Namangan muhandislik-qurilish instituti kimyoviy texnologiya

Avоgadrо qоnuni to’g’ri ta`riflangan javоbni ko’rsating

1)reaktsiyaga kirishayotgan mоddalarning massasi reaktsiya natijasida hоsil bo’lgan mоddalar massasiga teng

2)reaktsiyaga kirishayotgan mоddalar massasi nisbati shu mоddar ekvivalentlari nisbati kabi bo’ladi

3)bir xil sharоitda оlingan gazlarning teng xajmdagi mоlekulalar sоni bir xil bo’ladi

4)xar qanday sоf mоdda kaerda qanday usul bilan оlinishidan kat`iy nazar bir xil o’zgarmas tarkibga ega

30. Elektrоliz jarayonida qanday kimyoviy reaktsiya bоradi?
1)оksidlanish-qaytarilish reaktsiyasi;

2)birikish reaktsiyasi;

3)o’rin оlish reaktsiyasi;

4)almashinish reaktsiyasi;

Elementlarning birikmalardagi valentliklari va oksidlanish darajalari

1- jadval

T/r	Element atomi va formulasi		Valentligi	Oksidlanish darajasi	Valent elekttronlari
1	2		3	4	5
1	Vodorod	H	1	+1,-1	1s^1
2	Litiy	Li	1	+1	2s^1
3	Berilliy	Be	2	+2	2s^2
4	Bor	B	3	-3,+3	2s^22p^1
5	Uglerod	C	2,4	+4,+3,+2,+1,0,-1,-2,-3,-4	2s^22p^2
6	Azot	N	1,2,3,4	-3,-2,0,+1,+2,+3,+4,+5	2s^22p^3
7	Kislorod	O	2,3	-1,-2,+2	2s^22p^4
8	Ftor	F	1	-1	2s^22p^s
9	Natriy	Na	1	+1	3s^1
10	Magniy	Mg	2	+2	3s^2
11	Alyuniniy	Al	2,3	+3	3s^23p^1
12	Kremniy	Si	2,4	+4,+2,-4	3s^23p^2
13	Fosfor	P	3,5	-3,-2,+1,+3,+4,+5	3s^23p^3
14	Oltingugurt	S	2,4,6	-2,+2,+4,+6	3s^23p^4
15	Xlor	Cl	1	-1,+1,+3,+5,+7	3s^23p^s
16	Kaliy	K	1	+1	4s^1
17	Kalsiy	Ca	2	+2	4s^2
18	Skandiy	Sc	3,4	+3,+4	3d^14s^2
19	Titan	Ti	2,3,4	+3,+4	3d^24s^2
20	Vanadiy	V	2,3,4,5	+2,+3,+4,+5	3d^34s^2
21	Xrom	Cr	2,3,6	+,2,+3,+6	3d^54s^1
22	Marganes	Mn	2,3,4,6	+2,+4,+6,+7	3d^54s^2
23	Temir	Fe	2,3	+2,+3	3d^64s^2
24	Kobalt	Co	2,3,4	+2,+3	3d^74s^2
25	Nikel	Ni	2	+2	3d^84s^2
26	Mis	Cu	1,2,3	+1,+2	3d^104s^1
27	Rux	Zn	2,	+2	3d^104s^2
28	Galliy	Ga	3	+3,	4S^14p^1
29	Germeniy	Ge	2,4	+4,-4	4S^24p^2
30	Mishyak	As	3,5	-3,+3,+5	4S^24p^3
31	Selen	Se	4,6	-2,+2,+4,+6	4S^24p^4
32	Brom	Br	1	-1,+1,+3,+5,+7	4S^24p^5
33	Rubidiy	Rb	1	+1	5s^1
34	Stronsiy	Sr	2	+2	5s^2
35	Sirkoniy	Zr	4	+4	4d^25s^2
36	Noibiy	Nb		+1,+2,+3,+4,+5	4d^45s^1
37	Molebdin	Mo		+2,+3,+4,+5	4d^55s^1
38	Kumish	Ag	1,2	+1,+2,+3	4d^105s^1
39	Kadmiy	Cd	2	+2	4d^105s^2
40	Indiy	Dn	3	+3	5s^25p^1
41	Kalay	Sn	2,4	-4,+2,+4	5s^25p^2
42	Surma	Sb	3,5	-3,+3,+5	5s^25p^3
43	Tellur	Te	2,4,6	-2,+4,+6	5s^25p^4
44	Yod	I	1	-1,+1,+3,+5,+7	5s^25p^5
45	Seziy	Cb	1	+1	6s^1
46	Bariy	Ba	2	+2	6s^2
47	Gafniy	Af	4	+4	5d^26s^2
48	Tantal	Ta		+1,+2,+3,+4,+5	5d^36s^2
49	Volfram	W		+2,+4,+3,+5,+6	5d^46s^2

Ion boglanishli birikmalar

2-jadval

№	Modda nomi	Formulasi	Xossalari
1	Natriy xlorid	Na Cl	Qattiq, kristal yuqori temperaturada suyuqlanadi va qaynaydi. Elektr tokini yaxshi o'tkazadiq
2	Seziy xlorid	Cs Cl
3	Kaliy xlorid	K Cl
4	Fransiy xlorid	Fr Cl
5	Rubidiy xlorid	Rb Cl
6	Kalsiy oksid	Ca O	Suvda to'liq erimaydi
7	Kaliy gidroksid	KOH	Suvda yaxshi eriydi
8	Kalsiy xlorid	Ca Cl2	Elektrolizga uchraydi
9	Ammoniy xlorid	NH4 Cl	Suvda yaxshi eriydi
10	Rodanid kislota	KSC N	Zaharli modda
11	Kaliy nitrat	KNO3	Gidrolizga uchramaydi
12	Ammoniy nitrat	NH4NO3	Suvda eriydi
13	Mis sulfat	Cu SO4	Disproprtsiyalanadi
14	Magniy sulfat	Mg SO4	Suvda yaxshi eriydi
16	Temir (III) xlorid	Fe Cl3	Suvda eriydi
17	Natriy ftorid	Na F	Donorlik xossasiga ega
18	Magniy ftorid	Mg F2	Suvda kam eriydi

VIII. ADABIYOTLAR RO’XATI
Asоsiy dаrsliklar va o’quv qo’llanmalar

4. 
   T.D.Sidikova Qurilish kimyosi, darslik, 2018y
   
5. 
   Д-р, Ashleigh J. Fletcher Chemistry in building. C 2013.
   
6. 
   Soren Prip Beier & Peter Dybdahl Hede. Essentials of Chemistry. 2013.
   
7. 
   Парпиев Н.А., Раҳимов Ҳ.Р., Муфтахов А.Г. Анорганик кимё назарий асослари. /Дарслик. – T. Ўзбекистон, 2000.
   
8. 
   Ахмеров Қ.М., Жалилов А., Сайфиддинов Р. Умумий ва анорганик кимё./ Дарслик. – T.: Ўзбекистон, 2003.
   
9. 
   Ахметов Н.C. Неорганическая химия./Учебник. – M.: Высшая школа, 1998.
   
10. 
    Yoriyev O. Umumiy va noorganik kimyodan masala va mashqlar to‘plami. / O‘quv qo‘llanma. – T.: O‘zbekiston faylasuflari milliy jamiyati nashriyoti, 2008. – 368 b.
    
11. 
    Lutfullayev E.N., Normurodov Z.N., Berdiyev A.T. Anorganik kimyodan amaliy mashg‘ulotlar. /O‘quv qo‘llanma.– T.: O‘zbekiston, 2006. –166 b.
    
12. 
    Модихонов Т.., Ёқубова М, Абдуғафуров И. Умумий ва анорганик кимёдан амалий ишлар./ Ўқув қўлланма. – T.: Mеҳнат, 1997. – 184 б.
    
13. 
    Қодиров Э., Муфтахов A., Норов Ш. Анорганик кимёдан амалий машғулотлар./Ўқув қўлланма. – T.: Ўқитувчи, 1996. – 247 б.
    

Qo’shimcha adabiyotlar

1. 
   Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёев “2017-2021 йилларда Ўзбекистонни ривожлантиришнинг бешта устувор йўналиши бўйича” Харакатлар стратегияси. Тошкент -2017
   
2. 
   Mirziyoev SH. M. Tanqidiy tahlil, qat’iy tartib-intizom va shaxsiy javobgarlik – har bir rahbar faoliyatining kundalik qoidasi bo’lishi kerak. Mamlakatimizni 2016 yilda ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirishning asosiy yakunlari va 2017 yilga mo’ljallangan iqtisodiy dasturning eng muhim ustuvor yo’nalishlariga bag’ishlangan Vazirlar Mahkamasining kengaytirilgan majlisidagi maъruza, 2017 yil 14 yanvarь. – Toshkent: «O’zbekiston», 2017.
   
3. 
   6 .Н.Л.Глинка “ Умумий кимёдан масала ва машқлар тўплами” Т.; “Ўқитувчи” 2000й.
   
4. 
   T.D.Sidikova “Химия” конспект лекции. Т.ТАЙИ.2000й
   
5. 
   8.Тошпўлатов Ю.Т., Исоқов Ш.С., Анорганик кимё, Ўқув қўлланма . Т.; Ўқитувчи
   
6. 
   M.T.Abdullayev, O.K.Ergashev, B.A.Xayitov Kimyo. O’quv qo’llanma. T.: Yoshlar nashriyot uyi, 2020 yil
   

Axborot manbalari

1. 
   10.Электрон кутубхона маълумотлари www. ziyonet.uz
   
2. 
   11.Алишер Навоий номидаги Узбекистон миллий кутубхонаси www. natlib.uz
   
3. 
   12. www. Xumuk.ru
   
4. 
   13.www.Chem.msu.su/rus/elibrary/
   
5. 
   14.www.Hemi.nsu.ru