Наманган мущандислик-педагогика институти

 
9-Мавзу: Қуритилган маҳсулотларни қадоқлаш, сақлаш ва ташиш.
Режа.
1. Қуритилган маҳсулотларни қадоқлаш. 
2. Қуритилган маҳсулотларни сақлаш. 
3. Зараркунандаларга қарши кураш ва қуритилган маҳсулотларни ташиш. 
1. Қуритилган маҳсулотларни қадоқлаш. Қадоқлашдан аввал қуруқ маҳсулот 
сифати бўйича навларга ажратилиб, магнитли сепаратор орқали ўтказилади, қайсики 
металл парчалари тушган бўлса ушлаб қолади. Қуруқ маҳсулотлар ГОСТ 12003-66 бўйича 
12,5 кг ли қовурғали (гофрированнўй) картон яшикларга, 25 кг ли фанерли яшикларга, 25 
кг ли фанерли барабанларга жойлаштирилади, яъни қадоқланади. Қуритилган олма, нок, 
олча, ўрикларни латта халталарда 30-50 кг дан, қоғоз қопларда 25 кг дан қадоқлаш 
мумкин. Қадоқлашдан аввал яшикларнинг ичига парафинланган қоғоз тўшаб чиқилади, 
чунки маҳсулот солингандан кейин бирорта бўш жой қолмаслиги, яхшилаб ўралган 
бўлиши ва нам ўтмайдиган бўлиши керак. Яшикларга қуруқ маҳсулотларни зич қилиб 
жойлаштириш учун махсус пресслар ишлатилади. 
Сақлаш учун қабул қилинаѐтган тайѐр маҳсулот, албатта, яхшилаб текширилади. 
Касалланган, зараркунандалар ѐки уларнинг тухуми билан шикастланган маҳсулот 
сақлашга қолдирилмайди. Кейинги пайтларда қуритилган маҳсулотни кичик, яъни картон 
қутиларга қадоқлаш кенг қўлланилмоқда. Бу ишларни амалга оширишда, айниқса, 
Наманган вилояти Тўрақўрғон туманида фаолият кўрсатаѐтган «Ширинликлар» 
корхонасининг фаолияти диққатга сазовордир. Қуритилган маҳсулотни қадоқлашда 
шунингдек, қоғоз, полимер, полиэтилен ва бошқа материаллардан тайѐрланган 
идишлардан фойдаланиш мумкин.
2. Қуритилган маҳсулотларни сақлаш. Қуритилган меваларни сақлаш учун 
махсус қутиларга ѐки крафт-қопларга солинади. Оғзи яхшилаб беркитилади ва тоза қуруқ 
токчаларга қўйилади. Биринчи токча ердан 10 см баландликда бўлади. Девор ва токчалар 
орасида 0,5 метрли йўл қолдирилади ва қаторлар орасига битта марказий (1,5-1,8 метрли) 
ѐн йўллар қолдирилади. 
Келтирилган маҳсулот тахлаш ва олиш осон бўлиши учун токчаларни энг баланди 
2,5 метр бўлиши керак. Қурилган хоналарга кираверишда, албатта, даҳлиз бўлиши керак. 
Маҳсулот токчаларга, партия ва навларга ажратиб қўйилади. Ҳар бир маҳсулот партиясига 

---

паспорт ѐки этикетка бўлиши керак. Унда маҳсулотнинг номи, товар нави, оғирлиги, 
тайѐрланган ва қабул қилинган муддатлари ѐзилган бўлиши керак. 
Ўрта ҳисоб билан 1 м
3
жойга қуриган маҳсулотни қуйидаги оғирликда жойлаш 
мумкин: олма қоқиси — 400 кг; нок қоқиси — 500 кг; олхўри қоқиси — 600 кг; ўрик 
(туршак) — 770 кг; олча қоқиси — 600 к; майиз — 600 кг. 
Кўп ҳолларда аралаш қуруқ маҳсулотлар ҳам қадоқланади. Бунда белгиланган 
рецепт бўйича қуруқ маҳсулотлар яхшилаб аралаштирилиб, қоғоз ѐки картон қутиларга 1 
кг гача солинади ва яшикларга жойлаштирилади. Кўпинча қуйидаги рецепт бўйича