Namangan muxandislik texnologiya instituti

2. Iqtisodiy tahlilning mazmuni
Bozor munosabatlariga asoslangan iqtisodiyotda boshqaruv subhektlariga faqat axborotga ega bo’lishning o’zi yetarli emas. CHunki, xo’jalik subhektlarida rahbar hamda mutaxassislar mavjud axborotlar bilan ishlashi, ular asosida to’g’ri xulosalar chiqarishi va natijalardan ishlab chiqarish samaradorligini oshirish maqsadida foydalanishi zarur. Boshqarishda eng muhim maslalardan biri axborotlarni egallash va undan foydalana bilishdir. Demak, iqtisodiy axborotlar bilan ishlashning eng muhim jihatlaridan biri uni tahlil qilish ekan.
Tarkib to’gan iqtisodiy munosabatlarda iqtisodiy tahlilning ikki xil yo’nalishini mavjud:
1) Korxonalar faoliyatini iqtisodiy tahlil qilish. Mazkur yo’nalish korxonalar faoliyatini iqtisodiy tahlil qiladi. SHuning uchun u iqtisodiy fanlar qatoridan o’ziga xos mustaqil o’rin olgan.
2) Iqtisodiyotda tarmoqlar, sohalarni tahlil qilish. Ushbu yo’nalishda iqtisodiyotda alohida olingan tarmoqlar, sohalar, iqtisodiy rayonlar, hududlar va milliy iqtisodiyotni tahlil qilish tushuniladi. SHu o’rinda aytish kerakki, iqtisodiyotda tarmoqlarni, sohalarni, hududlarni tahlil qilish iqtisodiy fanlar majmuasida mustaqil o’rin olmagan bo’lib, u makroiqtisodiyot, statistika, iqtisodiy nazariya va tarmoqlar iqtisodiyoti kurslarida o’rganiladi.
Korxonalar faoliyatini iqtisodiy tahlil qilish alohida olingan fan bo’lib quyidagi maxsus bilimlar tizimini o’rgatadi:

• 
  Obhektiv iqtisodiy qonunlar va subhektiv tartibdagi omillar tahsirida yuzaga kelgan iqtisodiy jarayonlarni hamda ularning o’zaro bog’liqligini tadqiq qilish;
  
• 
  Biznes rejalarni ilmiy asoslash hamda uning bajarilishini obhektiv baholash;
  
• 
  Ijobiy va salbiy omillarni aniqlash va ular tahsirini miqdor jihatdan aniqlash;
  
• 
  Korxonaning yanada rivojlantirish uchun foydalanilmagan tashqi va ichki imkoniyatlarni aniqlab berish;
  
• 
  Tahlil natijalari asosida maqbul boshqaruv qarorlarini qabul qilish hamda ilg’or tajribalarni ko’rsatib berish.
  

Tahkidlab o’tilgan masalalar iqtisodiy tahlil fanining mazmunini tashkil etadi.