Namangan viloyati aholisi va unga hos hususiyatlar

Tugilishning maxsus koeffitsientini baholash mezoni
Reproduktiv yoshdagi har 1000 ta ayolga 
to‘g‘ri keladigan tug‘ilishlar soni
Tug‘ilish darajasi tavsifi
64 dan past 
Past 
64-100 
0‘rtacha 
101-120 
0‘rtachadan yuqori 
121-160 
Yuqori 
161 va yuqori 
Juda yuqori 
Manba: Abdurahmanov Q., Abduramanov A. “Demografiya” T.: 2011 

---

13 
1-jadvaldan ko'rinib turibdiki, tug'ilishning maxsus koeffitsienti 64 %odan 
kam bo‘lsa tug‘ilish darajasi past, 121 %o dan baland bo’lsa yuqori hisoblanadi. 
Mazkur mezon bo‘yicha O’zbekistondagi holatga baho berilsa, 2008- yili 
respublikada tug‘ilishning maxsus koeffisiyenti 84,2 %
0 
ga teng bo‘lgan. Bu esa, 
tug‘ilishning o
’
rtacha darajada ekanligini korsatadi. 
Tug‘ilish intensivligini aniq tarzda baholash uchun alohida yosh guruhlariga 
ajratilgan ko‘rsatkichlardan foydalaniladi Ular bir yillik yosh guruhlariga nisbatan 
hisoblanib, yosh tarkibi xususiyatlandan to‘la mustaqil bo‘ladi. Biroq, ushbu hisob-
kitoblar quyidagi ba’zi cheklanishlarga ega: aholining yosh tarkibiga doir to‘g‘ri 
ma’lumotlar faqat aholini ro‘yxatdan o‘tkazilgan davr uchun olinishi mumkin, 
ushbu sanadan uzoqlashgan sari tug‘ilish, o‘lim, migratsiyaga oid statistik 
ma’lumotlar yordamida hisoblab chiqilgan korsatkichlar bilan bog‘liq qayta 
hisoblarda ba’zi noaniqliklar yuzaga keladi. Shu sababli amaliyotda tug‘ilishning 
yosh guruhlan bo‘yicha koeffitsientlari 5 yillik yosh guruhlariga ko‘ra hisoblanadi. 
20 yoshgacha, 20-24, 25-29, 30-34, 35-39 40-44 va 45-49 yoshlar. Ayrim hollarda 
(tug‘ilish yuqori’bo’lgan hududlarda) tug ilish koeffitsientini 50 yoshdan yuqori 
yoshda- gilarda ham aniqlash maqsadga muvofiq. 
Sanab o‘tilgan yosh guruhlari orasida eng ko‘p muammo 20 yoshgacha 
bo
£
lganlarda uchraydi. Chunki, nikohlilik maqomiga ko‘ra, bu guruhga kirgan 
ayollar tarkibi turlichadir. Aftidan, ushbu guruhdagi tug’ilishlarning asosiy qismi 
17 va undan yuqori yoshli ayollarga to‘g‘ri keladi, sababi O‘zbekistonda ayollar 
uchun nikoh yoshi qilib 17 yosh belgilangan. Shunga ko’ra, so‘nggi yillarda ushbu 
guruhga tegishli uchta koeffitsientni qo‘llash keng tarqalgan, bu: 15-17, 18-19, 15-
19 yoshlar.