Namangan davlat universiteti tibbiy bilim asoslari kafedrasi tibbiy bilim asoslari fanidan amaliy

Ishdan maqsad. Zamburug’lardan zaharlanishda birinchi tibbiy yordam ko’rsatishni o’rganish.


Zarur jixozlar: Iliq suv, kaliy permanganat eritmasi, tog’ora, vazelin yoki rezina balloncha (nokcha), isitgich, issiq choy, kofe.


Ishning bajarish tartibi. Bu xolatda suv, yaxshisi kaliy permatganatning kuchsiz (pushti rang) eritmasini ichirib, atayin qayd qildirish zarur. Bir necha marta tozalash xuknasi qilinadi. Bu muolajalardan so’ng bemorni issiq qilib o’rash va isitgich bilan isitish, issiq shirin choy va kofe ichirish kerak. Bemorni zudlik bilan davolash muassasiga olib borish zarur.
Mustaqil ishlar. Talabalar zamburug’lardan zaharlanganda birinchi tibbiy yordam ko’rsatish qoidalarini o’rganadilar va daftarlariga qayd qilishadi.
BOTULIZM


Nazariy tushuncha. Botulizm - ovqat toksikoinfeksiyalari ichida og’ir kechadigan kasallik xisoblanib, botulizm tayoqchasi va uning zahari to’shib qolgan ovqat maxsulotlarini iste’mol qilish natijasida kelib chiqadi. Kasallik asosan zararlanib qolgan qonserva maxsulotlarini iste’mol qilganda ro’y beradi.

Kasallikning yashirin davri 2-3 soatdan 2 xaftagacha kasallik to’satdan boshlanadi.

Dastlab qorinda og’riq yoki to’sh ostida og’irlik paydo bo’lishi mumkin. Ba’zan qorin kepchiydi va qayt qilish kuzatiladi. Qusish 1-2 martadan so’ng to’xtaydi. Ayrim bemorlarda qusish umuman bo’lmasligi mumkin. Ba’zan subfebril (38 gacha) isitma bo’lishi mumkin. U qisqa muddatli bo’ladi. Og’iz qurishi va chanqash harakterli xisoblanadi.

Kasallik belgilari boshlanganidan so’ng bir necha soat o’tgach, asab sistemasining zararlanish belgilari kuzatiladi. Bemor ko’rishi hiralashganidan shikoyat qiladi. Turli narsalar ko’ziga yaqqol ko’rinmaydi, ko’ziga parda to’shib qolgandek tuyo’ladi, uqishga qiynaladi. Ba’zan g’ilaylik rivojlanishi natijasida bitta narsa ikkita bo’lib ko’rinadi. Ko’z qorachiqlari har xil kattalikda bo’lishi mumkin, qovoqlar ko’pincha osilgan (ptoz) bo’ladi. Bemor yutish qiyinlashganidan ham shikoyat qiladi. Tomog’iga narsa tiqilib turgandek tuyo’ladi. Ovqat yutayotganida qalqib ketadi. Tili og’ziga sig’mayotgandek bo’ladi. Ba’zan yumshoq tanglay parezi kuzatiladi. Bunda bemor ichgan suyuq ovqati burnidan qaytib chiqishi mumkin. Ovozi uzgaradi, zurg’a chiqadi, pichirlab gapiradi, ba’zan manqalanib gapiradi. Og’ir xollarda nafas olish markazining falaji oqibatida o’lim sodir bo’ladi.