Namunalar va ko‟rsatmalar mavzu: Asosiy makroiqtisodiy kо‘rsatkichlar va ularni hisoblash

6.
Soliqlar (T) = 800.
YAIM =YAMM deb taxmin qilinsin.
Hisoblang:
a) shaxsiy jamg„armalar;

---

6 
b) davlat jamg„armalari;
v) agar defitsit obligatsiyalar chiqarish bilan 80%ga moliyalashtirilishi ma‟lum bо„lsa, 
davlat byudjeti defitsitini qoplash uchun chiqarilgan davlat obligatsiyalari qiymati va 
qо„shimcha pul miqdori.
Yechish:
a) shaxsiy jamg„armalar quyidagi formula yordamida hisoblanadi:
S
p
= (Y + TR + N – T) – C
Y = C + I + G
Y = 2300 + 700 + 800 = 3800
S
g
= (3800 + 100 + 100 – 800) – 2300 = 900
b) davlat jamg„armalari quyidagi formula yordamida hisoblanadi:
S
g
= T – TR – N – G
S
g
= 800 – 100 – 800 = –200
v) davlat jamg„armalarining salbiy belgisi davlat byudjeti defitsiti mavjudligini 
anglatadi:
BD = –S
g
= – 200
Defitsit 80% obligatsiyalar chiqarish bilan moliyalashtiriladi, ya‟ni:
Defitsitning qolgan qismi qо„shimcha pul chiqarish orqali moliyalashtiriladi:
– 160 = 40.
7-masala
Iqtisodiyot quyidagi kо„rsatkichlar orqali yoritiladi:
1. Iste‟mol xarajatlari (S) = 1200;
2. Yalpi investitsiyalar (I) = 500;
3. Davlat xarajatlari (G) = 300;
4. Transfert tо„lovlari (TR) = 200;
5. Davlat qarzi bо„yicha foiz tо„lash (N) = 100;
6. Soliqlar (T) = 400.
7. Sof eksport (X
n
) = –100.
Quyidagilar nimaga teng
?
a) xususiy jamg„armalar;
b) davlat jamg„armalari;
v) tashqi dunyo jamg„armalari?
Yechish:
a) xususiy jamg„armalar quyidagi formula bо„yicha hisoblanadi:
S
p
= (Y + TR+ N – T) – C
Y = C + I + G
Y = 1200 + 500 + 300 = 2000
S
p
= (2000 + 200 + 100 – 400) – 1200 = 700
b) davlat jamg„armalari quyidagi formula bо„yicha hisoblanadi:
S
g
= T – TR – N – G
S
g
= 400 – 200 – 100 – 300 = – 300
v) tashqi dunyo jamg„armalari quyidagi formula bо„yicha hisoblanadi:

---

7 
S
p
= M – X, yoki S
r
= –X
n
S
p
= – X
n 
=
(–100) = 100.
8-masala
Mamlakat iqtisodiyotidagi jamg„armalar (S) real foiz stavkasiga bog„liq (R):
S = 100 + 400R. Agar nominal foiz stavkasi 40% teng, narxlar oshishi sur‟ati esa 
30% ni tashkil etsa, u holda, jamg„armalar nimaga teng bо„ladi?
Yechish:
S = 100 + 40 = 140.
Jamg„armalar 140 ga teng yoki nominal foiz stavkasi R
n 
=R
r 
– P, u holda real foiz 
stavkasi R
r
= R
n
– P 40% – 30% = 10% koef. 0,1 (10: 100) 
S = 100 + 400 x 0.1 = 100 + 40 = 140