Нашрга тайёрлаган: Хадича Мисга Нашриёт

Ҳомиланинг тушиш xавфи
Ҳомилалик даврида тўхтамаётган одатий қон келиши, биринчи 
ойдаёқ келадиган сут ҳомиланинг тушиб қолиш эҳтимолини кўрсатувчи 
аломатлар саналади. Соғлом бачадон касал чақалоқни ушлаб турмайди. 
Кетма-кет тушиб қолаётган ҳомила замонавий тиббий усуллар билан 
сақлаб қолинса, туғилган чақалоқнинг лосемия ва шунга ўхшаш оғир 
касалликлар билан туғилиш хавфи бор. 
Ҳомилани сақлаб қолишни хоҳлаган аёл оғриқ ва қон келиши бошла-
ган заҳоти, ичакларини бўшатиб, 3 кун оч ётиши мақсадга мувофиқ (
“3 
кунлик очлик”
бўлимига қаранг). 
Оғриқ ва қон келиши тўхтагандан кейингина уй ишларига қараши 
мумкин. Аммо овқатланмаслиги, 5-7 кун давомида, мева ва сабзавот 
шарбати билан озиқланиб туриши лозим. 
Мана шу шаклда заиф бачадон қувват қозонади. Шундан кейин ҳам 
ҳомила тушиши давом этаверадиган бўлса, у ҳолда муаммо бачадонда 
эмас, чақалоқда ҳисобланади. Бу ҳолда, чақалоқнинг туғилганидан кўра, 
тушиб кетгани маъқул.

---

Ойдин Солиҳ «Ҳақиқий Тиббиёт»
333
Ҳомиладор аёл парвариши
Озғин аёллар ҳомилалик даврида 6-10 килограмм атрофида семири-
ши нормал ҳол. Семиз аёллар эса, бу даврда семириши керак эмас, ак-
синча, озгани маъқул. 
Халқ орасидаги “Ҳомиладор аёл иккита одамнинг овқатини ейиши 
керак”, деган тушунча жуда нотўғри. Ҳомилалик даври яхши кечиши 
учун, заиф аёллар ҳам, семиз аёллар ҳам илк 3 ойни, кўп ейиш ўрнига, 
3 кунлик рўзалар билан ўтказгани маъқул. Кейинги ойларда эса, еётган 
нарсасига эътиборли бўлиб, тўйгунича овқатланмаслиги лозим.
Оч қолган она вужудида озиқ ва кислород танқислиги вужудга кела-
ди. Бу ҳолда, етарли озиқ ва ҳавога эришиш учун чақалоқ ҳаракатга ту-
шишга мажбур бўлади. Бу эса, унинг қон айланишини тезлатади. Фаол 
ҳаракатлари унга жисмонан соғлом шаклланиши учун замин ҳозирлайди. 
Шундай қилиб, она очлиги фарзанд соғломлигига сабаб бўлади. Бу-
лардан ташқари, онанинг қилган ҳар бир жисмоний ҳаракати, спорт ёки 
нафасини ростлаш учун қилинган бадантарбиялари ҳам чақалоқ шак-
лланишида муҳим аҳамиятга эга. 
Ҳомиладор аёлнинг осон туғиши ва сутининг тоза бўлиши учун, илк 
4-5 ой ичида кўпроқ мева, тарвуз, қовоқ, кўкатлар, пиширилмаган сабзо-
вотлар, табиий асал, бодом, ёнғоқ каби қуруқ озуқалар бўлгани маъқул. 
У калций, витамин ва протеин эҳтиёжини шу моддаларга бой беда, 
исмалоқ, жағжағ, шивит, кашнич, қичитқи ўти, турп каби кўкатлардан, 
сарсабил карами, артишок ва ҳафтасига 3-4 марта, тортишига қараб, 
гўшт ёки балиқ каби овқатлардан таъминлаши мумкин. 
Яшил сабзавотлардаги мавжуд калций ва протеинлар ҳазми жуда 
осон бўлади. Улардаги хлорофил қондаги гемоглобинга ўхшагани учун, 
камқонликка жуда асқотади. Яшилликлардаги органик кислоталар фаол 
тозаловчи бўлгани боис, бачадон ва туғиш йўлларидаги мускулларни 
турли кир қатламларидан, томирларни тиқинлардан тозалайди. 
Ҳомиладор аёлнинг пишган овқатга унчалик эҳтиёжи йўқ. Аммо ис-
таса, кунига бир марта ейиши мумкин. 
Ҳомиладорликнинг охирги 4 ойида хурмо ейиш, бир соат давоми-
да ивитилган зиғир уруғи, саримсоқ, шафрон ва зайтун ёғи истеъмол 
қилиш туғишни қулайлаштиради.