Namangan muhandislik-qurilish instituti



Download 0,91 Mb.
Pdf ko'rish
bet40/84
Sana31.12.2021
Hajmi0,91 Mb.
#248541
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   84
Bog'liq
5-mavzu

 

  H    

 

 





   

  H     



 + 



 

  ..     

 

 



|   

  .. 

     | 

H  :  N  : 



H



+

 



 



|  H  : N  :  H  | 

 

  ..     

 

 



|   

  .. 

     | 

 

  H    

 

 





   

  H     



 

 

Koordinatsion  bog’lanishning  yuqoridagi  tarzda  hosil  bo’lishini  donor-akseptor  mexanizm 



deb ham ataladi. Donor-akseptor bog’lanish ikki xil molekula orasida ham yuzaga chikishi mumkin. 

Masalan,  

 



«Umumiy va noorganik kimyo» fanidan  ma’ruzalar matnlari. 

   26    

H

3

N: + BF



3

 



  H

3

BF



3

 

 



Bu yerda NH

3

 elektron juftli donor bo’lib, BF



3

 bu elektron juft uchun akseptordir. 

CO molekulasida ham ichki donor-akseptor bog’lanish mavjuddir. Bunda uglerod akseptor, 

kislorod donor vazifasini o’taydi. 

 

Metall  bog’lanish.  Ko’pchilik  metallarning  o’zlariga  xos  bir  necha  xususiyatlari  mavjud 

bo’lib, bu bilan ular boshqa oddiy va murakkab moddalardan farq qiladi. Metallarning suyuqlanish 

va qaynash haroratlarining yuqori bo’lishi, metall sirtidan yorug’lik va tovushning qaytishi, ulardan 

issiqlik va elektrning yaxshi o’tishi, zarba tasirida yassilanishi kabi xossalari metallarning eng mu-

him  fizik  xossalaridir.  Bu  xossalar  faqat  metallarga  mansub  bo’lgan  metall  bog’lanish  mavjudligi 

bilan tushuntiriladi. 

Metall atomida valent elektron soni u qadar ko’p emas, lekin metall atomida elektronlar bi-

lan  to’lmagan  orbitallar  ko’pdir.  Valent  elektronlar  metall  atomining  yadrosi  bilan  bo’sh 

bog’langan,  shuning  uchun  elektronlar  metallning  kristall  panjarasi  ichida  erkin  harakat  qiladi. 

Metall  tuzilishini  quyidagicha  tasavvur  qilish  kerak:  metallning  kristall  panjara  tugunlarida 

(uchlarida)  musbat  zaryadli  metall  ionlari  zich  joylashgan  bo’lib,  panjara  ichida  erkin  elektronlar 

harakat  qiladi.  Bu  elektronlarning  harakati  gaz  qonunlariga  bo’ysunganligi  uchun  ularni  elektron 



gaz deb ataladi.  

Demak, nisbatan ancha kam miqdordagi valent elektronlar ko’p miqdordagi metall ionlarini 

bir-biri  bilan  bog’lab  turadi.  Shu  bilan  birga  bu  elektronlar  erkin  harakatlana  oladi.  Binobarin, 

metallarda kimyoviy bog’lanishning harakatchan turi, yani kuchli lokallanmagan bog’lanish borlig-

ini ko’rish mumkin. Bu bog’lanish metall bog’lanish deb yuritiladi. 

 


Download 0,91 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   84




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish