Namangan muhandislik-pedagogika instituti «chizma geometriya va muhandislik grafikasi»

Nazorat savollari:

1. 
   Diffuz aks etish nima?
   

2. YOru’1ik taro”aIishini tushuntiring.

3. 
   Oboektni bo’yash usullarini tushuntiring.
   
4. 
   Bo’yash o“oidasini tushuntiring.
   
5. 
   Rangli sirtlardan diffuz aks etish o”anday bo’1adi?
   
6. 
   Lambertning kosinus o”oidasini tushuntiring.
   
7. 
   O”anday yoru’1ik manbaiga nuo”taviy yoru’lik manbai deyiladi?
   
8. 
   Jilosiz sirtlar o“anday xususiyatga ega?
   
9. 
   O“anday jarayonga subtraktiv jarayon deyiladi? 10.Rang komponentlarini keltiring.
   

11.Sirtlar o“anday detallashtiriladi.

15. 
    - MA 0 R U Z A
    

OYNALI AKSLANTIRISH SOYALAR. YORU’LIK O’TKAZUVCHI SIRTLAR. POLIGANAL SETKANI BO’YASH USULLARI.

R E J A:

1. 
   Oynali akslantirish
   
2. 
   Poligonal setkani bo’yash usullari.
   
3. 
   YOru’lik o’to“azuvchi sirtlar.
   

Tayanch suzlar: oynall akslantirish, shaffof sirt, kuzatuvchi, ideal sirt, poligonal setka, sirtni bo’yash, Guro usuli, soyalar, yoru’likni o’to“azuvchi sirtlar,

yoru’likTli sfnishi.

1. 
   OYNALI AKSLANTIRISH
   

Oynali akslantirish shaffof sirtlarda ro’y beradi. Agar, biz olmani yoru’lik nuri bilan yoritsak, o’izil rangdagi olmani nur tushayotgan joyi oynali akslantirish natijasida oo arib (yaltirab) ko’rinadi. Bu effekt komp’yuter grafıkasida “svetovoy blik” effekti deyiladi.

Agar, biz boshimizni kimirlatsak, olmani oo’arib ko’ringan joyi “am siljiydi. Demak, shaffof sirt barcha yo’nalish bo’yicha nurni bir xilda o“aytarmas ekan. YAxshilab sillio“langan (polirovka o“ilingan) sirt (masalan, ideal oyina) ga tushayotgan nur, tushish burchagiga teng burchakka o“aytadi. Bu “olda kuzatuvchi oynali akslangan nurni m burchak nq0 ga teng bo’lgan “olda kuzata oladi (rasm 16.1)

Rasm. 16.1. Oynali akslantirish.

Ideal bo’lmagan sirtlardan (masalan, olma sirtidan) oynali akslantirish intensivligi I ni o iymati oshishi bilan ko’payib boradi.

Fong modeliga ko’ra bu intensivlik cos n o“onuniyat bilan o’zgaradi. Bu erda, n+1-200 sirtni ko’rinishiga bo’lio“. Ideal sirtlar uchun n- ni o“iymati cheksizdir.

Xao“io“iy sirtga tushib, oynali akslangan nurning mio“dori tushish burchagi

8 ga bo’lio“

Oynali akslangan nurning mio“dorini W (8) desak,

I q _IakaQI/(rQk) [ k_dcos8QW(8) _cos^{n ]} (16.1) bunda, cos mqR V, u xolda

^{I q} I_ak_aQIpt(rQk)-[ ^k_d ^(L N)Qk_, ^{(R )n] (16.2)}

bu tenglama “avo rang uchun o“uyidagi ko’rinishga ega bo’1adi.

^I_cq^I_ac^k_ac tIp_c'(rQk)’ [k_dc’ (L’ N)Qk_, ^{(R- )n] (i6.3)}

Xuddi shunga o’xshash ifodalarni bosho“a ranglar uchun am yozishimiz ^{mumkin. Bunda k}i- ^{sirtni rangiga bo’lio“ emas.}

Sirtlardan yoru’lik nurini oynali akslanish mio’dorini “isoblashni bir necha

modellari mavjud. Ulardan tajribadagi natijalarga yao“in natija berganlari, Torrens

- Sperrou modeli va Fongni emprik modellaridir.

2.