О‗zbekistonning eng yangi tarixi hali institusional xususiyatga ega emas,
ya‘ni, mustaqil metodikaga, ilmiy ishlanmalarga va о‗quv-uslubiy ta‘minotga ega
emas. Sо‗nggi yillarda mamlakatimiz tarixidagi voqealar kо‗lami
va ularning
dinamikasi uni fan va ta‘lim oldida tizimli ravishda tushunish masalasini kо‗taradi.
Bundan tashqari, «yangi avlod о‗quv, ilmiy va uslubiy adabiyotlari va nashrlarini
tayyorlash, О‗zbekistonning eng yangi tarixini global va mintaqaviy jarayonlar
bilan uzviy bog‗liq holda, shuningdek, mintaqada shakllangan sivilizatsiya, xalqlar
va davlatlarning tarixiy va madaniy merosini mushtarak tarzda о‗rganish hamon
dolzarbligicha qolmoqda. Bu о‗rinda, yoshlar mustaqil ravishda ma‘lumot
qidirishlari, turli manbalarni tanqidiy qabul qilishlari va tahlil qilishlari, о‗zlarining
fuqarolik pozitsiyalarini dalillar bilan taqdim etishlari kerak.
Yosh avlodga e‘tibor quyidagilarga bog‗liq. Globallashuv sharoitida
О‗zbekiston yoshlari turli mafkuraviy oqimlarning ta‘siri zonasida qolmoqdalar,
ularning ba‘zilari hatto mustaqil О‗zbekistonni va
uning hukumati yuritayotgan
siyosatni ataylab obrо‗sizlantirishga qaratilgan aksil tashviqotlar iskanjasiga tushib
qolmoqdalarki, endilikda ilmiy va akademik fan sifatida О‗zbekistonning eng
yangi tarixi bilan bog‗liq axborot xavfsizligi tizimining ta‘minlash zarur kо‗rinadi.
О‗zbekistonning eng yangi tarixi - bu nafaqat akademik bilim va о‗qitish,
balki tarixiy xotirani shakllantirish, vatanparvarlik va faol fuqarolik pozitsiyasini
qaror toptirish yо‗lidir. О‗zbekistonning zamonaviy tarixini bilish - yoshlarga XX
asr oxiri – XXI asr boshlarida milliy tarix voqealarini mustaqil tarzda baholashga,
jahon tarixi kontekstidagi va davlatimiz taraqqiyotidagi eng muhim tendensiyalarni
kо‗rish, О‗zbekistonning zamonaviy dunyoda tutgan о‗rni haqida tasavvurni
shakllantirish, mamlakatning yangi strategik yо‗nalishini, uning ichki va tashqi
siyosatining ustuvor tamoyillarini tushunishiga xizmat qiladi.
―Yaqin tarix‖ tushunchasi an‘anaviylikdan farqli о‗laroq, tarixning «eng
yangi» falsafasi mavzusiga aylanadi. U insoniyat
va jamiyat taraqqiyotining
muammolarini yangi iqtisodiy, ijtimoiy va madaniy nuqtai nazardan kо‗rib
chiqishga asoslangan bо‗lib, u о‗zgaruvchan dunyo hodisalarini tadqiqot obyekti
sifatida qarab, voqea-hodisalarni tarixshunoslikning bir bо‗lagi sifatida о‗rganadi.
Muayyan vaziyatlarni tekshirish usuli - tarixiy yondashuvga asoslanadi.
Faktor tahlili - ma‘lum mezonlarga kо‗ra, turli omillarni guruhlashdan foydalanish,
о‗rganilayotgan obyektning tuzilishini bilish, sifat va miqdoriy tavsiflarni
taqsimlash bо‗yicha; sotsiologik tadqiqotlar va og‗zaki
tarix usullari esa - rasmiy
manbalar bilan bir qatorda, ushbu voqealar ishtirokchilarining xotiralaridan
foydalanishga, mavzuni kengroq va chuqurroq kо‗rib chiqishga, turli darajadagi
jarayonlarning о‗zaro munosabati va ta‘sirini tahlil qilishga imkon beradi. Kо‗p
bosqichli tahlildan foydalanish - qaror qabul qilishning
asosiy prinsipi va
mexanizmlarini aniqlashga yordam qiladi.
Yaqin tarixni har tomonlama о‗rganish muhim nazariy va amaliy vazifadir.
Zamonaviy davr tarixini о‗rganishda fanlararo yondashuvlarni ishlab chiqish
tavsiya etiladi. Zamonaviy jarayonlar ham milliy, mintaqaviy va global jihatlarni
о‗rganishga asoslangan holda, muntazam ravishda tahlil qilinishi kerak.
Sovet Ittifoqi mafkurasining rad etilishi munosabati bilan О‗zbekistonning
zamonaviy tarix fanida quyidagilar asosiy masalalarga aylandi:
ijtimoiy va siyosiy hayotda olib borilayotgan islohotlarning ahamiyati;
fuqarolik jamiyatini shakllantirish va rivojlantirish yо‗llari;
ijtimoiy-iqtisodiy islohotlarning mazmuni;
xalqaro munosabatlar tizimida О‗zbekistonning о‗rni;
Markaziy Osiyodagi geosiyosiy vaziyat;
mintaqaviy va
milliy xavfsizlik;
millatlararo, dinlararo munosabatlar va h.k.
Zamonaviy tarix masalalari bо‗yicha izchil tadqiqotlar sohasi hali ham
yetarlicha aniqlanmagan, fanlararo tadqiqotlar hozircha mavjud emas. Shuning
uchun ham zamonaviy tarixni о‗rganishga butun tarix faniga xos bо‗lgan yangi
yо‗nalishlarni kiritish, zamonaviy tarixni jiddiy metodologik asos bilan ta‘minlash
muhimdir.
Do'stlaringiz bilan baham: