Namangan davlat universiteti tibbiy bilim asoslari kafedrasi tibbiy bilim asoslari fanidan amaliy

14 - Amaliy mashg’ulot


Mavzu: Zaharlovchi moddalar bilan zaharlanish


2 soat


Nazariy tushuncha: Konsentrlangan kislotalar va uyuvchi ishkorlardan
zaharlanishda (ichib quyilganda) tezda bemorni axvoli og’irlashadi. Konsentrlangan kislotalar yemiradigan xossaga ega. Shilliq pardalar teriga qaraganda nozikroq bo’ladi, Shuning uchun ular tezroq va chuqurroq yemiriladi va nekrozga uchraydi.
Og’iz, lab shilliq pardasi kuyadi va qora qo’tir (chaqa) bo’lib qoladi. Sulfat kislotadan kuyishda kuygan soxa qora rangli, nitrat kislotadan kuyishda qo’lrang sariq rangli, xlorid kislotadan kuyishda sarg’imtir yashil rangda, sirka kislotadan kuyishda qo’lrang - oq bo’ladi.


Ishqorlar to’qimalarga oson kiradi va shuning uchun to’qimalarni chuqur shikastlaydi. Kuygan yuza juda yumshoq, rangi oqimtir, tez


parchalanadigan bo’ladi.

Kislota yoki ishqor ichilgan zaxoti bemorning og’zida, to’sh orqasida, epigastral soxada kuchli og’riq paydo bo’ladi. Ko’pincha qon aralash qusish yuzaga keladi.

Tezda og’riqdan shok paydo bo’ladi. Xiqildoq shishishi natijasida keyinroq asfiksiya (bug’ilish) rivojlanishi mumkin.

Ishdan maqsad. Qonsentrlangan kislota va ishkorlardan zaharlanganida birinchi tibbiy yordam ko’rsatishni o’rganish.
Kerakli jixozlar: Marli, suv, stakan, bint.
Ish bajarish tartibi: Vrach chaqirilib, u kelguncha bemorning og’zini doka yoki ro’molcha bilan artib, so’lak va shilliqdan tozalanadi, nafas buzilish belgilari bo’lsa sun’iy nafas oldiriladi. Oshqozon yuvilmaydi, bemorga 2-3 stakan suv ichirib, oshqozonga to’shgan kislota va ishqor suyo’ltiriladi, bemor qustiriladi. Teri, ko’z va lab shilliq pardasiga to’shgan kislotani 1-2 litr suv bilan yuviladi. Kimyoviy moddalarning har qanday turidan zaharlanishda zudlik bilan tez tibbiy yordamini chaqirish shart. Xushidan ketgan bemorni boshini past qilib, yonboshlatib yotqizib qo’yiladi.

Mustaqil ish. Talabalar Qonsentrlangan kislota va ishkorlardan zaharlangan bemorlarga tibbiy yordam ko’rsatishni o’rganadilar.