Namunalar va ko‟rsatmalar mavzu: Asosiy makroiqtisodiy kо‘rsatkichlar va ularni hisoblash

Mavzu: Inflyatsiya va aksilinflyatsiya siyosati
Mustaqil ishlash uchun masalalar
1.
2001 yilda iste‟mol narxlari 2000 yilga nisbatan 125 %ni, 2002 yilda esa 2000 yilga 
nisbatan 140 foizni tashkil qildi.
Topilsin:
a) 2002 yilda 2001 yilga nisbatan inflyatsiya darajasini;
b) inflyatsiya sur‟atini barqaror deb hisoblasak necha yilda baholar ikki martaga 
ortishini.
2.
Iqtisodiyot quyidagi kо„rsatkichlar vositasida tasvirlangan: 
Yillar
Inflyatsiya darajasi
Nominal foiz stavkasi
1
3%
8%
2
8%
3%
Ikkinchi yilda birinchi yilga nisbatan real foiz stavkasi qancha miqdorga 
kо„payganligini toping.
3.
Aytaylik iste‟mol savatiga faqat shakar va gо„sht kirsin. Jadvalda bu tovarlarni ishlab 
chiqarish hajmi va narxi keltirilgan. 2003- yil bazis yili bо„lsa 2004 -yil uchun YAIm 
deflyatori va iste‟mol narxlari indeksini aniqlang
Yillar
Ishlab chiqarish (sh.b.)
Bir sh.b. mahsulot bahosi 
(pul. birl.)
shakar
gо„sht
shakar
Gо„sht
2003
730
930
500
2700
2004
700
990
650
3200
4. 
Aytaylik iste‟mol narxlari indeksi 1993 yili 301ga, 1994 yili esa 311 ga teng bо„lgan 
bо„lsin. Bazis yili hisoblangan 1990 yilda inflyatsiya darajasi 4 % ni tashkil etgan. Zarur 
hisob-kitoblar yordamida 1994 yilda haqiqiy inflyatsiya darajasi 4 %dan kam 
bо„lganligini, baholar esa 1990 yilga nisbatan 211 %ga yuqori bо„lganini isbotlang.
Mavzu: Yalpi talab-yalpi taklif modeli
 
Masalalarni yechilishi bо‘yicha namunalar
1-masala
О„tgan yili AD egri chizig„i tenglamasi: Y = 3300 – 3P kо„rinishiga ega edi. Joriy 
yilda bu tenglama: Y = 3270 – 3P kо„rinishiga ega. Potensial YAIM avvalgi darajasi 
3000 da qolgan. Inflyatsiya darajasini va qisqa muddatdagi muvozanatli YAIM hajmini 
aniqlang.
Yechish:
Birinchi yilda: 3000 =3300 – 3P P = 100,
Ikkinchi yilda: 3000 = 3270 – 3P P = 90,

---

12 
ya‟ni bu davrda narxlar darajasi 10%ga pasaygan.
Ikki yildagi AD egri chiziq tenglamalariga kо„ra, qisqa muddatda egri chiziq 
chapga siljigan, shuning uchun:
Y = 3270 – 300 = 2970, ya‟ni yalpi talabning qisqarishi ikkinchi -yilda ishlab 
chiqarish hajmi kamayishiga olib kelgan.