Namangan muhandislik qurilish

8.1- rasm. Blok tsilindrlarini xoninglash protsessining sxemasn; 
1 – sovitish suyuqligini uzatish; 2 – bruscha; 3 – xoninglash kallagi;
4 – uzatish halqasa; 5 – quyruq; 6 – sharnir.
Xoninglashning taxminiy rejimi: xoninglash kallagining aylanma tezligi 
60...80 m/min; qaytma-ilgarilama tezligi 20...25 m/min. 
Ayrim remont korxonalarida xoninglash o’rniga sharik yoki rolikli
raskatkalash kallaklari bilan raskatkalash usuli qo’llaniladi. Bunday hollarda 
yo’nish paytida raskatka uchun 0,05... 0,06 mm qo’yim koldiriladn. 
Uzil-kesil ishlov berilgandan so’ng (xoninglash yoki raskatlashda)
tsilindrlar ovalliligi va konusligi 0,02 mm dan oshmasligi, sirtining g’adir-
budurligi esa kamida 9 klass bo’lishi lozim. 
Gilьzalarning yeyilgan va shikastlangan o’tkazish sirtlari po’latlab va 
navbatdagi ishlov berib nominal o’lchamgacha tiklanadi. 
Gilьzalarni sovitish sirtlarining kavitatsion yeyilishi epoksidli smola 
asosidagi nominal tarkiblar vositasida yamash bilan bartaraf etiladi. 
Dvigatel bo’yicha nosozliklar va buzilishlarning asosiy qismi GTM va 
KSHM zimmasiga tushadi, hamda bajariladigan ish hajmining yarmidan ortig’i shu 

---

59 
nosozlik va buzilishlarni bartaraf etishga sarflanadi.
Ko’rsatilgan 
mexanizmlarni 
diagnostikalash, 
ularning 
diagnostika 
ko’rsatkichlarini aniqlashdan iborat bo’lib, bu ishlar dvigatelni bo’laklarga 
ajratmasdan turib bajariladi.
Porshenni yuqori qismi zichligi 
bo’yicha diagnostikalash ishlari uning 
kompressiyasini, karterga o’tuvchi gazlar miqdorini, moyning kamayishini, kiritish 
taktidagi havoning siyrakligi, siqilgan havo tsilindrga yuborilganda, uning bosimi 
pasayishini aniqlashdan iboratdir.
Dvigatel kompressiyasi 
bo’yicha: bu ish tirsakli valni akkumulyator 
batareyasi tirsakli valni aylantira olish chastotasida tsilindrda hosil bo’ladigan 
bosimni aniqlashdan iborat. Kompressiyani aniqlash qizdirilgan dvigatelda va 
maxsus jihozlar yordamida (8.2-rasm) bajariladi. Dvigatellarning turiga qarab bu 
ko’rsatkich, karbyuratorli dvigatellar uchun 0.44-12 MPa ni, dizel dvigatellari 
uchun kami bilan 2 MPa ni tashkil qiladi.
Kompressiya, kompressometr yoki kompressograf yordamida, o’t oldirish 
chaqmog’i (chaqmoq) yoki forsunka o’rnida aniqlanadi (bu ko’rsatkich me’yordan 
30-40 % dan kam bo’lmasligi kerak).