Nasimxon rahmonov

Reja: 
1.
 
Sayfi Saroyining tarjimai holi. 
2.
 
Sayfi Saroyning she‟riy hikoyatlari. 
3.
 
Sayfi Saroyi zamondoshlarining g„azallari va shoirning ularga javoblari. 
4.
Sayfi Saroyining “Gulistoni bit-turkiy” asari
. 
Sayfi Saroyi XIV asrda yashab ijod etgan va epik janr taraqqiyotida sezilarli iz 
qoldirgan ijodkordir. U 1321 yili tug‗ilib, 1396 yili vafot etgan. 
SHoirning taxallusidan ma‘lum bo‗ladiki, u Oltin O‗rda davlatining poytaxti 
Saroy shahrida yashab ijod qilgan. SHuningdek, u ma‘lum vaqt Movarounnahrda 
va Turkiyada ham istiqomat qilgan. Sayfi Saroyining quyidagi she‘ri uning tarjimai 
holiga oid ba‘zi tomonlarni yoritishga yordam beradi: 
Ilohi, bu qari miskin qulingni 
Bag‗ishla ko‗rguzub to‗g‗ri 
yo‗lingni. 
Maliklar rasmidir dilshod 
qilmoq, 
Qarisa qullarni ozod qilmoq. 
Sayfi Saroyi bu she‘rini Misrda – mamluklar davlatida yozgan bo‗lib, hayotining 
so‗nggi yillarini o‗sha erda o‗tkazgan. YUqorida aytganimizdek, Oltin O‗rda 
tanazzulga yuz tuta boshlagan paytda Sayfi Saroyi Misrga ketgan. U bu she‘ri 
orqali shohdan o‗z yurtiga qaytish uchun ijozat so‗ragan. Bundan shunday 
xulosaga kelish mumkinki, Sayfi Saroyi shoh saroyidagi e‘tiborli shaxslardan 
bo‗lgan. Zamondosh shoirlarga she‘riy javoblaridan ham Sayfi Saroyining mavqei 

---

haqida xulosa chiqarish mumkin. Sayfi Saroyi vafot etgan yillari Misr mamluklar 
davlatida Zohir Sayfiddin Barquq ikkinchi marta (birinchi marta 1382 y.) taxtga 
o‗tirgan edi.
Sayfi Saroyining adabiy merosidan oz qismi etib kelgan. Uning bir necha 
g‗azallari, qasida, qit‘a, ruboiylari, ―Suhayl va Guldursun‖ dostoni va Sa‘diy 
SHeroziyning ―Guliston‖ asarining o‗zbek tiliga qilgan erkin tarjimasi etib kelgan. 
Sayfi Saroyi bu asariga ―Gulistoni bit-turkiy‖ deb nom qo‗ygan.
Sayfi Saroyi ―Suxayl va Guldursun‖ dostonida dunyoviy ishq, sevgida 
vafodorlik, mardlikni tarannum etadi (qisqa mazmuni). Bu doston ko‗proq 
Navoiyning ―Sab‘ai sayyor‖ dostonidagi ―Suxayl va Mehr‖ hikoyatini eslatadi.