Namangan muhandislik-texnologiya instituti "sichtei" kafedrasi "hozirgi zamon raqobat nazariyasi"

mablag’ni iqtisod qilishi mumkin. 
Ishlab chiqarishni cheklash (ishlab chiqarish kvotasi). 
Davlatning bozor narxiga ta’sir qilish siyosatidan biri bu - 
mahsulot ishlab chiqarish hajmini cheklash 
152 

---

orqali mahsulot narxini kerakli darajagacha ko’tarish mumkin. Davlat har bir firmaning mahsulot ishlab chiqarish hajmini 
qonun chiqarish orqali belgilashi (kvotalashi) mumkin. Biror mahsulotni ishlab chiqarish yoki sotish bo’yicha litsenziyaning 
davlat tomonidan berilishi, Shunday siyosatni yuritishga misol bo’lishi mumkin. Masalan, spirtli ichimliklarni sotishga 
beriladigan litsenziyalarni ko’paytirish yoki kamaytirish orqali spirtli ichimlikni sotish hajmini oshirish yoki qisqartirish mumkin. 
Sotish hajmining qisqarishi tovar narxini kerakli darajaga oshirish imkonini beradi. 
Yana AQSH davlatining qishloq xo’jaligi siyosati qaraymiz. AQSH davlatining qishloq xo’jaligi siyosati ko’proq 
mahsulot ishlab chiqarishni qisqartirishni rag’batlantirishga qaratilgan. Fermerlar ekin ekish maydonining qisqatirsalar, ya’ni 
ekin maydonlarining bir qismi ekilmasdan qoldirilsa, Shunga yarasha pul kompensatsiyasini oladilar. Ekin maydonlarini 
qisqartirish hisobidan narxni oshirish mexanizmini quyidagi 10-rasmda keltirilgan. 
Q 
10-rasm. Ekin maydonlari cheklanganda taklif chizig’i (taklif chizig’i Si elastik emas 
bo’lgani uchun u gorizotal ko’rinishda). 
Shuni ta’kidlash mumkinki ekin maydonlari cheklanganda taklif chizig’i absolyut elastik bo’lmay qoladi, ya’ni taklif 
Q
 
ga teng bo’lib, u o’zgarmaydi, mahsulotning bozor narxi esa 
P
e
dan 
P
 
ga ko’tariladi. 
Bunday siyosatda iste’molchi ortiqchaligining o’zgarishi quyidagicha teng.