Namazın Adabı Merhum İmam Humeyni (r a)

İkinci Kısım

Kıyam Hakkındadır ve Onda İki Bölüm Vardır

Birinci Bölüm

Kıyamın Toplu Sırrı Hakkındadır

Bil ki marifet ehli, kıyamı, fiilî tevhide işaret olarak kabul etmektedirler. Nitekim rüku da sıfat tevhidine işarettir. Sücud ise zat tevhidine işarettir. Bu ikisinin beyanı kendi yerinde gelecektir. Kıyamın fiilî tevhide işaret olduğuna gelince, vaziyet olarak kıyamın kendisinde ve lafız olarak da kıraatte o makama işaret vardır: “Vaziyet olarak kıyamın fiiller tevhidine işaret etmesi, onda kulun Hak ile kıyamına ve Hakk’ın kayyumiyet makamına işaretin olmasıdır. Ve o da mukaddes feyizle tecelli ve fiilî tecellidir. Bu tecellide Hakk’ın failiyet makamı zahirdir. Bütün varlıklar fiilî tecellide yok olmuşlardır ve zuhuri kibriyanın altında fenaya ermişlerdir. Sâlikin bu makamdaki irfani adabı ise bu ilahi latifeyi kalbe hatırlatması, mümkün olduğu kadar nefsi özdekleri terketmesi, mukaddes feyzin hakikatini kalbine tezekkür vermesi, Hakk’ın kayyumiyeti ve yaratıkların Hakk’a bağlılığını kalbinin batınına ulaştırmasıdır. Bu hakikat sâlikin kalbine yer edince, kıraati Hakk’ın diliyle vaki olur. Zakir ve mezkur bizzat Hak olur. Böylece Kadir gecesinin bazı sırları arifin kalbine keşfolur: “Sen kendini övdüğün gibisin”¹ Hakeza: “Senden sana sığınırım” ² hakikati bazı mertebeleriyle onun için keşfolur. Namazın bazı sırlarını arifin kalbi derkeder. Nitekim asıl neşet ve toprak olan secde mahalline bakmak, boynunu ve başını önüne eğmek de onun bir gereğidir ve imkani fakirlik ve zillete, kibriyanın sultan ve izzetinin altında fenaya erişe işarettir: “Ey insanlar sizler Allah’a muhtaçsınız Allah ise müstağni ve övülmüştür.”¹

Kıraatin lafzen fiilî tevhit makamına işaret olduğu hususu ise, mübarek hamd suresinin tefsirinde detaylıca ele alınacaktır.