Namangan muhandislik qurilish instituti «qurilish materiallari, buyumlari va konstruksiyalarini ishlab chiqarish»

 
 

---

63 
Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati. 
 
1. Maxmudova N.A., Yunusov J.Ya. Uchebnoe posobie. Teplotexnika i 
teplotexnicheskie oborudovanie. TASI. Tashkent 2005.
2. 
Peregudov V. V.
 «Teplotexnika i teplotexnicheskoe oborudovanie» M.:
Stroyizdat
, 
1990.
3. Maxmudova N. A. Issiklik texnikasi va issiklik texnikasi uskunalari. Ukuv 
kullanma TAKI. Toshkent 2012. 
 
 
13-ma’ruza: Bug’ bilan ishlov beri rejimi. 
Reja: 
1. Issiqlik-namlik bilan ishlov berish. 
2. Bug’ yordamida qotishni tezlashtirish. 
3. Bug’ bilan ishlov berish. 
Tayanch so’zlar: 
Issiqlik-namlik, Bug’, Normal atmosfera. 
Issiqlik-namlik bilan ishlov berish usullari bug’lash jarayoni ba’zi bosqichlarining 
uzunligi va izotermik qizitish harorati bilan xarakterlanadi. Betonga issiqlik-namlik bilan 
ishlov berish uning qurilish-texnik xususiyatlari, tsement va issiqlik quvvati sarfi bilan 
bevosita bog’liqdir. Umumiy bug’lash tsikli 4 davrga bo’linadi: dastlabki bosqich – 
buyumga shakl berilgandan boshlab kameradagi harorat osha boshlagan vaqtga qadar; 
kameradagi harorat oshgan vaqt; izotermik qizitish – belgilangan eng yuqori
haroratda 
ushlab turiladigan vaqt; sovutish davri – kameradagi haroratning pasayish vaqti. Qotish 
rejimi alohida davrlarning umumiy saotdagi miqdorini bildiradi. Bug’lash rejimi ma’lum 
cheklovlardan kelib chiqqan holda talab etilgan kriteriyaga qarab belgilanadi. Bunday 
kriteriya xarajatlarning kam bo’lishi, mahsulot tannarxini kamaytirish, tsement sarfining 
kam bo’lishi va hokozo bo’lishi mumkin. Bug’lash vaqtida keltirilgan xarajatlarning eng 
kam miqdoriga bug’lash boshlangandan so’ng tahminan 6-8 soatdan so’ng erishiladi. 
Biroq bunda tsement sarfi oshadi (4.1-rasm). Misol uchun, kassetalarda M 400 betondan 
ishlangan buyumni bug’lash vaqti 10 soatdan 6 soatga kamaytirilganda 400 markali 
portlandtsement sarfi 30%, 500 markali tsementniki esa 26 % oshgan.