Namangan viloyati Pop tumani 11- idum ning ona tili va adabiyoti fani o’qituvcisi Imomova Dilfuzaning “Aniqlovchi va uning turlari” mavzusida dars taqdimoti

Namangan viloyati Pop tumani 11- IDUM ning ona tili va adabiyoti fani o’qituvcisi Imomova Dilfuzaning “Aniqlovchi va uning turlari” mavzusida dars taqdimoti.

O’zbek tili - onam tili, unib-o’sgan xonam tili,
O’rganaman men uni,o’rganaman har kuni.

Mavzu: Aniqlovchi va uning turlari

Gap
bo’laklari
Toldiruvchi
Aniqlovchi
Hol
Kesim
Ega
Narsa-buyumning rang-tusi,mazasi,hajmi,kim yoki nimaga qarashliligini bildirib,gapning ot bilan ifodalangan bo’lagini aniqlab kelgan ikkinchi darajali aniqlovchi deyiladi.
Aniqlovchi qanday,qaysi,nechanchi,qancha,nechta,kimning,nimaning,qayerning so’roqilardan biriga javob bo’ladi
Yodga olamiz:
Aniqlovchi
turlari
Sifatlovchi aniqlovchi
izohlovchi
Qaratqich aniqlovchi
Aniqlovchilarning bir xili narsa-buyumning belgisi(rangi,miqdori,mazasi,hajmi)ni bildirsa,boshqa xili narsa-buyumning kimga yoki nimaga qarashliligini bildiradi yoxud boshqa tomondan nomlaydi.Shunga ko’ra, aniqlovchilar uchga bo’linadi:
Yodda saqlang:

Predmetning rangi,ta’mi,hajmi,miqdori,xarakter-xususiyatini bildirib,o’zidan keyingi bo’lakka bitishuv yo’li bilan tobelangan aniqlovchilarga sifatlovchi aniqlovchi deyiladi.Sifatlovchi aniqlovchi qanday,qanaqa,qancha,nechanchi,qaysi so’roqlaridan biriga javob bo’ladi va quyidagi so’zlar bilan ifodalanadi: Sifat:Ezgu niyatlar insonni yaxshilikka chorlaydi. Son:Darsda o’ntacha o’quvchi qatnashdi. Olmosh:Qaysi gulni yoqtirasiz? Ot:Kumush qishdan,zumrad bahordan, qolishmaydi kuzning ziynati. Sifatdosh:Bir yil tut ekkan kishi yuz yil gavhar teradi. Ravish:Ko’p odamlar bundan bexabar. Taqlid:Qir tomondan g’ir-g’ir shabada esardi.

Predmetning kim ,nima yoki qayerga mansubligi,qarashlligini bildirib,o’zidan keyingi bo’lakka moslashuv yo’li bilan tobelangan aniqlovchilarga qaratqich
aniqlovchi deyiladi.Qaratqich aniqlovchi ot,olmosh,harakat nomi va otlashgan so’zlar bilan ifodalanib,kimning,nimaning,qayerning kabi so’roqlardan biriga javob bo’ladi.
U hozir hammaning kallasini g’ovlatgan shum xabarni hech o’ylamayapti.
Izohlovchi-aniqlovchi shaxs va narsani boshqa
(turi,mansabi,laqabi,kasbi,qarindoshligi kabilar)
tomonidan nomlaydi va ot bilan ifodalanadi.
Dasturchi-muhandis,o’qituvchi G’ulomov,Xurshid tog’a.
E’tiboringiz uchun rahmat !