tom. Toshkent, 1991. 70-bet. (Izoh: Boshqa misollar ham shu manbadan olinib, sahifada beti ko`rsatiladi.)

1 O`sha asar, 172-bet.

2 Boboyev T. She’r ilmi ta’limi. 243-bet.

3 O`sha asar, 100-bet.

4 O`sha asar, 172-bet.

1 O`sha asar, 100-bet.

2 O`sha asar, 52-bet.

1 O`sha asar, 85-86-betlar.

1 Qarang: Pirimqulov A. Ogahiy masnaviylarida badiiy tasvir. Atoqli shoir, tarixnavis, tarjimon. Maqolalar. Toshkent, 1999. 114-bet.

2 Rahmonov V. She’r san’atlari. 1972. 111-bet.

1 A.Husayniy. Badoyi’u-s-sanoyi’. 51-bet.

2 O`sha asar, 83-84-betlar.

3 O`sha asar, 84-bet.

1 A.Husayniy. Badoyi’u-s-sanoyi’. 237-bet.

2 O`sha asar, 85-bet.

1 Hojiahmedov A. She’riy san’atlar va mumtoz qofiya. 4-7-betlar.

2 O`sha asar, 35-bet.

1 Shayx Ahmad Xudoydod Taroziy. Funun ul-balog`a. “O`zbek tili va adabiyoti” jurnali, 2002-yil. №4.78-bet.

2 Boboyev T. She’r ilmi ta’limi. Toshkent, 1996. 237-238-betlar.

1 Rahmonov V. She’r san’atlari. 1972. 106-107-betlar.

1 O`sha asar, 107-bet.

2 Is’hoqov Yo. Irsolu-l-masal. Tarsi’. “O`zbek tili va adabiyoti” jurnali, 1972. №4. 75-bet.

1 Boboyev T. She’r ilmi ta’limi. 245-bet.

1 Qarang: “O`zbek tili va adabiyoti” jurnali, 2002. №4. 79-bet.

1 Hojiahmedov A. She’riy san’atlar va mumtoz qofiya. 69-bet.

2 O`sha asar, 73-bet.

1 A.Husayniy. Badoyi’u-s-sanoyi’. 76-bet.

2 Hojiahmedov A. O`sha asar, 89-bet.

1 Braginskiy I.S. Ocherki iz istorii tadjikskoy literaturi, 1956. -S.81.

2 O`zbek xalq maqollari. T., 1981. 5-bet.

1 Qarang: Boltaboyev H. Mumtoz badiiy san’atlar talqini//Is’hoqov Yo. So`z san’ati so`zligi. T., 2006. 4-bet.

1 Is’hoqov Yo. So`z san’ati so`zligi. T., 2006. 7-bet.

2 Atoulloh Husayniy. Badoyi’u-s-sanoyi’. T., 1981. 122-222-betlar.

3 O`sha asar, 35-121-betlar.

4 O`sha asar, 225-257-betlar.

1 Atoulloh Husayniy. Badoyi’u-s-sanoyi’. T., 135-136-betlar.

1 Hojiahmedov A. She’riy san’atlar va mumtoz qofiya. T., 1998. 59-60-betlar.

2 Is’hoqov Yo. So`z san’ati so`zligi. 20-bet.

1 Karimov Q. Ilk badiiy doston. T., 1976. 137-140-betlar.

1 Hofiz Xorazmiy. Devon. 1-kitob. T., 1981. 127-bet.

2 Otoyi. Tanlangan asarlar. T., 1960. 93-bet.

1 Lutfiy. Sensan sevarim... T., 1987. 110-bet.

2 Hakimov M. Alisher Navoiy lirikasi va xalq og`zaki ijodi. T., 1979. 117-bet.

1 Rahmatulloh qori Obidov. Payg`ambarlar tarixi islomiyat tarixidir. 1-kitob. 276-bet.

1 Rahmatulloh qori Obidov. Payg`ambarlar tarixi islomiyat tarixidir. 2-kitob. 120-bet.

2 O`sha manba, 66-bet.

1 Durbek. Yusuf va Zulayho//Uch bulbul gulshani. T., 1986. 20-bet.

2 Qisasi Rabg`uziy. 2-kitob. 68-bet.

1 M.Saidov. Ozarbayjon mifik tafakkurining gaynaklari. Baku, “Yozuvchi”, 1983. 116-bet.

1 Qisasi Rabg`uziy. 2-kitob. 94-95-betlar.

2 Qisasi Rabg`uziy. 2-kitob. 94-bet.

1 Alisher Navoiy. Saddi Iskandariy. 615-bet.

2 Alisher Navoiy. Layli va Majnun. 348-bet.

1 J.Eshonqul. Tushning semantik talqini. “O`zbek tili va adabiyoti” jurnali. 2005, №4. 33-bet

1 J. Eshonqul. O`zbek xalq dostonlarida tush motivining o`rni va tasnifi. “O`zbek tili va adabiyoti” jurnali. 2003, №6.

29-bet.

2 Is’hoqov Yo. “Xamsa”da badiiy psixologizm tiplari // Alisher Navoiy “Xamsa”si. T., 1986. 76-bet.

1 G.X.Myuller. Tushlar ta’birnomasi. T., 2006. 3-bet.

1 Yusuf Xos Hojib. Qutadg`u bilig. T., 1990. 129-bet.

1 Yo.Is’hoqov. Alisher Navoiy “Xamsa”si. T., 1986. 78-bet.

1 Is’hoqov. Yo. Alisher Navoiy “Xamsa”si. 78-79-betlar.

1 Hasanov S. Navoiyning yetti tuhfasi. 11-bet.

2 Abduqahhor Shomiy. Tush ta’birlari. T. 2002. 3-bet.

1 Mallayev N. Alisher Navoiy va xalq ijodiyoti. T., 1974, 213-214-betlar.

1 Nosiruddin Burhonuddin Rabg`uziy. Qisasi Rabg`uziy. 1-kitob. T., 1990. 133-bet.

1 Jirmunskiy V.M., Zarifov H.T. Uzbekskiy narodniy geroicheckiy epos. M., 1947. -S. 333.

1 Usmon Turar. Tasavvuf tarixi. T., 1999. 67-bet.

1 Komilov N. Tasavvuf. Ikkinchi kitob. T., 1999. 178-bet.

2 Komilov N. Tasavvuf. Birinchi kitob. T.: 1996. 97-98-betlar.

1 Is’hoqov Yo. “Xamsa”da badiiy psixologizm tiplari // Alisher Navoiy “Xamsa”si. T., 1986. 77-bet.

1 Sayidov M.Ozarbayjon mifik tafakkurining gaynaklari.Baku: “Yozuvchi”, 1983. 272-bet.

2 O`sha asar, 272-bet.

3 O`sha asar, 270-bet.

1 Alisher Navoiy. Sab’ai sayyor. T., 1991. 207-bet.

1 Nasimxon Rahmon. Turk xoqonligi.T., 1993. 22-23-betlar.

1 Alisher Navoiy. Farhod va Shirin.MAT.20 tomlik. 8-tom.T.,1991.437-bet.

2 Alisher Navoiy. Hayrat ul-abror. MAT. 20 tomlik. 7-tom. T.,1991. 125-bet.

1 Alisher Navoiy. Saddi Iskandariy. MAT.20 tomlik.11-tom. T.,1993. 251-bet.

1 So`fi Olloyor. Sabot ul ojizin. Toshkent: “Cho`lpon”, 1991. 60-bet.

1 Yusuf Xos Hojib. “Qutadg`u – bilig”. T., 1990. 9-bet.

1 “Mahbubul-qulub”. MAT. 14-tom. T., 1998. 286-bet.

1 Alisher Navoiy. Hayrat ul-abror. Yigirma tomlik. 7-tom. Toshkent, 1991. 233-242-betlar.

2 O`sha asar, 242-245-betlar.

1 Alisher Navoiy. Nasoyim ul-muhabbat. 17-tom. Toshkent, 2001, 18-bet.

2 O`sha asar, 15-bet.

3 Husayn Voiz Koshifiy. Futuvvatnomai sultoniy yoxud javonmardlik tariqati. Toshkent, 1994.

4 N.Komilov. Tasavvuf. 1-kitob. Toshkent, 1996.

1 Alisher Navoiy. Favoyid ul-kibar. 6-tom. Toshkent, 1990. 529-bet.

1 Alisher Navoiy. Layli va Majnun. 2-tom. Toshkent, 1992. 232-bet.

1 Husayn Voiz Koshifiy. Futuvvatnomai sultoniy yoxud javonmardlik tariqati. T., 1994. 11-12-betlar.

1 Alisher Navoiy. Farhod va SHirin. MAT. 20 tomlik. 8-tom. T., 1991. 526-bet.

1 Alisher Navoiy. Majolis un-nafois. Asarlar XV tomlik. 12-tom. T., 1966. 175-bet.