Namangan muhandislik-qurilish instituti kimyoviy texnologiya

Metallarning standart  elektrod potentsiallari qatori. Agar metall o’zinig tuzi  eritmasiga tushirilgan bo’lsa, kattik modda bilan suyuklik chegarasida uch xil xolat kuzatiladi. Metall eritmaga ionxolatida o’tib, platsinka manfiy zaryadlanishi,  suyuklik esa musbat zaryadlanishi amalga oshadi. Bunday xolat faol metallar bilan kuzatiladi. Metall va suyuklik chegarasida ko’sh elektr kavat xosil bo’lishi mumkin.Umuman bu jarayonlar muvozanatda sodir bo’ladi.

           Aksincha agar metall  passiv bo’lsa, metallning sirtiga  kationlar cho’kadi va metalldan ekektronlar olishi xisobiga kattik faza musbat zaryadlanadi. Anionlar xisobiga suyuklik manfiy zaryadlanishi mumkin. Ba’zan metall inert bo’lib metall bilan suyuklik chegarasida ko’sh elektr kavat yuzaga kelmasligi extimolligi xam bor.  Agar shu tartibda

o’zgarishga uchragan ikki metallni bir-biriga bolansa va ularni suyukliklari xam maxsus kaliy xloridli  naylar bilan tutashtirilsa elektronlarning tartibli xarakati kuzatiladi va zanjirda elektr toki paydo bo’ladi. Kimyoviy reaksiya asosida zanjirda elektr toki  xosil

kiladigan  tizimlar galvanik elementlar deyiladi.  

          Ana shunday galvanik element shemasi va ko’rinishi keltirilgan:

                    +                              ^_

              Cu  | CuSO₄|KCl|ZnSO₄|Zn                E=j_Cu - j_Cu

                  j_Cu                             j_Cu

 

               Agar jarayon kaytar bo’lsa, ikkita elektrod potensiallarining farki zanjirning elektr yurituvchi kuchiga teng bo’ladi. Bu erda mis va rux elektrodlaridan iborat galvanic zanjir tuzilgan. Bu elementning elektr yurituvchi kuchi aloxoda elektrodlar potensiallarining ayirmasiga teng.